حجت الله سیفی، کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرگزاری «حوزه» درباره نگاه سینما به روحانیت اظهار کرد: روحانیت را باید تاثیرگذارترین قشر در تاریخ این سرزمین دانست، هر گاه کشور نیازمند کمک آنها بوده از انجام آن دریغ نداشته. حال با توجه به این ویژگی باید بررسی شود سینما کشورمان تا چد حد توانسته به این قشر نگاهی دقیق داشته باشد.
*سینمای قبل از انقلاب هیچ ورودی به دین نداشت
وی افزود: از نگاه من وقتی درباره جایگاه روحانیت در سینمای کشورمان سخن می‌گوییم، منظورمان سینمای پس از انقلاب است، چون قبل از انقلاب، روحانیت هیچ گونه نمودی در فیلم‌های سینمایی نداشت، البته این را هم باید متذکر شد سینمای آن سال‌ها اصولا به هیچ موضوع اخلاقی و انسانی نگاه جدی نداشت، بلکه تنها هدفش، فروش گیشه و تخریب فرهنگ ایران اسلامی و انحراف جوانان بود.
*حضور کلیشه ای در دهه نخست انقلاب
دبیر نحستین جشنواره فیلم فجر، ادامه داد: اما در ادامه وضعیت فرق کرد و پس از انقلاب دیدیم روحانیون در پرده سینما حاضر شدند، هر چند در ابتدا این حضور تنها به تصویر خلاصه می‌شد و ما هیچگونه عمقی را در این نقش
آفرینی‌ها نمی‌دیدیم. در فیلم‌های دهه شصت روحانیون تنها در قالب شخصیت‌هایی تکراری در آثار ظاهر می‌شدند و این حضور نیز معمولا در قالب یک شخص موعظه‌گر به چشم می‌خورد، روشی که به نوعی در دهه 70 نیز ادامه پیدا کرد.
وی گفت: با خلق آثاری چون «زیر نور ماه»، نگاه هنر هفتم به روحانیت شکل و ساختاری نو پیدا کرد و دوربین به دلمشغولی‌ها و زندگی این قشر نیز توجه کرد، حتی دوربین در فیلم‌هایی نظیر «طلا و مس» و «فرشته‌ها با هم می‌آیند» به داخل خانه آنها رفت و جامعه با زندگی این قشر آشنا شدند. به واسطه همین امر مردم دریافتند که روحانیون نیز همانند آنها زندگی عادی دارند و با بسیاری از مشکلات اقتصادی درگیر هستند، حتی در بسیاری مواقع، این مشکلات شکلی جدی‌تر به خود گرفته است.
*نمایش سبک زندگی طلاب تحول نو در هنر هفتم
سیفی بیان داشت: مطلب دیگر اینکه در فیلم‌هایی که از آنها نام بردیم نشان داده شد روحانیون نیز در زندگی خانوادگی خود عشق‌ورزی به همسر و فرزند را بسیار جدی می‌گیرند و اصولا خدمت به خانواده را یک امر دینی می‌دانند. این اتفاق به شیوه زیبایی در فیلم «طلا و مس» تصویر شد و ما شاهد این عشق ورزی بودیم، وقتی به زندگی روحانیون در فیلم‌های سینمایی توجه می‌کنیم در حقیقت به سبک زندگی ایرانی اسلامی می‌پردازیم، زیرا زندگی این قشر می‌تواند الگو ساز اقشار مختلف جامعه باشد.
کارگردان فیلم «به خاطر خواهرم» درباره نقاط ضعف سینما در پرداختن به زندگی روحانیون نیز چنین توضیح داد: جدا از عملکرد مثبت باید در نظر داشت، در برخی مواقع هم، سینما چشم خود را به روی بسیاری از اقدامات مثبت روحانیون بسته است به اختصار چند نمونه از عرصه هایی که به نظرم نقش روحانیون در آن بسیار مظلوم واقع شده را ذکر می‌کنم.
* روحانیت پیشتاز در جبهه، جنگ و مقاومت
وی اضافه کرد: اگر آماری از بنیاد شهید یا نهادهای مربوط به جنگ بگیریم، می‌بینیم بیشترین قشری که در طول جنگ شهید داده‌اند روحانیون بوده‌اند، اما آیا این مسئله را ما در فیلم‌های سینمایی می‌بینیم؟ مسلما جواب خیر است، تنها در دو فیلم «اخراجی‌ها» و «معراجی‌ها» گوشه ای از حضور روحانیون در جنگ آنهم طنز گونه به نمایش گذاشتیم. هر چند در این دو فیلم هم باز شخصیت روحانی، نقش اول فیلم، اما به هر حال جایگاهی ویژه در کار دارد.
این کارگردان با بیان اینکه چرا هنوز برای حوزه و روحانیت فیلم‌های لازم را تولید نکرده‌ایم؟ گفت: آیا این کم کاری از طرف مسئولان صورت گرفته یا اینکه ما فیلمنامه‌های خوبی در این حوزه نداشته‌ایم.
وی خاطر نشان کرد: الگوهای بسیار مناسبی در حوزه وجود دارد و می‌تواند محور فیلم‌های خوبی در این عرصه باشد، شخصیت های مثال زدنی حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری، مراجع عظام تقلید، آیت‌الله بهجت و....سرآمدانی هستند که هر کدام در زمان خود تاثیرات بزرگی برای دین و اسلام بر جای گذاشته‌اند، آیا تا به حال ما زندگی آنها را به روی پرده دیده‌ایم؟
* ارتباط حوزه هم با سینما قوی نیست
سیفی متذکر شد: البته کم کاری را تنها بر دوش سینماگران یا مسئولان نمی‌گذارم، بلکه معتقدم حوزه‌های علمیه و روحانیون نیز ارتباطی چشم گیری با سینما نداشته‌اند تا اهالی این هنر موثر جرات پرداختن به آنها را داشته باشند. تنها در دهه اخیر فیلمسازان با نگاهی متفاوت به زندگی روحانیون و نیز نوع مواجهه آنان با اجتماع را تا حدودی به تصویر کشیده ایم و در سال‌های اخیر و در جشنواره مختلف، شاهد حضور این قشر در محافل سینمایی هستیم.
وی یادآور شد از مسئولان حوزه علمیه تقاضا دارم با جدیت بیشتری به سینما بنگرند، چون هنر هفتم تنها یک وسیله برای سرگرمی نیست، بلکه به ابزاری برای قدرتمندان تبدیل شده تا افکار خود را به جهانیان منتقل کنند، بنابراین کم کاری در این عرصه خسارات بسیاری در پی خواهد داشت.
وی با بیان اینکه برگزاری جشنواره هایی چون «روحانی در قاب» می‌تواند به نزدیکی روحانیت و هنر هفتم کمک کند و خوشبختانه جشنواره «روحانی در قاب سینما» که سال گذشته شاهد برگزاری آن بودیم. این رویداد مبارکی بود و کمک خواهد کرد تا ارتباط بهتری بین سینما و روحانیت فراهم شود.
این کارگردان گفت: در سایه ارتباط این دو قشر با یکدیگر سوژه‌ها و ایده‌هایی خلق خواهد شد که کارهای خوبی را در آینده رقم خواهد زد، به شرطی این جشنواره حمایت شده و تنهابه چند دوره محدود نشود.
وی در پایان این گفت‌وگو یادآور شد: تلویزیون به لحاظ کمی از سینما در پرداختن به روحانیت موفق‌تر بوده است، اما به لحاظ کیفی نمره قبولی را باید به سینما داد، چون در میان تولیدات تلویزیونی تنها کارهای محدودی همچون «پرده نشین» توانسته نگاهی خوب به روحانیت داشته باشند.
