خبرگزاری «حوزه»، جایگاه و شرایط قربانی را از نگاه قرآن کریم منتشر می کند.
* قربانی از منظر قرآن كریم (حج آیات 30 تا 37)
* دعوت به پاس داشتن برنامه های خدا
«ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُماتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ» (مناسك حج) این است و هركس برنامه های الهی را پاس دارد، برای او نزد پروردگارش بهتر است.
* خالص بودن
«حُنَفاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكينَ بِهِ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّما خَرَّ مِنَ السَّماءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوي بِهِ الرِّيحُ في مَكانٍ سَحيقٍ» (برنامه حج را انجام دهید) در حالی كه همگی خالص برای خدا باشید و هیچ گونه همتایی برای او قائل نشوید و هركس همتایی برای او در نظر بگیرد، گویی از آسمان سقوط كرده و پرندگان او را می ربایند و یا تندباد او را به جای دور دستی پرتاب می كند.
* شعائر خدا
«ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»؛ «این است (مناسك حج) و هر كس شعائر الهی را بزرگ بداند، پس آن از تقوای قلب ها است.
* نشانه تقوا
«.. فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»؛ هركسی شعائر خدا را بزرگ بدارد پس آن از تقوای قلب ها است.
* دل كندن از منافع در لحظه موعود
«لَكُمْ فيها مَنافِعُ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّها إِلَى الْبَيْتِ الْعَتيقِ»؛ در آن حیوانات قربانی، برای شما منافعی است تا زمان معین (زمان ذبح) پس محل آن خانه قدیمی و گرامی [كعبه] است.
* فراگیر بودن امتحان با قطع علایق
«وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلى ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهيمَةِ الْأَنْعامِ»؛ برای هر امتی قربانگاهی قرار دادیم تا نام خدا را بر چهارپایانی كه به آنان روزی داده ایم، ببرند.
* تسلیم در برابر خدا
«فَإِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا»؛ خدای شما یكی است پس تسلیم او شوید.
* بشارت به تسلیم شوندگان
«وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتينَ»؛ متواضعان و تسلیم شوندگان را بشارت بده.
* ویژگی تسلیم شوندگان
«الَّذينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ الصَّابِرينَ عَلى ما أَصابَهُمْ وَ الْمُقيمِي الصَّلاةِ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ»؛ كسانی كه وقتی نام خدا برده شود. دل هایشان پر از خوف می شود و در مقابل مصیبت هایی كه به آن ها می رسد، صابر هستند و نماز را به پا می دارند و از آن چه روزی شان كردیم انفاق می كنند.
* ایثار از بهترین
«وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَكُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ»؛ شترهای چاق را برای شما از شعائر الهی قرار دادیم.
* قربانی موجب خیر و بركت
«لَكُمْ فيها خَيْر»؛ برای شما در آن خیر و بركت است.
* آداب قربانی
«فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْها صَوافَّ»؛ نام خدا را ببرید در حالی كه به صف ایستاده اند...
* اطعام فقیران از گوشت قربانی
«فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَكُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا»؛ وقتی پهلوهایشان آرام گرفت، از گوشت آن ها بخورید و بخوارنید.
* فراگیر بودن اطعام
«وَ أَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ»؛ مستمندان قانع و مستمندان اعتراض كننده را اطعام كنید.
بدیهی است هر یك از چهارده عنوان فوق، خود سرفصلی برای تبیین فلسفه و آثار و آداب قربانی است.
* دعای امام علی علیه السلام هنگام ذبح قربانی
بِسْمِ اللَّهِ وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِيفاً مُسْلِماً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ اللَّهُمَّ مِنْكَ وَ لَكَ ثُمَّ يَقُولُ اللَّهُمَّ هَذَا عَنْ نَبِيِّكَ ثُمَّ يَذْبَحُهُ وَ يَذْبَحُ كَبْشاً آخَرَ عَنْ نَفْسِهِ. (۱)
تمام اعمال حج، اعمال عید قربان و اعمال قربانی كردن حتّی نیت و دعای آن نیز در راستای «تسلیم محض بودن» است.
۱) من لا يحضره الفقيه، ج2، ص: 489.
