به گزارش مرکز خبر حوزه، آیت‌الله مصباح یزدی، شب گذشته در ادامه سلسله جلسات شرح وصیت امام باقر(ع) به جناب جابر که در دفتر مقام معظم رهبری برگزار شد، با اشاره به قسمتی از وصیت امام باقر(ع) به جناب جابر، اظهار داشتند: حضرت در قسمتی از این وصیت می‌فرمایند: برای دستیابی به رقت قلب، در خلوت بسیار یاد خدا باش و برای نورانیت قلب از دوام حزن استفاده کن.

ایشان در تشریح این فراز از وصیت امام باقر(ع)، ابراز داشتند: رقت قلب انسان را در مقابل عواملی که موجب انگیزش، احساسات و عواطف می‌شود، منفعل می‌کند و نشانه ظاهری آن اشکی است که از چشمان انسان جاری می شود.

*عواملی که باعث ریزش اشک می‌شود

عضو خبرگان رهبری، افزودند: البته عواملی که باعث ریزش اشک می‌شوند گوناگون است که می‌توان یکی از آن‌ها را شادی ناگهانی و مفرط عنوان کرد و انسان بر اثر این شادی، شروع به گریه می‌کند.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، یکی دیگر از اقسام گریه را گریه از روی شرم ذکر کرده و اذعان داشتند: گریه از روی عجز، از دیگر اقسام است انسان هنگامی که از همه چیز باز می‌ماند، دچار این عارضه می‌شود.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان این‌که قلب در قرآن کریم به دو دسته استعمال شده است، خاطرنشان ساختند: دسته نخست آن درک و فهم است که قرآن کریم آن را به قلب نسبت داده است و احساسات و عواطف را دیگر دسته‌ای باید بدانیم که در قرآن کریم به آن اشاره شده است.

*عوامل قساوت قلب

 ایشان در ادامه قساوت قلب را نقطه مقابل رقت قلب ذکر کرده و بیان داشتند: شخصی که دچار قساوت قلب شده

است، هیچ سخن حقی در او اثر نمی‌گذارد و اتفاق و انفعالی در او پدید نمی‌آید.

عضو خبرگان رهبری در پاسخ به این سوال که چرا در بعضی مواقع هیچ انفعالی از انسان سر نمی‌زند، تصریح کردند: مهم‌ترین عامل آن، عوامل محیطی و تربیتی است؛ البته عوامل ژنتیکی و ارثی نیز می‌تواند اثرگذار باشد.

*تفاوت اخلاق از نگاه الهی و غیرالهی

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، با اشاره به میزان رقت قلب به عنوان یک ارزش اخلاقی، اظهار داشتند: طبق نظام اخلاقی قدیم که از فلاسفه یونان نقل شده است، اساس ارزش‌ها اعتدال معرفی شده و میزان تمام افعال اعتدال بوده و در سخنان آنان افراط و تفریط رذیلت به شمار می‌رفت؛ اما در اخلاق الهی ملاک بالاتر از این سخنان است؛ زیرا افعال زمانی ارزش دارند که انسان را به خدا نزدیک‌تر کنند و به طور کلی تمام افعال بر اساس ارزش الهی سنجیده می‌شوند.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان این‌که ارزش رقت قلب زمانی است که برای خداوند متعال انجام شود، ابراز داشتند: انسان مؤمن نباید هنگامی که به یاد غفلت، عفو، گذشت و عذاب خداوند متعال می‌افتد، بی‌تفاوت از کنار آن عبور کند و این توجه برای او مفید است.

ایشان به تشریح ذکر پرداخته و اذعان داشتند: امام باقر(ع) در آن فراز از وصیت به جناب جابر، یاد و ذکر خداوند متعال را راهی برای دستیابی به رقت قلب ذکر کردند و منظور از این ذکر، مطلق گفتن آن نیست؛ بلکه باید از دل متذکر خداوند متعال بشویم و باطنا به یاد او باشیم.

عضو خبرگان رهبری، با اشاره به این‌که توجه بیش از حد به محیط اطراف، انسان را از یاد خداوند متعال غافل می‌کند، خاطرنشان ساختند: هنگامی که ذهن انسان هرزه شد، به همه چیز جز خداوند متعال می‌پردازد و انسان برای رفع این بی‌توجهی، باید به درون‌گرایی روی بیاورد و توجه خود را از محیط اطراف کم کند.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در پایان به دو راه برای دستیابی به رابطه با خداوند متعال اشاره کرده و بیان داشتند: نخستین راه، تقویت این رابطه است که به قرب خداوند متعال می‌انجامد و در ادامه باید عواملی را که مانع از این توجه می‌شود از سر راه برداشت و آن را از خود دور کرد.