حجت الاسلام صلاح الدین شمس الدینی، عضو کمیته موقوفات حوزوی سازمان اوقاف و امورخیریه کشور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، با بیان این مطلب گفت: بیش از30 درصد ازاین موقوفه ها به صورت کامل دراختیار حوزه است و مابقی نیز درصد و بخش های معین شده ای برای استفاده درحوزه دارد.

مسئول رسیدگی به موقوفات حوزه های علمیه در سازمان اوقاف با بیان این که این تعداد موقوفات حوزه بیش از100 هزار رقبه دارند، گفت: بین 20 تا 30 درصد رقبات یاد شده شامل زمین هایی است که اصلاحات ارضی شده و کشاورزان اجاره بهای آن را به دلایل مختلف نمی پردازند، همین حدود نیز شامل اراضی یی هستند که به دلیل خشک سالی و کمبود آب درآمدی ندارند و الباقی آن نیزکه تقریبا 35 درصد رقبات است درآمدزا هستند اما سهم آن ها از5 تا 100 درصد است.

*احیای موقوفات حوزه؛ مطالبه مقام معظم رهبری

حجت الاسلام شمس الدینی با تشریح تاریخچه تآسیس کمیته پیگیری موقوفات حوزه اظهار داشت: کمیته مشترک حوزه های علمیه و سازمان اوقاف درراستای تدابیر مقام معظم رهبری درسال 84 تأسیس شده و درواقع توافق نامه مشترک این کمیته به ابلاغ ایشان بازمی گردد و در واقع تلاش ما این است که مطالبات معظم له در راستای احیاء و توسعه موقوفات محقق شود.

*تغییرات دراعضای کمیته مشترک حوزه و اوقاف

عضوکمیته موقوفات حوزه با بیان این که کارگروه مشترک حوزه و سازمان اوقاف درسال 87 تشکیل شد، گفت: تفاهم نامه مشترک این کارگروه درسال 87 به امضای آیت الله یزدی از حوزه و حجت الاسلام مصلحی از اوقاف رسید و طی آن حجج اسلام امینی، فرحانی و محمودی ازطرف شورای عالی حوزه و حجج اسلام دهقان، شمس الدینی و گائینی ازطرف اوقاف به عنوان اعضای شش نفره این کمیته معرفی شدند که بعدها حجت الاسلام شرفخانی جایگزین آقای کائینی گردید.

وی ادامه داد: پس ازمدتی این کمیته از شورای عالی حوزه به مرکزمدیریت حوزه منتقل شد و پس ازآن حجت الاسلام فرحانی و بنده همچنان عضو بوده و آقایان آبادی پیشه و مصطفوی به عنوان اعضا و آقای قاسمی نیز به عنوان کارشناس معرفی و درکمیته مشغول به فعالیت هستند.

*رسیدگی به امورموقوفات، مأموریت اصلی کمیته 

حجت الاسلام شمس الدینی با اشاره به این که مأموریت و هدف اصلی این کمیته سرکشی و رسیدگی به موقوفات حوزه درمحل آن هاست، یادآورشد: یکی ازاقداماتی که درسالیان گذشته به طورمستمرو منظم انجام شده است سرکشی اعضای کمیته به تمامی استان های کشور و سرکشی و بازدید ازموقوفات حوزه درهمه شهرهاست.

وی افزود: دراین بازدیدها و سرکشی ها که در محل موقوفه ها انجام می گیرد اعضا به دقت بررسی می کنند که میزان درآمد چقدراست، تاچه میزان به نیات واقف عمل شده، سهم حوزه ازاین موقوفه آیا به موقع و به جا پرداخت می گردد وآیا اقدامی برای احیاء و به روزرسانی مال الاجاره صورت می گیرد یا خیر.

*پیش بینی رشد 100 درصدی درآمدها

مسئول رسیدگی به موقوفات حوزه های علمیه در سازمان اوقاف درخصوص میزان درآمدهای حاصل از موقوفات مربوط به حوزه گفت: سال 87 که کمیته مشترک شکل گرفت درآمد موقوفات حوزوی 3 میلیارد تومان شد اما با پیگیری های مستمراین کمیته و فعالیت های بی شائبه اعضا درآمد موقوفات درسال گذشته به حدود 20 میلیارد تومان رسیده است.

وی با بیان این که آنچه برای ترمیم، تعمیر و نگهداری موقوفات حوزوی هزینه می شود جزو درآمدها محسوب نمی گردد، خاطرنشان کرد: طی دوره ای که حجت الاسلام محمدی ریاست سازمان اوقاف را به عهده گرفته اند درآمدهای موقوفات هرساله رشدی 100 درصدی داشته است.

عضوکمیته موقوفات حوزه افزود: این درآمدها درسال 87 به 3 میلیارد تومان، درسال 89 به 6 میلیارد و درسال 90 به 11 میلیارد تومان رسید و سال 93 نیز این رقم 20 میلیارد شد که البته پیش بینی می کنیم سال 94 نیز این ارقام به 24 میلیارد تومان هم برسد، یعنی رشدی 100درصدی که حاکی ازاوج تلاش و پیگیری های این کمیته مشترک است.

*بخش عمده درآمدها صرف نگهداری موقوفه ها می شود

حجت الاسلام شمس الدینی با بیان این که بخش عمده درآمدها صرف ترمیم ونگهداری موقوفه ها می شود، گفت: معمولاً موقوفات نیات متعددی دارند که بخشی ازآن ها به حوزه ها برمی گردد مثلاً واقف بیان کرده که درکنارکمک به ایتام و نیازمندان و زوارعتبات، بخشی ازدرآمد نیز صرف کمک به طلاب و امورات حوز های علمیه گردد.

وی ادامه داد: ارقام قابل توجهی ازاین درآمدها صرف تعمیرو نگهداری رقبات می شود چراکه عمده موقوفه های ما قدیمی هستند و لذا به طورمعمول حدود 25 درصد ازدرآمدها صرف نگهداری رقبات انتفاعی ما می گردد با این اولویت که مدارس سرپا بوده و از رونق نیفتند.

*موقوفه سپهسالار 50 میلیارد ارزش افزوده دارد

حجت الاسلام والمسلمین شمس الدینی با اشاره به این که برخی موقوفات سرمایه های بزرگی برای حوزه به شمارمی روند، اظهارداشت: ما در تهران مدرسه بزرگ سپهسالار و رقبات آن را داریم که پس از ورود اوقاف به بازسازی و تعمیر و احیای آن، بیش از50 میلیارد تومان به ارزش افزوده آن، افزوده شده است.

وی افزود: زمانی این مدرسه تعطیل شد، ولی اوقاف با مشارکت بخش خصوصی درحال حاضر دو مدرسه مشکات و مطهری درآن فعال و دائرهستند. البته چنین نمونه هایی در تهران و سایر شهرها فراوان است.

*مدرسه سپهسالارکانون حوزه های تهران بود

شمس الدینی اضافه کرد: مرحوم میرزا محمد شفیع صدراعظم مدرسه سپهسالاررا به همراه چند پارچه تیمچه (بازارچه های قدیم) وقف کرده و افراد فراوانی از بستگان او نیز موقوفاتی را به آن اضافه کرده اند که آن زمان این مدرسه مرکزحوزه و کانون شهر تلقی می شد، اما متأسفانه یک سالی است که این مدرسه دراختیاراوقاف نیست.

*رسیدن به درآمدزایی برخی موقوفات زمان بر است

مسئول رسیدگی به موقوفات حوزه های علمیه در سازمان اوقاف درخصوص به روزرسانی و درآمدزایی برخی موقوفات حوزویف گفت: برخی رقبات وموقوفات حوزه دراماکنی مثل گاراژها و یا حمام و یا زمین های تجاری است که به روزرسانی و تبدیل آنها به مدرسه با رقبات تجاری و مغازه و پاساژ مطابق نیت واقف، زمان بر بوده و ممکن است چند سال طول بکشد تا به درآمدزایی برسند.

وی تأکید کرد: هزینه های صرف شده برای نگهداری و احیای حوزه ها وموقوفات جزو درآمدهای ما نیست، مثلاً مدرسه خان و رضویه درقم یا برخی حوزه ها درهمدان و کرمان برخی درآمدهای رقبات آن طبق نیت واقف برای مدرسه، طلاب واساتید هزینه می شود و جدای ازدرآمدهای سالانه ای است که رقم آن اعلام می شود.

*نیات واقفین به مدیران مدارس علمیه ابلاغ می گردد

حجت الاسلام شمس الدینی درادامه با بیان این که احیای موقوفات حوزوی وبه روزرسانی مال الاجاره ها از جمله تأکیدات رئیس سازمان اوقاف به کمیته مشترک است، اظهارداشت: این کمیته درراستای اجرای صحیح واجرای صد درصدی نیت واقفین و به روز رسانی درآمدها تلاش کرده و پس از واریزدرآمد به حساب حقوقی مدیران مدارس، اعلام می گردد که چند درصد ازوجه متعلق به روشنایی، تغذیه، کمک به طلاب و سایر نیات واقف است.

وی ادامه داد: ضوابط مدرسه های علمیه و درس و بحث و امورات تحصیل طلاب به سازمان اوقاف ارتباطی ندارد، اما درزمینه نظارت برحسن اجرای نیات واقف و هزینه کرد های موقوفه به عهده ماستف چراکه درقبال آن باید پاسخ گوباشیم.

*احیای موقوفات، حوزه را به استقلال مالی می رساند

حجت الاسلام شمس الدینی با تأکیدبراین که احیای موقوفات، حوزه را به استقلال مالی می رساند، یادآورشد: البته این امرهم درکوتاه مدت امکان پذیرنیست و هم به دلیل توسعه و گسترش فراوان تعداد مدارس علمیه کفاف همه هزینه ها را نمی دهد، اما این که ما به 100 یا 150 سال پیش دربحث موقوفات حوزوی برگردیم، امری لازم است.

وی افزود: آن زمان پایدارترین، محکم ترین و امن ترین پشتوانه مالی حوزه های علمیه را وقف تشکیل می داد ولی امروزاین گونه نیست چراکه هم تعداد حوزه ها به خصوص پس ازپیروزی انقلاب رو به افزایش گذاشته است و هم به فراخوراین گستردگی، میزان هزینه ها روند صعودی یافته است.

حجت الاسلام شمس الدینی، عامل دیگرعدم امکان تامین هزینه های حوزه با تکیه بر موقوفات را تعداد بسیارکم وقف حوزوی درسالیان اخیر دانست و تصریح کرد: دلیل دیگر این امرنیزعدم یکپارچگی درمدیریت موقوفات است چون بسیاری موقوفه ها توسط متولی خاص و یا ائمه محترم جمعه و جماعات و مدیران برخی حوزه ها اداره می شود و کنترل و نظارت برآن برعهده اوقاف یا حوزه های علمیه نیست.

*مدیریت پراکنده موقوفات تهدید جدی برای حوزه است

عضوکمیته موقوفات حوزه با بیان این که مدیریت پراکنده ای که در ارتباط با موقوفات حوزوی داریم هم به حوزه آسیب می رساند و هم به عنوان یک تهدید می توان ازآن نام برد، گفت: دربسیاری شهرها مثل تهران موقوفاتی مثل موقوفات مدرسه مروی و سپه سالار وجود دارند که توسط شخصیت های ارزشمندی اداره می شوند اما مدیریت یکپارچه ای نیست تا حوزه های علمیه و اوقاف این موقوفات را همراه با سایرموقوفات حوزوی مشترکاً مدیریت کنند.

وی ادامه داد: این گونه مدارس هرکدام به تنهایی می توانند با عنایت به رقبات گسترده و درآمدهای مناسبی که دارند، چندین حوزه درتهران را پوشش دهند.

حجت الاسلام شمس الدینی افزود: اگرموقوفات یاد شده در اختیار شخصیت های حقوقی قوی مثل حوزه و اوقاف قراربگیرند و دریک سیستم اداری و یک جایگاه درست مدیریت شوند قطعاً می توانند تمام حوزه های علمیه خواهران و برادران تهران را پوشش دهند، چراکه این ها پشتوانه پایداری برای تأمین استقلال مالی حوزه ها به شمارمی روند.

*طی 4 سال اخیرسالانه 1500 وقف داشته ایم

مسئول رسیدگی به موقوفات حوزه های علمیه درسازمان اوقاف با اشاره به این که بعد ازانقلاب اسلامی تا سال 90 سالانه بین 260 تا 280 وقف داشتیم گفت: با رویکرد جدید سازمان اوقاف و امورخیریه ازسال 90 به بعد سالانه به طورمتوسط 1500 وقف جدید داشته ایم و به همین نسبت نیز وقف حوزوی افزایش یافته و ازرقم ده درصد فراتررفته است.

وی درپایان با بیان این که وقف پشتوانه ارزشمندی درفرهنگ دینی ماست، اظهارداشت: اگر استمرار نگاه جدی مدیران حوزه و اوقاف، فعالیت کارگروه های کمیته مشترک، کنترل تک روی ها و تصمیمات جداگانه وهمکاری علمای بلاد را باهم داشته باشیم، خواهیم توانست افق بلند تدابیرمقام معظم رهبری دراحیاء وبه روزرسانی موقوفات حوزه را محقق نموده و به سمتی حرکت کنیم که پشتوانه واستقلال مالی حوزه را ازاین طریق طی چند سال آینده تأمین کنیم.

انتهای پیام 34/313