به گزارش سرویس علمی و فرهنگی خبر گزاری حوزه :واقعه‌ي عاشورا به سبب جايگاه ويژه‌ي آن در تاريخ اسلام و به ويژه تاريخ تشيع و اماميه، در گستره‌ي تاريخ مورد عنايت بسياري از مورخان و انديشمندان تاريخ اسلام بوده است. اما با گذشت زمان و شيوع مراسم عزاداري و سوگواري به ويژه از دوره‌ي حاكميت فراگير دولت شيعي صفويه و به سبب وجود زمينه‌ها و عوامل گوناگون، زمينه و بستر مناسب براي پيدايش يا ترويج قرائت‌ها و برداشت‌هاي متعدد و متفاوت از اين واقعه فراهم مي‌گردد.
بر اين اساس، پژوهش حاضر به مطالعه، بررسي و جريان‌شناسي تاريخ مهم‌ترين و مشهورترين و شايع‌ترين قرائت‌ها و برداشت‌هاي موجود از واقعه‌ي عاشورا پرداخته، پس از ارائهي تبيين و پيشينه‌ي اين قرائت‌ها، مهم‌ترين شاخص‌ها و ويژگي‌هاي آنها را بيان مي‌كند.
نگارنده پس از مباحث مقدماتي، ابتدا به ارائهي چشم‌انداز اوضاع سياسي، اجتماعي و ديني ايران از صفويه تا مشروطه مي‌پردازد و در ادامه به معرفي، بررسي و نقادي سيرگونه‌ي مقاتل مشهور و منابع مربوط به تاريخ عاشورا از آغاز تا پيش از صفويه اقدام مي‌كند و ويژگي‌ها، اصول و مباني حاكم بر تاريخ‌نگاري عاشورا را از صفويه تا مشروطه برمي‌رسد.
در بررسي قرائت‌ها ابتدا قرائت سوگوارانه و تراژيك يا احساسي- عاطفي مورد توجه نويسنده قرار مي‌گيرد و در ادامه قرائت‌هاي حماسي اسطوره‌اي و عرفاني- ابتلايي يا رازمدارانه و پيشينه، ويژگي‌ها، شاخص‌ها، عوامل و زمينه‌هاي هريك از قرائت‌ها را به تفصيل به بحث مي‌گذارد.
تبيين دو قرائت «تعبّد به شهادت» و «تكليف ويژه» و زمينه‌هاي ترويج اين دو قرائت و تبيين صحيح آن، مطلب بعدي کتاب است. دو فصل پاياني كتاب به بررسي قرائت‌هاي مسيحيانه يا بخشايش و تقديري يا تقديرگرايانه اختصاص دارد. نگارنده در پايان نوشتار خويش به ارائهي جمع‌بندي، نتيجه‌گيري و پيشنهادها و ذكر كاستي‌ها مي‌پردازد.
جریان‌شناسی تاریخی قرائت‌ها و رویکردهای عاشورا از صفویه تا مشروطه (با تاکید بر مقاتل ) از سوی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی منتشر شده است.
