به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از مشهد، دکتر جواد اقدس طینت، در دومین و سومین جلسه از سلسله نشست‌های «+ اقتصاد» در جمع طلاب مدرسه علمیه شهید شفیعی مشهد، با بیان این که پرداختن به فقه اجتماعی به عنوان پشتوانه‌ای برای حکومت اسلامی لازم و ضروری است، هدف از برگزاری این دست از نشست‌های علمی را موضوع شناسی برای فقه اجتماعی دانست.

تولید پول بدون پشتوانه توسط دولت

وی با اشاره به محتوای جلسه نخست از سلسله نشست‌های "+اقتصاد" بیان داشت: تولید پول بدون پشتوانه توسط دولت دلیل اصلی تورم است و باعث می‌شود تا قیمت تمامی کالاها و خدمات افزایش یابد. در این میان دولت می‌تواند با کنترل برخی قیمت‌ها، شدت تورم را کاهش دهد و یا بروز آن را به مهر و موم‌های بعد منتقل کند که در واقع کنترل نرخ ارز چنین کارکردی دارد اما به‌شدت باعث تضعیف اقتصاد جمهوری اسلامی می‌شود.

دو دیدگاه فنی در عرصه اقتصاد

این استاد دانشگاه در این نشست که به همت واحد پژوهش مدرسه علمیه شهید شفیعی برگزار شد، گفت: دو دیدگاه فنی در رشته اقتصاد وجود دارد، اول اینکه تورم بد است، اما اگر در داخل کشور تورم داشتیم نرخ ارز را به‌صورت تدریجی و متناسب با تورم افزایش دهید تا اقتصاد جمهوری اسلامی تضعیف نشود. دوم نیز این است که تورم بد است و برای کنترل تورم جلوی «افزایش نرخ ارز متناسب با تورم» را بگیرید تا اقتصاد جمهوری اسلامی تضعیف نشود.

وی ادامه داد: نظریه اول یک نظریه ارزشی و مطابق با اقتصاد مقاومتی و در راستای مصلحت مردم است و نظریه دوم ضد ارزشی و باعث تضعیف نظام جمهوری اسلامی و در نهایت موجب بدتر شدن وضع معیشتی مردم در مقایسه با نظریه قبلی است، اما متأسفانه ما خلاف آن را باور داریم چراکه نظریه دوم ظاهری زیباتر دارد.

اقدس طینت، آسیب سیاست جلوگیری از نرخ ارز را در قالب تمثیل این گونه توضیح داد که در واقع قبول سیاست «جلوگیری از افزایش نرخ ارز» مانند انتخاب نوشیدن شراب از بین گزینه‌های شیطان در آن تمثیل معروف است و بی‌گمان افزایش نرخ ارز باعث بیدار شدن تورم خفته که ناشی از چاپ پول بوده است می‌شود. 

نرخ ارز دستوری کنترل نمی شود

وی افزود: راه ‌حل آن، کنترل دستوری نرخ ارز نیست، بلکه چاره کار باید از سرمنشاء آن باشد یعنی توقف انتشار پول بدون پشتوانه و عدم بیشتر بودن خرج دولت از دخلش است.

این استاد دانشگاه ابراز کرد: دولت‌ها در شرایط تورمی که می‌بایست نرخ ارز نیز متناسب با سایر کالاها و خدمات افزایش یابد تلاش می‌کنند تا برای مدتی نرخ ارز را کنترل کنند، اما سرانجام توان این کار را از دست داده و در نتیجه نرخ ارز به جای افزایش تدریجی به‌یک‌باره جهش کرده و همچون سیل تمام اقتصاد را به هم می‌ریزد حال‌آنکه افزایش تدریجی آن، خسارت بسیار کمتری در پی دارد. این جهش‌های نرخ ارز به‌شدت برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.

وی با بیان اینکه هنگامی‌که نرخ ارز در مقایسه با سایر کالاها و خدمات ثابت مانده یا کمتر افزایش می‌یابد، اظهار کرد: در این شرایط، تولیدکننده ایرانی کارگاه خود را تعطیل می‌کند و به توزیع‌کننده کالای چینی تبدیل می‌شود اما پس از جهش نرخ ارز، دوباره کارگاه خود را بازگشایی می‌کند. استدلال آن‌هایی که ادعا می‌کنند "افزایش نرخ ارز به‌گونه‌ای هزینه تولید کالای ایرانی را افزایش می‌دهد و درنهایت تولید ایرانی به‌صرفه نخواهد بود" اشتباه است. میزان افزایش هزینه تولید ایرانی به دلیل افزایش نرخ ارز کمتر از افزایش در قیمت کالای چینی است و به همین دلیل تولیدکننده ایرانی کارگاه خود را بازگشایی می‌کند که نتایج تحقیقات نیز همین واقعیت را نشان داده‌اند.

اقدس طینت افزود: در میان کارشناسان اقتصادی ارزشی تنها دکتر پیغامی از دانشگاه امام صادق(ع) به صراحت طرفدار نظریه اول است و در خصوص چگونه اجرایی کردن آن همراه با دغدغه عدم صدمه به اقشار ضعیف، بحث می کند.

لزوم تشکیل ستاد بحران ارزش پول ملی

وی با اشاره به اینکه در سایر کشورهای دنیا وقتی ارزش پول ملی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند ستاد بحران تشکیل می‌شود، چراکه می‌دانند تولید آن‌ها صدمه خواهد دید و در بلندمدت معیشت مردم ضعیف می‌شود، گفت: در ایران برعکس عمل می شود و با شعارهای ظاهری مانند به دنبال معیشت مردم بودن، در عمل با ضربه زدن به تولید داخلی در بلندمدت معیشت مردم نیز تضعیف می گردد.

بیماری هلندی اقتصاد ایران!

این کارشناس اقتصادی در ادامه به مبحث «بیماری هلندی» در اقتصاد پرداخت و در شرح و تبیین آن و آسیب‌هایی که به اقتصاد یک کشور وارد می کند اشاره کرد و یادآور شد: در اقتصادی که به بیماری هلندی دچار می‌شود، یک بخش اقتصاد به طور مثال صنعت نفت رشد می‌کند و با صادرات نفت، دلار فراوان در اختیار خواهیم داشت که باید به‌گونه‌ای صرف واردات شود. گسترش صنعت نفت باعث بهبود صنایع در نقاط کشور و در همه رشته‌ها نمی‌شود و در مقابل، ارز حاصل از صادرات نفت چنانچه صرف واردات کالاهای مصرفی شود، باعث تضعیف صنایع غیرنفتی در سراسر کشور می‌شود و در واقع نوعی بیماری در اقتصاد به وجود می‌آید.

وی افزود: این بیماری به بیماری هلندی معروف است (صادرات نفت و گاز این بلا را قبلاً سر کشور هلند آورده است) که درنتیجة این بیماری، تولید و اشتغال در کشور به‌شدت تضعیف‌شده و در عوض مصرف‌گراییِ موهومی رواج می‌یابد که ناشی از فروش ثروت بوده و به‌شدت خطرناک است. این بیماری اگر کنترل نشود هیچ‌گاه تولید در کشور پا نمی‌گیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: نظریه اول بحث شده در مطالب فوق از بیماری هلندی جلوگیری می‌کند و کشور در بلندمدت مقاوم خواهد بود. نظریه دوم باعث بیماری هلندی می‌شود و هر چقدر مسئولان شعار حمایت از کالای داخلی بدهند فایده‌ای ندارد و در بلندمدت اقتصاد تضعیف می‌شود.

راه حل درمان بیماری هلندی

وی، راه‌حل جلوگیری از بیماری هلندی را در سه مولفه تبعیت از نظریه اول در خصوص نرخ ارز، بهبود فضای کسب‌ و کار و اختصاص ارز حاصل از صادرات نفت به واردات ماشین‌آلات صنعتی و کالاهای واسطه‌ای واقعی و نه کالاهای مصرفی دانست و در پایان، توجه به دو مفهوم قیمت اسمی یعنی قیمتی که در ظاهر در بازار دیده می‌شود و قیمت واقعی که همان قیمت نسبت به سایر کالاها و خدمات می باشد را لازم و ضروری برشمرد.

گفتنی است، سلسله نشست‌های علمی "+ اقتصاد" به همت واحد پژوهش مدرسه علمیه شهید شفیعی و با هدف بیان برخی مفاهیم اقتصادی مهم به زبان ساده و کاربردی و تصحیح نگرش های رایج اشتباه با موضوع‌هایی چون "چیستی تورم" ، "نرخ ارز" ، "رمز ثروت ملل" ،"اقتصاد چگونه کار می کند؟" ،"ربا" و... در مدرسه علمیه شهید شفیعی ادامه خواهد یافت.

انتهای پیام/313/25