پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ |۱۷ رمضان ۱۴۴۵ | Mar 28, 2024
نگرانی از افزایش شبکه‌های رادیویی مروج سلفی‌گری در اندونزی

حوزه/ متاسفانه هم جریان سنتی سلفی دینی و هم جریان سکولار و لیبرال عقل گرای مدرن هر دو مسیر خطایی را در این باره طی کرده‌اند. جریان های سنتی و سلفی عمدتا با انگیزه ی حفظ دین حرکت کرده اند و هدف اصلی آنها نگاه داشتن و حفظ دین بوده است و در راه حفظ دین توجه چندانی به حفظ انسان به عنوان مقصد اعلای دین نداشته اند.

خبرگزاری «حوزه»، به جای تلاش کردن برای حفظ دین باید همه کوشش های عالمان دینی صرف حفظ انسان شود ، خدا دین خود را حفظ خواهد کرد و کسی قدرت از بین بردن دین خدا را ندارد. شاید در زمان های قبل، خدای متعال، برای حفظ وصیانت از دین خود، از راه ارسال مجدد کتاب های آسمانی و رسولانش استفاده می کرده  اما در زمان دین اسلام با توجه به این که این دین، آخرین دین و آن پیامبر، خاتم الانبیا و قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی است ، بدون هیچ تردیدی این دین را خدای متعال حفظ خواهد کرد ((انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون))؛ از این رو ادبیات دفاع از دین باید جای خود را به منطق و ادبیات دفاع از انسان بدهد.

 البته، هیچ وسیله یا راهی برای حفظ انسان و انسانیت کارآمدتر، اساسی تر و سرنوشت ساز تر از دین وجود ندارد ؛ به عبارت روشن تر، دین، مهم‌ترین وسیله حفظ انسان و جهان است. از این روی، فهم درست آن با تدبر و به کار گیری درست آن با تدبیر ، امر اجتناب ناپذیری برای صیانت از انسان وتحقق سعادت اوست.
تمام سطوح مختلف دین، تمام مجموعه های باور ، اخلاق ، فقه و تمام نظام ها ، مکتب ها ، نظریه ها و گزاره های دینی در هر سطحی از سطوح آن منحصراً با هدف حفظ انسان ارسال شده و در اختیار انسانها قرار گرفته است. با این حساب، دین و انسان در عرض هم نیستند چنانکه نقل و عقل هم عرض ورقیب هم نیستند. نقل معتبر شرعی ریشه در وحی دارد ، سخن خداست. عقل نیز وسیله و ابزار و راه دریافت آن سخن و فهم و تحلیل آن و راه تدبیر برای اجرای آن سخن است؛ نقل، سخن خداست و عقل، وسیله تلقی، دریافت و به کارگیری آن سخن است.

متاسفانه هم جریان سنتی سلفی دینی و هم جریان سکولار و لیبرال عقل گرای مدرن هر دو  مسیر خطایی را در این باره طی کرده‌اند. جریان های سنتی و سلفی عمدتا با انگیزه ی حفظ دین حرکت کرده اند و هدف اصلی آنها نگاه داشتن و حفظ دین بوده است و در راه حفظ دین توجه چندانی به حفظ انسان به عنوان مقصد اعلای دین نداشته اند.

حفظ انسان و منافع طبیعی ، فطری و منافع اجتماعی انسان ها هیچ گاه به عنوان مبنای مستحکمی در فهم و تبدیل دین مورد اهتمام و التفات این جریان های سنتی نبوده است. نق مداری واستناد گرایی در  اخبار واحادیث و ارائه حکم اسلامی بدون وجود ساز و کارهای منطقی در نسبت های این احکام با طبع و فطرت و جان و جامعه انسانی باعث آسیب ها و مشکلات فراوانی بوده است . راه اصلاح این معضل هم در این است که این جریان ها برای نسبت دین و انسان نسبت گزاره های دینی با منافع طبیعی منطقی و وجودی انسان در روش‌های فهم و تبیین شریعت خود جایی منطقی بیابند.

واما طرف دیگر ، جریان‌های لیبرال سکولار است آن ها  با توهم و تصور باطل خود ، مبنا قرار دادن انسان و عقل انسانی  و تخیل استغنا و بی نیازی به منابع بیرون انسانی از ظرفیت بی نظیر، بی بدیل و انحصاری ادیان آسمانی و سخن خدا در تامین منافع فردی و اجتماعی ، باطنی و ظاهری ، روحی و بدنی انسان غافل شدند. سکولارها در  مسیری معکوس در قیاس با سلفی ها، همه تلاش خود را در  پنج قرن گذشته برای از بین بردن انتظارات وحی و خدا از انسان و جایگزین کردن ناشیانه و نادرست مقوله (انتظار وحی و خدا از انسان) با مقوله ( انتظار انسان از دین) و تخریب مناسبات انسان و آسمان ، انسان و خدا ، انسان و آفریننده ی خود ، ضربه مهلکی بر سرنوشت انسان و جهان زده اند. راه فهم سنتی که دفاع از دین بود و اهمال نیاز های وجودی، طبعی ، فطری و اقتضاهای انسانی توسط جریان های سلفی و نیز بی نیاز انگاشتن موهوم انسان از خدا توسط جریان‌های سکولار هر دو آسیب های بزرگی بودند که بر انسان وارد شد .  ما نیز  با درک درست اختلال های هر دو جریان حاکم در بخشهایی از شرق وغرب، باید از سویی،  انسان و انسانیت را به کانون مقاصد دینی برگردانیم و از سوی دیگر،  ریشه و اساس وحی و دین را می بایست به درستی بشناسیم و از نقش بی بدیل و بدون جایگزین آن برای آبادی انسان و ابادانی جهان بهره ببریم. سلفیت وسکولاریسم برای تخریب انسان وجهان مانند دو لبه قیچی در ظاهر بر خلاف هم ولی در حقیقت برای نابودی یک حقیقت کاملا همراه هم بوده اند.
محمد علی میرزایی
۵ خرداد ۹۸

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha