به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از تبریز، وقتی مساجد طراز اسلامی مثل مسجد مدینه و کوفه را مورد بررسی قرار می ‌دهیم، می‌ بینیم که فضای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی جامعه در حد گسترده ‌ای با اندیشه پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) همراه شده است.

اگر این الگو را برای فضای جامعه امروز بخواهیم فراهم کنیم، بهترین موعد آن، ماه بهار قرآن، یعنی ماه مبارک رمضان است، زیرا این فضا می‌ تواند زمینه‌ ساز حضور مؤثر جوانان در مساجد باشد و التبه ائمه جماعات نقش کلیدی و موثر در تحقق این شعار دارند.

امروز نیاز به جوانان و حضور فعالانه بیشتر از هر زمان دیگری در مساجد احساس می ‌شود، اگر بخواهیم از بعد آماری این فضا را به فضایی عملی تبدیل کنیم، باید فضای مسجد را بر اساس معیارهای اسلامی و الگوی امروز برای جوانان، یک فضای فرح ‌بخش، مسرت‌آ فرین و جاذب قرار دهیم که یکی از این زمینه‌ ها می‌تواند ارتباط چهره به چهره روحانی با جوانان و بحث فرهنگ قرآنی در قالب ‌های موزون به صورت آموزش‌ های کوتاه، منبرها و جلسات فشرده باشد.

مردم نیز همواره پا به پای دین و علما در آبادانی ظاهری و باطنی مساجد همراه بوده ‌اند، آیت‌الله مجتهدی می‌ گفت:« اگر یک روحانی دو شاخصه داشته باشد، زمینه جذب و همراهی مردم را خواهد داشت، یکی اینکه چشم و دل سیر باشد و دوم اینکه اخلاق اسلامی را رعایت کند و آن چه را که مروج آن هست، در عمل نیز به مردم اثبات کند».

وظیفه عمومی و رسالت همه مسلمانان در ارتباط با خانه خدا این است که فضای ارتباطی را برای امنیت و آرامش هر چه بیشتر برای همه فراهم کنیم، آن وقت می‌بینیم که همگی تا پای جان برای ارزش های شان خواهند ایستاد.

در این گزارش در گفتگو با تنی چند از کارشناسان و متولیان مساجد، به وضعیت مساجد در استان آذربایجان شرقی و ضرورت بهره گیری از فرصت ماه رمضان پرداخته ایم.

هفت هزار مسجد فعال در آذربایجان شرقی

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان آذربایجان شرقی، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تبریز، ابراز داشت: آذربایجان شرقی به دلیل اینکه ۷ هزار مسجد فعال دارد، در کل کشور رتبه اول را از آن خود کرده است که این بسیار خوشحال‌کننده است.

حجت ‌الاسلام سید شهاب ‌الدین حسینی از افزایش ۴ درصدی اعزام مبلغان به روستاها نسبت به سال گذشته خبر داد و اعلام کرد: در ماه مبارک رمضان بالغ بر یک‌هزار و ۹۰۰ مبلغ به مساجد روستایی اعزام شدند.

وی از تلاش این سازمان برای پوشش روستاهای بالای ۸۰۰ نفر جمعیت اشاره کرد و بیان داشت: امروز بیش از 100 روحانی مستقر در روستاهای آذربایجان شرقی فعالیت می کنند، این رقم نیز نسبت به ۱۳۶۰ روستای بالای ۸۰۰ نفر جمعیت آمار قابل توجهی نیست.

مدیرکل تبلیغات اسلامی‌ آذربایجان شرقی ادامه داد: هرچند آمار تفکیک شده‌ مساجد فعال شهرستانی و استانی وجود ندارد اما به طور یقین در مساجد شهرستان‌ها و تبریز حداقل یک وعده نماز جماعت برگزار می ‌شود.

وی در ادامه خبر داد: نماز صبح در ۶۸ مسجد تبریز اقامه می‌ شود و در حالت کلی یک‌ هزار مسجد و ۷۰۰ روحانی فعالیت می ‌کنند، تلاش داریم مساجد غیرفعال را نیز فعال کنیم زیرا این موضوع یکی از اولویت‌های ما و تاکید نماینده ولی فقیه در استان است.

حجت الاسلام حسینی با بیان اینکه مسجدی از نظر سازمان تبلیغات اسلامی فعال به شما می رود که سه وعده نماز جماعت در آن برقرار باشد، تصریح کرد: مسجدی فعال به شمار می رود که حضور جوانان در آن پررنگ باشد و همدلی و همراهی متولیان مسجد اعم از انجمن اسلامی،هیئت امناء،کانون فرهنگی و پایگاه مقاومت بسیج با هم بیشتر باشد و مسجد در تمامی کارکردهای فرهنگی، تربیتی، اجتماعی، سیاسی و حتی در صورت نیاز بحث نظامی فعال باشد.

وی با اشاره به سخنان معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره) یاد آور شده و افزود: به قول حضرت امام خمینی(ره) مساجد سنگر است و الان باید مساجد به سنگر و کانون مبارزه با جنگ نرم تبدیل شده و در رفع و دفع آسیب های اجتماعی فعال باشند.

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان همچنین در خصوص سازوکار فعال نمودن یک‌ مسجد عنوان کرد: مساجدی که در آنها بسته است در ابتدا یک امام جماعت تعیین می‌گردد و هزینه‌های اولیه تا چند ماه تامین می‌شود تا اینکه مردم و هیئت امناء و انجمن اسلامی فعال شود و پس از آن به صورت سنتی و قدیمی اداره گردد.

اصلی ترین کارکرد مساجد

رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان تبریز نیز ابراز داشت: اصلی ترین کارکرد مسجد، نماز است و هیچ برنامه ای در مسجد نمی تواند اقامه نمازجماعت را تحت الشعاع قرار دهد.

حبیب طاهری خاطرنشان کرد: هیات های مذهبی باید با حضور در نمازجماعت مساجد، برنامه عزاداری خود را از این نهاد مهم آغاز کنند.

وی با انتقاد از فرهنگ تجملاتی در برخی مساجد عنوان کرد: هزینه های تجملاتی در مساجد و حسینیه ها بر خلاف فرهنگ اسلامی و حسینی است، وقتی همه اقشار در صفوف نماز جماعت شرکت می کنند، نشان از یک فرهنگ مشترک دارد و نباید با تجملات، این فرهنگ را تضعیف کرد.

رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان تبریز تاکید کرد: مساجد می توانند با برگزاری دوره های آموزشی ویژه اقشار مختلف، دیگر کارکردهای مساجد را احیا کنند، امروز مساجد از مدیریت واحد فرهنگی برخوردار نیستند.

طاهری گفت: مساجد محوری شهر باید شناسایی شده و در جهت احیای مساجد شبانه روزی تلاش کنیم، ساخت برخی مساجد در جوار مساجد و حسینیه های دیگر، کار درستی نیست.

وی به نقش تاثیرگذار ائمه جماعات اشاره کرد و اظهار داشت: امام جماعت مسجد نقش محوری در پررنگ تر شدن فعالیت های مسجد دارد که متولیان باید در جهت آموزش به ائمه جماعت برنامه های ویژه ای داشته باشند.

رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان تبریز همچنین ماه رمضان را بهترین فرصت برای مشارکت در برنامه های مسجاد دانست اما تصریح کرد: برنامه های مساجد نباید در ماه مبارک رمضان خلاصه شود، مساجد در طول سال باید برنامه ریزی کنند تا مردم جذب برنامه های مذهبی شوند.

درددل های یک امام جماعت مسجد

اما یکی از ائمه جماعات مسجد شهر تبریز به خبرنگار ما گفت: اگر صدای بلندگوی مسجد، دیگران را اذیت کند، این خیلی بد است و باید به غیرت ما بر بخورد، خانه‌ های کنار مسجد قیمتشان ارزانتر است یا گرانتر؟ ارزانتر هستند و این خیلی بد است، بخاطر مزاحمت مسجد قیمت‌ ها پایین ‌تر است.

وی افزود: مساجد حتما باید شور داشته باشند و افطاری هم که می ‌دهید فقط مذهبی ‌ها را دعوت نکنید، روحانی، رئیس انجمن اسلامی، فرمانده بسیج و سپاه و رئیس کمیته امداد را دعوت نکنید، متاسفانه می بینیم که در بیشتر افطاری ‌های مساجد، دائم مذهبی‌ ها هستند، چهار معلم، بازاری ‌ها، جوان‌ ها، همین جوانانی که پشت مسجد فوتبال بازی می ‌کنند را هم باید به افطاری دعوت کرد، اینگونه است که جذب مساجد می شوند.

این امام جماعت یکی از مساجد تبریز با بیان اینکه باید خیلی مواظب بود که مردم از مساجد فراری نشوند، تاکید کرد: کاری کرده ایم که تصور می شود این مساجد فقط برای گرفتن ختم و مجلس عزاست، مسجد خانه خداست و رمضان هم ماه مهمانی خدا، در ماه رمضان کاری کنیم مردم با شوق و رغبت به سوی خانه های خدای بشتابند، نشویم آن دربان های جهنمی که همه را فراری می دهند و از مسجد آمدن پشیمان می کنند.

گزارش: بیت اله احمدی