خبرگزاری «حوزه»، در همین روزهایی که جنجال‌های خبری و هیاهوی تبلیغاتی داغ است، در همین روزهایی که اهانت بی شرمانه مزدوران صهیونیسم و کاپیتالیسم به ساحت قدسی آخرین پیامبر خدا ، بیش از یک و نیم میلیارد انسان را خشم آگین ساخته و بالاخره در همین روزهایی که تیترهای مربوط به مشکلات اقتصادی و آلودگی هوا و ... در صفحات برخی روزنامه ها و سایت ها از جمله صفحه نخست، جا خوش کرده، یکی از روزنامه های سراسری، فارغ از همه این رویدادها، تیتر جالب و شعرگونه ای در صفحه اول خود به همراه یک عکس پرمعنا درج کرده؛
" شد آذر و شد دی ، ای برف پس کِی؟"
این تیتر در کنار عکسی از زمین های تشنه و تکه تکه شده بر اثر خشکسالی ، بیش از ده ها یادداشت و گزارش تاثیرگذار است و البته نگران کننده!
در حالي چند روزی است وارد يازدهمين ماه سال شده‌ایم كه ميزان بارندگي‌ها و نزولات آسماني نسبت به ادوار گذشته كاهش چشمگیری داشته تا آن جا که از هم اکنون کارشناسان هشدار داده اند سال زراعي به مراتب بدتري را در پيش رو داریم.
همین مساله بسیاری از مردم ، خاصه علمای مناطق و شهرهایی که بیشتر در معرض خشکسالی اند را به تکاپو انداخته تا با دعا و اقامه نماز باران، از خدای متعال بخواهند این رحمت بی مثال خویش را بر بندگان خود و اراضی تشنه کامش فرو بنشاند.
تبعات اجتماعی و فرهنگی خشکسالی و بی تدبیری مسئولان در این امر را نباید نادیده انگاشت، اما به هر روی و خاصه از منظر دینی باید با کند و کاوی تلنگر آمیز در چرایی ماجرا، ببینیم کجای کار می لنگد؟!
چندی پیش آیت الله العظمی مکارم شیرازی از مراجع تقلید ، یکی از عوامل جدی به وجود آمدن و تشدید خشکسالی‌های پیاپی در کشور را افزایش گناه در جامعه عنوان کرده و گفتند: «برخی می‌گویند در ایران خشکسالی‌های پیاپی بیداد می‌کند، پس چرا نماز باران خوانده نمی‌شود؛ قرآن کریم به این افراد پاسخ می‌دهد که تنها عامل خشکسالی، افزایش گناه است.»
متاسفانه کمتر رسانه ای به این مساله از این دریچه نگریسته و به بررسی ابعاد آن می پردازد و حال آن که بر اساس روایات ، شیوع گناهان ، بی توجهی مردم به یکدیگر و نیز اسراف و قدرناشناسی نسبت به نعمات و برکات الهی ، از جمله دلایل و عوامل بروز و ظهور خشکسالی است، تا بدان جا که امام باقر (ع) تصریح می نماید: «هيچ سالى کم باران تر از سال ديگر نيست و خدا باران را به جايى که خواهد مي فرستد، چون مردمى مرتکب گناهان شوند، خداى عزوجل بارانى را که در آن سال براى آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و آن را براي ديگراني که گناه نکرده باشند، مي فرستد، اما اگر منطقه اي يافت نشد که اهل آن با تقوا باشند خداوند باران را به سوى بيابانها و درياها و کوه ها مي‌فرستد. »
این که امام صادق (ع) نیز می فرماید« همانا گناه کردن، انسان را از رزق محروم مي کند»، بی درنگ ریشه درسبک زندگی نادرست ما دارد که منتج به دورشدن از معارف الهی شده است.
با نگاهی گذرا به احادیث و روایات وارده در این خصوص می توان اجمالاً گفت: گناهانی چون کم فروشی، عدم پرداخت زکات و نیز دور شدن از فضایلی چون مهرورزي، امانتداري، ميهمان داري و به پا داشتن نماز ، همچنین ترک و فراموشی فریضه امر به معروف و نهی از منکر، بروز معاصی از جمله زنا و روابط نامشروع در جامعه ، ظلم و نیرنگ نسبت به یکدیگر ، قضاوت های نادرست از عواملی است که باعث خشکسالی و تشدید فقر و دیگر مشکلات در جامعه می گردد.
شاید برای برخی تعجب آمیز باشد که بدانند حتی سخن چینی نیز گاه می تواند سدی در برابر ریزش نزولات جوی باشد.
نقل می کنند که حضرت موسي (ع) به همراه قوم خود به بيابان رفته و نماز باران خواندند؛ اما جبرئيل نازل شد و عرض کرد:« خداوند مي فرمايد: دعاي شما را مستجاب نمي کنم، زيرا در بين شما يک نفر سخن چين است که بين افراد اختلاف ايجاد مي کند.»
از نگاه آموزه های دینی ،استغفار عمومي و نیز تلاش در مسیر کسب رضایت الهی در زندگی فردی و اجتماعی، تنها راه نزول باران است، البته در راستای مدیریت صحیح منابع در کشور و به ویژه فرهنگ سازی مستمر در زمینه مقابله با اسراف و تبذیر باید هوشمندانه هم برنامه ریزی کرد و هم نظارت ها را تشدید نمود.
شايد اين سئوال در ذهن عده ای پدید آید که آيا هر جا باران فراوان ببارد نشانه اين است که مردم آن منطقه ديندار و با تقوا هستند، در حالي که می بینیم مکانهايي که انواع ظلم و جنايت ها و فسق و فجورها در آن رخ مي دهد، اما در طول سال باران هاي فراواني هم در آنجا مي بارد. پاسخ امیرالمومنین علی (ع) در حکمت 25 نهج البلاغه در این باره بسیار جالب و آموزنده است: «اى فرزند آدم، چون ببينى خداوند سبحان نعمتهايش را پى در پى به سوى تو می فرستد در حالى که او را نافرمانى می کنى از وى برحذر باش»
ایشان همچنین در حکمت 116 مي فرمايد: « بسا کسي که با احسان و بخشش خداوند به او کم کم به عذاب و کيفر نزديک شده باشد».
از این منظر به اختصار می توان نتیجه گرفت که خشکسالي نشانه گناهکاري است، اما فراواني، نشانه دينداري نيست.
بپذیریم بخش مهمی از دلایل تشنه کامی بیش از حد زمین و عدم بارش مناسب برف و باران ، به خاطر خودماست و اعمال و رفتارمان. اصلاح آن ها با تکیه بر اصل دینداری، چاره کار است، همین و بس!
سید محمد موسوی
