به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه ۱۱۳، ۱۱۴ و ۱۱۵ سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
* آيه 113
لَيْسُوا سَواءً مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ يَتْلُونَ آياتِ اللَّهِ آناءَ اللَّيْلِ وَ هُمْ يَسْجُدُونَ
* ترجمه
اهل كتاب همه یكسان نیستند، طایفه اى از آنها (به طاعت خدا) ایستاده، آیات الهى را در دل شب تلاوت مى كنند و سر به سجده مى نهند.
* نکته ها
این آیه و آیه بعد، صفات خوب گروهى از اهل كتاب را بیان مى دارد كه عبارت است از قیام به اطاعت خدا، تلاوت كتاب آسمانى، سجده، امر به معروف و نهى از منكر و سرعت در كارهاى خیر. شاید همین اعمال، بیانگر «حبل اللّه» در آیه قبل باشد.
همانگونه كه تلاوت قرآن براى مسلمین به همراه اقامه نماز مورد ستایش الهى است، [1] تلاوت كتب آسمانى، همراه با عبادت و سجده براى اهل كتاب نیزمورد ستایش است. «یتلون... یسجدون»
خداوند در این آیه به ارزش علم، عمل، تداوم، نشاط و عشق و جهت داشتن اشاره كرده است. با كلمه «یتلون» به علم، با كلمه «یسجدون» به عمل، با عبارت «اناء اللیل» به تداوم و با كلمه «قائمة» به عشق و نشاط و با عبارت «آیات اللّه» به جهت اشاره كرده است.
* پيام ها
1- خوبى و كمال را از هر گروه و طایفه اى كه باشد، بپذیریم و بدان اقرار كنیم. در كنار انتقاد از دیگران، از خوبى هاى آنان غافل نشویم. «من اهلالكتاب امّة قائمة»
2- یكى از راه هاى جذب و دعوت دیگران، اقرار و اعتراف به كمالاتِ آنان است. «من اهلالكتاب امّة قائمة»
3- عبادت، نیاز به همّت، جدّیت، عشق و آمادگى دارد. «امّة قائمة»
4- تلاوت آیات خدا و سجده هاى شبانه، موجب ستایش خداوندى است. «یتلون آیات اللّه آناء اللیل»
5 - تلاوت آیات الهى و سجده به درگاه او، قیام به امر الهى است. «قائمة یتلون»
6- شب و بالاخص سحر، بهترین وقت براى مناجات است. «آناء اللیل»
7- عالى ترین حالات عبادت، سجده است. «و هم یسجدون»
* آيه 114 و 115
يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ أُولئِکَ مِنَ الصَّالِحينَ
وَ ما يَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَلَنْ يُکْفَرُوهُ وَ اللَّهُ عَليمٌ بِالْمُتَّقينَ
* ترجمه
آنان به خدا و روز قیامت ایمان دارند و امر به معروف و نهى از منكر مى كنند و در كارهاى خیر شتاب مى ورزند و آنان از افراد صالح و شایسته هستند.
و آنچه از خیر انجام دهند، هرگز درباره آن ناسپاسى نبینند و خداوند به (حال) پرهیزكاران داناست.
* نکته ها
همان گونه كه در سوره ى بقره آیه 3، در كنار ایمان، نماز مطرح شده است، «الّذین یؤمنون بالغیب و یقیمون الصلوة» در این آیه نیز در كنار ایمان، امر به معروف و نهى از منكر آمده است. «یؤمنون... یأمرون»
شیوه ى قرآن آن است كه امر به معروف را قبل از نهى از منكر مى آورد. آرى، اگر درهاى معروف باز شود، راه منكر بسته مى شود. ازدواج آسان، جلو فحشا را مى گیرد. نماز، انسان را از فحشا و منكر باز مى دارد. اشتغالِ صحیح مى تواند مانع فسادهاى اجتماعى گردد. شخصیّت دادن به افراد، آنان را از سقوط به ابتذال باز مى دارد.
صالحان كسانى اند كه همگان آرزوى ملحق شدن به آنان را دارند: «اَلحِقنى بالصّالحین» [2] و هر مسلمانى در هر روز، پنج مرتبه به آنان سلام مى كند. «السلام علینا و على عباد اللّه الصالحین»
در بینش الهى، هیچ عمل صالحى ضایع نمى شود. «فلن یُكفروه» البتّه چنانكه در قرآن مى خوانیم: «انّما یتقبّل اللّه من المتّقین»[3] شرط قبولى، ایمان و تقواست، لذا در اینجا مى فرماید: ما خود مى شناسیم كه متّقین چه كسانیند كه باید عملشان مورد قبول واقع شود.
* پيام ها
1- امر به معروف و نهى از منكر، در ادیان دیگر نیز مطرح بوده است. «اهل الكتاب... یأمرون بالمعروف»
2- سجده هاى سحر باید همراه با امر و نهى در روز باشد. «یسجدون... یأمرون»
3- سرعت در كار خیر، ارزش آن را بیشتر مى كند. «یسارعون فى الخیرات»
4- سبقت و سرعت صالحان در نیكى ها، موسمى نیست؛ دائمى است.«یسارعون»
5 - افراد صالح، كسانى هستند كه با نشاط و شتاب، به سراغ هر كار خیرى مىروند، نه فقط بعضى از كارها. «الخیرات»
6- ایمان، عبادت، تلاوت، امر به معروف و نهى از منكر و سرعت در كار خیر انسان را در زمره صالحان مى برد. «اولئك من الصالحین»
پی نوشت:
1) انّ الذین یتلون كتاب اللّه و اقامواالصلوة وانفقوا مما رزقناهم سرّاً و علانیة یرجون تجارة لن تبور» فاطر، 29
2) یوسف، 108؛ شعراء، 83
3) مائده، 27
