آری؛ نام و یاد آیت الله سید عبدالکریم کشمیری رضوی (ره) هماره با تجلی زیباترین و برترین مراتب عرفانی و وجوه معرفتی دین و آیین همراه بوده است.
عالمی جلیل القدر که زندگیش همواره در تدارک برگیری برترین توشه ها، اندوختن زیباترین رفتارها و مایه ظهور و بروز والاترین مراتب اخلاقی بوده و تابلویی زرین و سبز، از عمل به آن چه عالمی می‌داند و بدان ایمان دارد، به تصویر کشیده است.
جوانب مختلف زندگی این عالم ربانی را چه در عرصه علم‌آوری و چه در ساحت قدسی اخلاق و عرفان نظری و عملی می‌توان موقعیتی تابناک از جلوه‌گری ناب ترین مظاهر زندگی دنیوی با رویکردی معنوی و اخروی دید.
مرور این تاریخ، آن سیره و جرعه‌گیری از خوان مصفای این تلألو خیال انگیز و ربانی، که حقیقی ترین عرصات وجود را به منصه ظهور می رساند، غنیمتی است برای ما که رهپویان این راهیم؛ انشاء الله!
*کودکی که نشانه های روشن بزرگی را به همراه داشت
این عالم ربانی در سال 1343 ق . در نجف اشرف دیده به دنیا گشود.
پدر بزرگوارش مرحوم حجتالاسلام سيد محمدعلي رضوي كشميري، عالمي بزرگوار، زاهدی برجسته و از جمله شاگردان آقا سيد كاظم يزدي و حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي در نجف اشرف بود.
ایشان داماد آيةاللّه العظمي سيد كاظم يزدي صاحب عروةالوثقي بود.
آقا سید عبدالکریم از همان اوان نونهالی و دوران نوجوانی، نشانه‌های روشنی از استعداد و قوه پیشرفت معنوی و علمی را در وجنات خود به همراه داشت و چشمان بینا و مستعد فهم این مقوله را به خود جلب می نمود.
*شروع علم آموزی از اوان نونهالی
ایشان تحصيلات مقدماتي حوزوي را از همان دوران طفولیت آغاز نمود و ابتدا در محضر پدر بزرگوارش به تحصیل و فراگیری علوم مقدماتی فارسي و عربي پرداخت؛ سپس متون متوسط و بعد هم دورس عالي سطح را نزد اساتيد برجسته حوزه نجف فرا گرفت.
ایشان مكاتب را در محضر حضرات آيات شيخ مجتبي لنكراني و شيخ راضي تبريزي و رسائل را نیز در خدمت شيخ محمدتقي بهجت فومني، كفايه را نزد شيخ محمدحسن طهراني، منظومه را نزد حاج فيض خراساني و متون فلسفي و اسفار را هم در محضر درس شيخ صدرا بادكوبي و شيخ عبدالحسين رشتي آموخت.
او در دوران جوانی بود که توفیق یافت تا در دروس عالي خارج فقه و اصول اساتيد حوزه نجف نظیر آيات عظام سيدابوالقاسم خويي، سيد عبدالاعلي سبزواري، شيخ علي محمد بروجردي و ميرزا حسن بجنوردي حضور یابد و با جديت، تلاش وافر و سعی و کوشش مجدانه‌ای که از خود بروز داد، در طی مدت زمان کوتاهی، به درجه رفیع اجتهاد نائل آید و موفق به کسب اجازه اجتهاد از علمای برجسته آن زمانه گردد.
ایشان همزمان با تحصيل علوم دینی و فرامین معنوی در امر یادگیری علوم غريبه نيز سعی وافر نمود و در بسياري از رشتههاي این علوم هچون جفر، علم اعداد، تكسير، حروف، زبر و مبيّنات و مربعات و اسماءاللّه به مقامات والا و مراتب بالایی دست یافت.
ایشان همزمان با تحصيل در زمینه علوم دینی، به تدريس هم پرداخت، به نحوی که چه به لحاظ کمیت و چه از جهت کیفی محضر درس ایشان مثال زدنی بود و آن چنان که نقل است در طول روز، يازده جلسه تدريس متون فقهي، اصولي و فلسفي داشت.
*نابغه ای در جامه زهد و هیئت تواضع
ایشان در بیان اهل نظر و شاگردان خود، چهره‌ای معنوی، عالمی نورانی و بزرگی از خطه معرفت و خرد بود آن چنان که در وصفش گفته‌اند: «مطالب عميق و پيچيده كفايه در گوشت، پوست و خون مرحوم كشميري نفوذ كرده و با آنها عجين شده است.»
ایشان در طی طریق معرفت و انجام مراتب سلوك با اجازه اساتيد خود و تحت اشراف ایشان به تربيت و راهنمايي سالكان این راه مبادرت می‌ورزید و این روند آن سان بود كه «مرحوم سيدهاشم حدّاد برخي را به سراغ وي فرستاد و ايشان به آنها دستور ذكر ميداد.»
این عالم ربانی و روحانی حقیقی پس از ورود به قم به خلوت و انزوایی خودخواسته رسید، آنسان كه در طول این دوران، جز قلیلی از اهل دل، كسي ایشان را نميشناخت.
با این حال ایشان در این زمان و دوران از حیات طیبه خویش، همچون سال‌هایی که در نجف اشرف بود، همچنان به تربيت نفوس مهیای پیشرفت ميپرداخت و تعدادي از فضلای برجسته این راه را كه هم اینک از زمره ذخاير معنوي حوزه علميه به شمار ميروند، ارشاد و راهنمایی معنوی نمود و با این حال آن چنان که شاهدان گواهی می‌دهند «درب منزل وي هميشه به روي عموم سالكان و طالبان باز بود و وي گاهي با بيان مطالب معنوي و بيشتر اوقات - به ويژه در اواخر - با سكوت دائمي خود به ارشاد و راهنمايي پويندگان راه دوست ميپرداخت».
*شهد شهود در وادی نظر و عمل
این عالم ربانی در شرح موقعیت خویش و بیان حالاتی از شهود و فهم بصیرت آمیزش می‌گوید:
«يكبار با پدرم خواستيم سوار ماشيني شويم و به جايي برويم، ولي من اصرار كردم كه من سوار اين ماشين نميشوم، هر چه پدرم گفت من قبول نكردم، تا اينكه ماشين رفت و اندكي بعد خبر تصادف آن ماشين به ما رسيد»
یا در ايامي كه هفت ساله بود و در مدرسه «سيد» به بازي با هم سن و سالهاي خود اشتغال داشت، پيري حقیقت یاب و نورانی به نام «شيخ مرتضي طالقاني» به او توجّه یافت و روزی به او گفت:
« پسرك تو بهدرد بازي نميخوري. تو سرت پر از نور است.»
*تربیت یافته محضر بزرگان عرفان و وصل
در اوان بلوغ مرحوم كشميري با عارف سترگ آيتاللّه سيدعلي آقا قاضي طباطبائي تبريزي آشنا شد. اين آشنايي پنج سال ادامه داشت و مایه بهره مندی آیت الله کشمیری از منبع نورانی و فیوضات عرفانی مرشد روشن ضمیرش مرحوم قاضی(ره) شد.
مرحوم كشميري درباره استادش ميگوید:
«علاقه آقاي قاضي به من مثل علاقه پدر به فرزند بود، گاهي در منزلشان كه روضه بود، ميرفتم و پس از رفتن همه، من ميماندم و موقع نماز پشت سرش نماز ميخواندم، مرحوم آقاي قاضي مردي الهي و ملكوتي بود، اهل اين زمين نبود و بر اين جهت، حرف پدرم درباره ايشان قبول نداشته و گوش نميكردم، ما هر غم و همي از امور دنيا و معنويات داشتيم، وقتي پيش آقاي قاضي ميرفتيم، همه برطرف ميشد.»
و بزرگي نیز به نقل از مرحوم كشميري چنین اشعار می دارد که:
«روزي در منزل مرحوم آقاي قاضي در خدمت ايشان نشسته بودم، مقداري خرما در ظرفي در پيش روي ما بود، استاد چند بار تعارف كرد ولي من ميلي به خوردن آن خرما نداشتم و نخوردم استاد علت خودداري مرا فهميد و فرمود: مثل اين كه به اين نوع خرما ميل نداريد و من فرمايش ايشان را تاييد كردم. پس از بيرون آمدن از منزل استاد، وقتي نزديك منزل خودمان رسيدم، ديدم استاد با عجله خود را به من رسانيد و فرمود: چون در منزل ما بدان خرما علاقه نداشتيد و ميل نكرديد به بازار رفتم و خرماي دلخواه شما را خريدم، سپس مقداري خرما كه من دوست داشتم بيرون آورد و به من داد.»
از جمله اساتید عرفانی مرحوم کشمیری(ره) که از لحاظ معنوي و عرفاني بر گردن ايشان حقی بزرگ داشت مرحوم آيةاللّه حاج شيخ مرتضي طالقاني عارف برجسته و عالم باهرالنور حوزه علمیه نجف بود.
از جمله ديگر استاد برجسته عرفاني مرحوم كشميري، عارف واصل و عالم کامل مرحوم آقا سيد هاشم حدّاد بود كه در كربلای معلی و به شغل نعل سازي و آهنگري مشغول بود.
در وصف چگونگي آشنايي مرحوم كشميري با مرحوم حدّاد از قول ايشان نقل است که:
« من در حوزه نجف روزانه يازده درس از كتابهاي مختلف تدريس ميكردم، روزي يكي از بزرگان كه فعلاً در قم سكونت دارند، به پيشم آمد و گفت: يكي از شاگردان آقاي قاضي در كربلا است بيا به ديدنش برويم، با هم به كربلا رفتيم، ايشان فرمود: اجداد تو و همه اهل معني و معرفت بودند، تو هم بايد اهل معرفت باشي و از آن موقع با مرحوم حدّاد آشنا و مأنوس شديم، هر هفته يك بار به كربلا، به ديدنش ميرفتم و اگر ميسور نميشد ايشان به نجف تشريف ميآوردند.»
استاد ديگر مرحوم كشميري،آيتاللّه شيخ علي اكبري اراكي بود که ايشان، در وصف استاد خود چنين می‌نگارد:
«آقاي اراكي مردي فاضل، عارف، قوي و صاحب رياضت ولي در عين حال كتوم بود و احتمال علم بر اسم اعظم الهي بر وي بود، اصولاً علما او را كمتر ميشناختند، وي گمنام و ناشناخته در ميان حوزه و مردم باقي ماند، با اينكه قدرت باطني بسيار محكم و اتصال معنوي قوي داشت، وقت زيادي به اطرافيان نميداد، وقتي به خدمتش ميرسيديم، چيزي ميفرمود و صحبت ميكرد و بعد ميفرمود: اذا فهمتم فانتشروا، اكثر علما او را نميشناختند ولي به نظر من شخص بسيار قوي بود و من اين رياضت استخاره را از ايشان دارم.»
*آیین ذکر و مراقبه؛ راه رسیدن به وصال آرامش
اینک تنبه دهی‌ها و توجهات و توصیه هایی از مرحوم کشمیری(ره) را که می‌تواند در زندگی دنیا و عقبای ما کارگشا و رهنمون راه نورانی حقیقت و رستگاری باشد، در این مجال و به این مناسبت می آوریم؛ باشد که نصب العین رهپویان طریق معرفت گردد:
*راهی برای رسیدن به رزق فراوان
«اگر سوره والعادیات روزی 110 مرتبه خوانده شود، روزی حلال فراوان خواهد آمد »
*عظمت سوره های مسبحات
«مرحوم سید علی آقا قاضی، شب ها قبل از خواب [مسبحات ششگانه، یعنی سوره های حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی را] می خواند؛ در رویات است که پیامبر اکرم (ص) هم قبل از خواب می‌خواندند و می فرمودند: در این سوره ها آیه ای است که بهتر از هزار آیه است; و امام باقر (ع) فرمود: کسی که قبل از خواب مستحبات را بخواند، نمی‌میرد تا آن که حضرت قائم (ع) را درک کند و اگر بمیرد، در جوار پیامبر(ص) خواهد بود » .
*ذکر یونسیه
«در ایام فراغت، مانند راه رفتن و نشستن، برای نورانیت قلب و رفع حجاب ها، ذکر یونسیه [لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین ] مناسب است» .
*ذکر «ناد علی »
این عارف ربانی و عالم روحانی ذکر «نادعلی » را اینچنین می خواند:
«ناد علیا مظهر العجائب، تجده عونا لک فی النوائب، کل هم و غم سینجلی، بولایتک یا علی یا علی یا علی، یا ابا الغوث اغثنی، یا ولی الله ادرکنی، بلطفک الخفی، لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین» .
*سجده شکر
ایشان بعد از به جای آوردن نمازها، ابتدا پیشانی بر مهر می‌گذاشت و سه مرتبه می‌گفت: الحمدلله؛ بعد گونه راست را بر مهر می گذاشت و سه بار می گفت: شکرا لله؛ سپس گونه چپ را بر مهر نهاد و سه مرتبه می گفت: استغفر الله .
از وی سؤال شد این چه سجده‌ای است؟ فرمود: «حضرت ابراهیم (ع) به [یاری] این سجده خلیل و دوست خدا شد .»
*توسل به امیرالمؤمنین (ع)
آیت الله کشمیری(ره) درباره توسل به امیرالمؤمنین (ع) چنین می‌گفت: هر مشکلی که برایم در نجف پیش می‌آمد، می‌رفتم صحن امیرالمؤمنین (ع) و فت بار «نادعلی » می‌خواندم و مشکلم حل می شد . می فرمود: آنقدر نجف هیبت از صاحب هیبت امیرالمؤمنین (ع) دارد که اگر اعلم علما به آن جا بیایند، همانند یک طلبه می‌ماند .
*آنک؛ رحلت تاریخ از افق علم و معرفت
و سرانجام این مرد الهی و عارف بالله حاج سيد عبدالكريم رضوي كشميري، در روز چهارشنبه بيستم ذيحجة الحرام 1419 ق به دیدار یار شتاف و به ملکوت اعلی پیوست. پيكر مطهرش پس از تشييع باشكوه و اقامه نماز توسط آيت اللّه العظمي حاج شيخ محمدتقي بهجت فومني غروي در مسجد شهيد مطهري حرم مطهر حضرت معصومه عليهاالسلام تدفین گشت.
درود خدا بر او؛ یادش گرامی و راهش پر رهرو!
