به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه 95 و 96 سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
* آيه 95
قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْراهيمَ حَنيفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکينَ
* ترجمه
(اى پیامبر!) بگو: خداوند راستگو است، پس از آیین ابراهیم حقگرا پیروى كنید كه او از مشركان نبود.
* نکته ها
«حَنیف» كسى است كه از گمراهى فاصله گرفته و به هدایت و راه راست، روى آورده است.
* پيام ها
1- اهل كتاب كه خود را پیرو ابراهیم مى دانند، باید موحّد باشند، زیرا او مشرك نبود. «فاتّبعوا ملّة ابراهیم... و ما كان من المشركین»
2- حق گرایى ابراهیم، آیین او را پایدار و استوار ساخت. «فاتّبعوا ملّة ابراهیم حنیفاً»
* آيه 96
إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَکَّةَ مُبارَکاً وَ هُديً لِلْعالَمينَ
* ترجمه
همانا اوّلین خانه اى كه براى (عبادت) مردم مقرّر شد، همان است كه در سرزمین مكّه است، كه مایه ى بركت و هدایت جهانیان است.
* نکته ها
«بَكّة» به معناى محلّ ازدحام و اجتماع مردم است.
یكى از ایرادهاى بنى اسرائیل این بود كه چرا مسلمانان با توجّه به قدمت بیت المقدّس كه هزار سال قبل از میلاد توسط حضرت سلیمان ساخته شده است، آن را كنار گذاشته و كعبه را قبله ى خود قرار داده اند.
این آیه در پاسخ آنان مى فرماید: كعبه از روز نخستین، اوّلین خانه ى عبادت بوده و قدمت آن بیشتر از هر جاى دیگر است.
امام صادق علیه السلام با توجّه به جمله ى «اوّل بیت» فرمودند: چون مردم مكّه بعد از كعبه گرد آن جمع شده اند، پس حقّ اولویّت با كعبه است و لذا براى توسعه ى مسجدالحرام مى توان خانه هاى اطراف كعبه را به نفع حرم خراب كرد. [1]
تفسیر المیزان مى گوید: روایات «دَحوُ الارض»[2] بسیار است و هیچ دلیل علمى كه مغایر آن باشد، پیدا نشده و با قرآن نیز مخالفتى ندارد.
حضرت على علیه السلام در نهج البلاغه خطبه 192 مىفرماید: خداوند تمام مردم را از آدم علیه السلام تا آخرین نفر با همین سنگ هاى كعبه آزمایش مىكند. امام باقر علیه السلام فرمود: حضرت آدم و سلیمان و نوح علیهم السلام نیز دور همین كعبه، حج انجام داده اند.[3]
در قرآن، از كعبه تعابیر متعدّدى شده است كه برخى از آنها را بازگو مىكنیم:
1- كعبه، اوّلین خانه است. «اوّل بیت»
2- مركز پایدارى و قیام مردم است. «قیاماً للناس»[4]
3- خانه آزاد بدون مالك است. «البیت العتیق»[5]
4- محل تجمّع و خانه امن مردم است. «مثابة للنّاس وأمنا»[6]
* پيام ها
1- كعبه، اوّلین خانه اى است كه براى عبادت و نیایش مردم بنا نهاده شده است. «اوّل بیت وضع للناس»
2- سابقه تاریخى معابد، یكى از ملاكهاى ارزشى آن است. «انّ اوّل بیت وضع...»
3- خیر و بركت كعبه، تنها براى مؤمنان یا نژاد خاصّى نیست، بلكه براى همگان است. «وضع للناس»
4- مردمى بودن براى كعبه، یك ارزش است. «وضع للناس»
5 - كعبه، مایه ى هدایت مردم است. «هدى للعالمین»
پی نوشت:
1) وسائل، ج 13، ص 217
2) دَحوُ الارض» به معنى گسترش زمین از زیر خانهى كعبه است. كافى، ج4، ص 189
3) تفسیر برهان، ج1، ص 300
4) مائده، 97
5) حج، 29
6) بقره 125
