به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» روز جمعه 15 شهریور جاری بود که احمد الطیب شیخ الازهر با صدور حکمی، دکتر احمد حسنی طه رییس الازهر را برکنار کرد و محمد المحرصاوی را به جای وی به سمت ریاست دانشگاه الازهر منسوب کرد؛ اقدامی که باعث شد پرسش های زیادی در اذهان ناظران درباره علت برکناری احمد حسنی شکل بگیرد؛ چرا که وی در تاریخ دوم فروردین امسال به ریاست الازهر رسیده بود و فقط یک ماه و چند روز بیشتر از دوره ریاست او سپری نشده بود.

اما بنا بر گفته منابع مصری از جمله پایگاه الیوم السابع که یکی از پایگاه های رسمی انتشار اخبار الازهر به شمار می رود، برکناری رییس الازهر به این خاطر بوده که وی یکی از اندیشمندان مصری منتقد الازهر را مرتد دانسته و تکفیر کرده است و همین باعث شده شیخ الازهر از دست رییس تازه کار الازهر نا امید شود؛ چرا که یکی از شعارهای اساسی شیخ الازهر این است که مسلمانان نباید مخالفان اعتقادی خود را تکفیر کنند و باید مشکلات خود را با گفتگو حل کنند و از این رو الازهر حتی تا کنون عناصر داعش را نیز تکفیر نکرده است.

اسلام بحیری کیست؟

اسلام بحیری از جوانان روشنفکر و از منتقدان جدی نهاد دینی مصر به ویژه الازهر و شیخ الازهر است که چندی پیش و به ویژه در آستانه روی کار آمدن السیسی حملات تندی را علیه الازهر و احمد الطیب و متون آموزشی الازهر آغاز کرد و همین باعث شد مدتی را در زندان سپری کند و اکنون که مدت زیادی از آزادی وی نمی گذرد حملات خود را از سر گرفته و در شبکه های تلویزیونی مصر انتقادات تندی را علیه الازهر و الطیب مطرح کرده است.

بحیری بر این باور است که احمد الطیب شیخ الازهر توان تغییر گفتمان دینی مصر را ندارد و به ناحق بر منصب الازهر تکیه زده است. او همچنین بر این باور است که میراث اسلامی اهل سنت میراثی مقدس نیست و بسیاری از کتب علما و همچنین روایات صحاح اهل سنت بر خلاف عقل و قابل نقد هستند و اشکالات فراوانی را متوجه متون آموزشی و کتب علمایی همچون ابن تیمیه وارد کرده است که تحمل این انتقادات برای علمای الازهر که تا کنون منتقد چندانی را در فضای بسته مصر نداشته اند امری دشوار و غیر قابل تحمل است.

انتقادات بحیری به اینجا ختم نمی شود؛ چراکه او علاوه بر متون دینی، انگشت اتهام خود را به سوی هیئت علمای بزرگ الازهر نیز نشانه رفته و آنها را وابسته به اخوان المسلمین می داند که از مخالفان جدی دولت هستند و گفته که این افراد نمی توانند پیشگام اصلاح گفتمان دینی مصر باشند.

پشیمانی رئیس معزول الازهر

اما رئیس الازهر که در یک برنامه تلویزیونی از سخنان و مواضع بحیری برآشفته شده بود او را مرتد و خارج از دین دانست که به تمام مذاهب اسلامی حمله می کند و ثوابت دینی را انکار می کند و همین سخنان بود که باعث شد شیخ الازهر او را از ریاست دانشگاه عزل کند.

البته دکتر حسنی طه پس از این برنامه از سخنان خود درباره اسلام بحیری اظهار پشیمانی کرد و اعتراف کرد که در تصمیم گیری و اظهار نظر خود دچار شتابزدگی شده و این موضع او بیانگر موضع الازهر نیست و قضاوت درباره ایمان و عملکرد افراد در محدود اختیارات دستگاه قضایی است و اظهارات خود را یک اشتباه شخصی توصیف کرد.

واکنش اسلام بحیری به برکناری رئیس الازهر

اسلام بحیری ضمن اظهار شگفتی از برکناری و عذرخواهی رییس الازهر گفت: در تعجب می کنم که احمد حسنی مرا تکفیر کرد، اما داعش را تکفیر نمی کند و تاکید می کند بحیری خطرتاک تر از داعش است و به همین خاطر از عذرهواهی او متعجبم، زیرا پیش از این و در زمان دولت مرسی از من شکایت کرده و خواستار ممنوع شدن حضور من در تلویزیون شده بود.

وی در ادامه از شیخ الازهر خواست الازهر را از چنین افرادی پاکسازی کند؛ چراکه به عنوان مثال هم اکنون نیز یکی از دوستان نزدیک محمد مرسی رییس جمهور برکنار شده مصر به نام محمد السلمانی به عنوان مشاور شیخ الازهر در حال فعالیت است و برخی از علمای دیکر مرکز تحقیقات نیز وابسته به اخوان المسلمین هستند.

رئیس الازهر یا سرپرست الازهر؟

اما پس از برکناری احمد حسنی از ریاست الازهر یکی از علمای الازهر به نام محمد المحرصاوی به جای وی به ریاست الازهر منسوب شد. البته لازم به ذکر است که پس از استعفای دکتر عبدالحی عزب رئیس اسبق دانشگاه الازهر تا کنون، شیخ الازهر کسی را به عنوان رئیس این دانشگاه منصوب نکرده است و دکتر ابراهیم الهدهد و احمد حسنی هر دو به عنوان سرپرست دانشگاه منصوب شده بودند و اکنون نیز محمد المحرصاوی عنوان سرپرست دانشگاه الازهر را دارا می باشد که اطلاق صفت رئیس دانشگاه بر این افراد از روی مسامحه صورت می گیرد.

اعتراض به حکم جدید شیخ الازهر

اما پس از منصوب شدن محمد المحرصاوی به سرپرستی الازهر، دکتر محمد محمود ابوهاشم معاون رئیس دانشگاه و عضو مرکز تحقیقات اسلامی الازهر اعلام کرد شیخ الازهر با تعیین المحرصاوی به عنوان رییس الازهر، به حیطه اختیارات رئیس جمهور تجاوز کرده زیرا تعیین رئیس دانشگاه بنابر قانون مصر از اختیارات رئیس جمهور است.

وی افزود: من به این اقدام غیر قانونی از شیخ الازهر شکایت می کنم و اگر به من بی اعتنایی شود به دادگاه می روم تا به این مساله رسیدگی شود.

ابوهاشم گفت: من در این خواسته خود توسط جمعی از اساتید بزرگ الازهر حمایت می شوم و آنها نیز با زیر پا گذاشتن قانون و نقض اختیارات رییس جمهور مخالفند.