به گزارش خبرگزاری «حوزه»، «خودزنی و نقد مهار گسیخته روحانیت» یادداشت رسیده محمد علی میرزایی است که تقدیم می گردد.

بر خلاف نقد اندیشه ها و روش های علمی و آزاد اندیشی در هر نهاد و صنفی، اگر نقد اقشار و اصناف و طبقه های اجتماعی از حد و مرزی فراتر رود، به نوعی ساختار شکنی و آسیب رسانی به کیان و زیرساخت آن ها می انجامد. این نقد صنفی و گروه مرجع اگر توسط خود آن ها صورت بگیرد آثار ویرانگر و مخرب بیشتری خواهد داشت.

رفتارهای نادرست برخی از افراد منسوب به یک صنف و قشر همیشه بوده است. چیز تازه ای نیست. اما این روزها عوامل زیر باعث شده است که این پهنۀ نقد صنف روحانیت بر اثر کنش های نادرست معدودی از طلاب غالبا جوان و ناپخته به طور دامنه دار و فزاینده ای دیده شود. در این باب چند نکته قابل ذکر است:

* انتشار وسائل ارتباط جمعی و بخصوص نرم افزارهای شبکه های اجتماعی و نقل فزاینده هر خبر به تمام نقاط کشور و بلکه جهان. قبلا هم این طلاب و روحانیون و رفتارهای نادرست و نپخته آنها وجود داشته است. هر کدام از ما شاهد آن ها بوده است اما امروزه اگر در دور دست ترین نقاط کشور در روستایی دور افتاده و چند خانواری هم چنین رخدادی بیفتد هیچ حرکت و کنشی از سخنرانان یا واعظان و مبلغان دور از چشم عدسی های ریز موبایل ها و سپس نشر  افسار گسیخته آن در سراسر جهان نمی ماند. این البته دلیل فاجعه بار شدن وضعیت طبقه روحانیت نیست و صرفا حوادث نادری است که با تکنولوژی به همه جا مستقیما مخابره می شود. منظورم این نیست که این موارد باید با اغماض مواجه شود و حساسیت نسبت به آن نداشته باشیم. بلکه منظور این است که حماقت و فساد رفتار یا اندیشه فردی یا افراد معدودی را به تمام روحانیت نسبت ندهیم و از صنف روحانیت و طبقه روحانیون این قدر  به بدی یاد نکنیم. و اگر نه باید گفت حال که قرار است عرصه حرکت انسان در معرض دید همه جهان باشد رسالت انسان منسوب به صنف روحانیت به مراتب سنگین تر است. مراقبت بیشتری باید صورت بگیرد و متولیان هم برای کنترل و هدایت این اوضاع ساز و کار های تازه تر و مناسب تری در پیش بگیرند.

* این خبط و تباهی های تعاملی و رفتاری تعداد بسیار اندکی از روحانیان در مقایسه با توفیقات بسیار  گسترده و خیره کننده روحانیت در انقلاب اسلامی و نیز جامعه پر شور و شر  ما و فضای ملتهب سیاسی و پر از خط و خطوط سیاسی و فکری و فرهنگی و چالش های عظیم طبقات مختلف اصلا به حساب نمی آید. در نتیجه اگر با مقایسه نقش بی بدیل و حساس روحانیت در فعالیت های فرهنگی و علمی و عرصه های مختلف انقلاب دیده شود و با دیده انصاف و عدل و اخلاق ارزیابی شود هنوز باید از دستگاه روحانیت به عنوان پیشرو ترین و کارآمد ترین صنف فرهنگی نام ببریم.متأسفانه کسی  آمار دقیقی از موج تولیدات علمی و فرهنگی دینی حوزویان و بویژه نقش آنان در حفظ فضای اسلامیت کشور عرضه نمی کند.

* به طور خاص، نقد روحانیت به خاطر حساسیت کارکرد تاریخی آنان در تحولات بزرگ ایران و منطقه و بر دوش کشیدن علم مبارزه با بی دینی و سکولاریسم از سوژه های مطلوب رسانه های جهان و شبکه های مجازی مخالف دین و انقلاب است. به محض درز  سخنی در این باب، موجی  در رسانه های داخل و خارج  راه می افتد. البته کسانی که نقد می کنند محدودند و بی تردید نیت خیر دارند؛ اما موج رسانه ای راه انداختن و ناگهان صده ها هزار بار کلیپ مسابقه سیب خوری ساحل بابلسر به سر تا سر جهان مخابره شدن امر عادی و قابل قبولی نیست. در عین این که حساس شدن به این امور و تلاش های حساب شده و منطقی با مدیریت های حوزه علمیه برای اصلاح امور کار ارزشمندی است.

* با این که سکوت در برابر رفتارهای ساختار شکن تعداد بسیار محدودی از روحانیان از طرف خود آنان و بویژه متولیان امر پسندیده نیست؛ اما باید مراقب تبعات و عوارض ویرانگر  به کوی و برزن کشاندن این نقد ها و ادبیات تند و گاه خود زنی روحانیان باشیم. در نتیجه ادبیات چالش انگیزی علیه تمامیت نهاد دین به راه نیندازیم.

* جامعه روحانی اسلامی و شیعی ایران در مقایسه با تمام اقشار مشابه خود در دیگر کشور ها از  هر نظر پیشرو است. سطح درک و نقش های فعال اجتماعی و ادبیات روز و نیز روند خوب نواندیشی و توسعه روش های تولید اندیشه دینی و ایفای نقش های فعال در عرصه های مختلفی که انقلاب اسلامی و جهان اسلام در عرصه دانش و عمل( فقه و کلام) با آن ها رو به رو است مثال زدنی است. گرچه هنوز تا رسیدن به سطح مطلوب راه بسیاری در پیش رو دارد و به هیچ عنوان وضعیت موجود رضایت بخش نیست. اما سیر نقد ها را باید  از این فضای مهار گسیخته به سوی منطق و عقلانیت و عدالت و به سمت سازندگی و اصلاح پیش برد. و اگر نه این تندخویی ها و خود زنی ها پایانی ندارد.

 محمد علی میرزایی

انتهای پیام   313/35