از کوچه پس کوچه‌های قدیمی و غوغای تمام ناشدنی بازار شهر مرند که می گذری، به ساختمان مدرسه علمیه‌ای می‌رسی که نام مبارک "صاحب الزمان(عج)" بر سر در آن خودنمایی می‌کند. مدرسه علمیه‌ای که به گواه تاریخ، حدود 300 سال پیش با نام دیگری فعالیت می‌کرد، اما در زمان حکومت رضاخان تصرف شده و تغییر کاربری پیدا می‌کند، تا این که با گذشت بیش از 30 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، به همت جمعی از علمای این شهر احیا و بازسازی می‌شود.

حوزه علمیه مرند، با تربیت علمایی چون آیت الله حجت کوه کمره‌ای(ره) و آیت الله علی اکبر مرندی(ره) سابقه روشنی در تربیت علما و فضلای مکتب امام صادق(ع) دارد.

برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌ها و اقدامات این مدرسه خبرگزاری حوزه با حجت الاسلام والمسلمین انامق نژاد، مدیر مدرسه علمیه صاحب الزمان(عج) شهرستان مرند گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد؛ گفتنی است، ساخت این مدرسه علمیه حدود دو سال گذشته آغاز و مدتی پیش به طور رسمی افتتاح شد.

سابقه 300 ساله فعالیت حوزه علمیه در مرند

مدرسه علمیه صاحب الزمان(عج) شهرستان مرند، در 300 سال گذشته بنام مدرسه علمیه احمدیه فعالیت می‌کرد، در زمان رضاخان این مدرسه، به مدرسه دخترانه خاقانی تبدیل شده بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در اختیار آموزش و پرورش قرار داشت تا این که در سال‌های اخیر با ارائه مستندات، به مدرسه علمیه تبدیل و به نام صاحب الزمان(عج) نامگذاری شد.

مسجدی هم که بنام مسجد "قیام" در جنب این مدرسه علمیه قرار دارد، در گذشته به نام مسجد مدرسه معروف بوده که جزئی از حوزه علمیه است.

تحصیل طلبه هایی از نه استان کشور در مرند

ظرفیت مدرسه علمیه صاحب الزمان(عج) مرند بیش از 200 نفر است که هم اکنون پایه های یک تا شش در این مدرسه تدریس می شود طلبه‌هایی از استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، زنجان، فارس، قزوین، البرز، تهران و از بیش از 20 شهرستان در این مدرسه علمیه تحصیل می‌کنند.

با توجه به کسب موفقیت‌های مدرسه علمیه شهرستان مرند در زمینه‌های علمی، طلبه‌هایی از استان‌های دیگر خواهان حضور در این مدرسه هستند، به طوری که در سال گذشته، بیش از 200 نفر به این مدرسه علمیه منتقل شده‌اند.

این مدرسه علمیه، دارای موقوفاتی است که امکان توسعه قابل توجه حوزه علمیه در این شهر را فراهم کرده است، البته ما گام به گام پیش می‌رویم و پیش از توسعه فیزیکی، بر تقویت بنیه علمی مدرسه علمیه تاکید داریم، قبل از فعالیت سخت افزاری، آمادگی های نرم افزاری در توسعه مدارس علمیه باید مورد توجه قرار گیرد.

طرح های تحول گرایانه در مدرسه علمیه

کادر اجرایی این مدرسه علمیه با حضور چهار نفر فعالیت می‌کنند که شامل معاونت های آموزش، تهذیب، اجرایی و مدیریت می‌باشد تعداد هشت استاد نیز در این مدرسه تدریس می‌کنند که 15 نفر از بین طلاب در‌س‌خوان هم به عرصه تدریس وارد شده‌اند.

از دیگر فعالیت های علمی این مدرسه علمیه، مناظرات علمی بین طلاب است، که در محدوده و موضوع مشخص علمی تشکیل می‌شود، موضوعات مورد بحث، پیش از مناظره مورد مطالعه قرار می‌گیرد و مناظره به صورت پرسش و پاسخ و گروهی برگزار می‌شود، برخی مناظرات علمی حساس، تحت نظر یک استاد حاذق برگزار می شود تا شبهه‌ای بین طلاب ایجاد نشود.

اجرای طرح مذکرین

معاونت تهذیب این مدرسه در بخش‌های اخلاق و تربیت، مشاوره، فرهنگی و قرآن و عترت فعالیت می‌کند. پرداختن به مساله تهذیب و تزکیه نفس به موازات تحصیل علم دین، از مسلمات قرآنی بوده و برای طلبه علوم دینی از واجبات عینی می‌باشد. برگزاری دروس اخلاق، یکی از مولفه‌ها و ابزاری قوی برای تصفیه نفس از رذایل و معاصی است. سیره مستمر علمای سلف در حوزه های علمیه نیز مبنی بر تشکیل جلسات ویژه موعظه و تذکر مسایل اخلاقی است.

برگزاری درس اخلاق، شرح ادعیه و احادیث اصول کافی در بین الصلاتین، اجرای طرح دعات یا مذکرین، برنامه دیدار با علما، برگزاری جلسه انس با طلاب توسط مسئولین مدرسه با حضور در حجرات طلاب، راه اندازی تابلوی فرهنگی، تهیه و طراحی نشریه "منادی" و گاه نامه "ندای فطرت" و چکیده سازی دروس اخلاق توسط طلاب از جمله فعالیت های این مدرسه در معاونت تهذیب است.

در طرح دعات یا مذکرین، از میان طلاب، افرادی به صورت خودجوش و داوطلب معین می‌شوند تا برای یادآوری امور خیر، از جمله جلسات اخلاق، نماز شب، نمازهای جماعت و ... سایر طلاب را با مراعات تمامی شرایط امربه معروف به کارهای نیک دعوت کنند.

روزهای پنجشنبه برنامه‌ای تحت عنوان "دیدار با علما" برگزار می‌شود، در این جلسات از علما و فضلای شهرستان، اساتید اخلاق از قم و سایر شهرستان‌ها بهره‌های فراوانی برده می‌شود. آشنایی با سیره علمای ربانی، زی طلبگی، معرفت افزایی دینی، ایجاد انگیزه تحصیل علم و عمل و ... از آثار مثبت چنین جلساتی است.

با عنایت به ضرورت توجه و توسل به ساحت مقدس ائمه طاهرین(ع) و نقش تربیتی ویژه این امر، مدرسه علمیه صاحب الزمان(عج) اهتمام ویژه‌ای به برگزاری مراسم‌های مربوط به اهل بیت عطمت و طهارت علیهم‌السلام دارد. لذا هیأتی متبرک به نام "بقیه الله الاعظم" در این مدرسه علمیه راه اندازی شده که در چنین مناسبت‌هایی دسته عزاداری را با حضور طلاب در سطح شهر تشکیل می‌دهد.

آموزش روش مطالعه از دیدگاه علما به طلاب

در ابتدای سال تحصیلی، جلسات متعددی برای آموزش روش مطالعه از دیدگاه علما و بزرگان که متخذ از کتاب و سنت است برگزار می‌شود. همچنین اوقات متعددی برای مشاوره خصوصی به طلاب برای آموزش نحوه پیش مطالعه و پس مطالعه و حضور در کلاس استاد، اختصاص داده شده است. مرحله بعدی در آموزش دروس حوزوی، تقریر دروس است که روز بعد از تدریس استاد، پس از مطالعه و مباحثه، یک بار دیگر درس استاد برای سایر طلاب تقریر و بیان می شود که این امر سبب تثبیت بیشتر درس در اذهان می‌شود.

تشکیل گروه‌های پرسش و پاسخ، کاهش تعطیلات و افزایش ایام درسی، ایجاد فضای علمی و شور و نشاط درسی، تشکیل حلقه‌های مناظرات علمی، برنامه‌ریزی درسی برای مطالعات و امتحانات طلاب، برگزاری ایام ویژه مطالعاتی قبل از امتحانات و برگزاری کلاس‌های تقویتی، از دیگر اقدامات معاونت آموزشی است.

برنامه تبلیغی و درسی ویژه دانش آموزان نخبه

از آنجایی که افراد نخبه و نمونه علمی، اشخاصی موثر در سرنوشت جامعه هستند و تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام نیز در وهله اول متوجه چنین قشری است، لذا سرمایه گذاری معنوی روی چنین افرادی ضروری به نظر می رسد.به همین جهت با هماهنگی حوزه علمیه و آموزش و پرورش، دانش آموزان نمونه شهرستان، می‌توانند از این حوزه علمیه بازدید کنند که با حضور در فضای مدرسه با طلاب و نحوه زندگی وتحصیل ایشان آشنا می‌شوند.

کارگاه احکام عملی

با توجه به اهمیت بالای، یادگیری فقه و مسائل مبتلا به از ابتدای سال تحصیلی، ساعاتی در هفته به آموزش عملی احکام از ابتدای رساله عملیه، اختصاص می‌یابد، در این جلسات، از اساتید مبرز در فقه بهره جسته می‌شود. موضوعاتی از قبیل تقلید، طهارت و نجاست، وضو، غسل، تیمم، احکام جبیره، مبانی اوقات نماز، احکام تجهیز میت، احکام عقیقه و ذبح اسلامی در این کارگاه مورد بحث قرار می‌گیرند.

تشکیل پرونده پژوهشی طلاب

با طراحی فرم شناسه و کد پژوهشی برای هر طلبه، امور تحقیقاتی و پژوهشی طلبه‌ها در مدرسه علمیه صاحب‌الزمان(عج) ساماندهی شد که دو جلسه در هر هفته نیز به ارائه تحقیقات طلاب اختصاص پیدا می کند. در همین راستا 25 گروه مطالعاتی تشکیل و دروس اخلاق چکیده سازی شد.

تابلوی فرهنگی نیز در مدرسه علمیه راه اندازی شده که برای تهیه مطالب این تابلو، موضوعی متناسب با وضعیت طلاب تعیین می‌شود، در مرحله بعد با تحقیق و پژوهش حول موضوع انتخاب شده، محتوا آماده می ‌گردد، در مرحله بعد، مواد خام محتوای تهیه شده ویرایش و با ادبیات مناسب به واحد رایانه برای تایپ، طراحی و چاپ تحویل داده می شود. رایند انتخاب موضوع، تهیه محتوای خام و ویرایش مطلب، برنامه‌ای است که در طول هفته، ذهن طلبه درگیر مساله شده و باعث رشد و تقویت طلاب مدرسه می‌شود.

همچنین برای تأمین منابع تحقیقاتی و پژوهشی طلاب اتاق رایانه راه اندازی شده است، این اتاق به نرم افزارهای مثل نرم‌افزار نور و نرم افزارهای قرآنی تجهیز شده است.

اجرای برنامه پیاده روی و نرمش صبحگاهی

معاونت اجرایی مدرسه علمیه صاحب الزمان(عج) شهرستان مرند، شامل امور مالی، امور طلاب، تغذیه و مدیریت داخلی است. بخش‌های شهریه، معافیت تحصیلی، تربیت بدنی و اردو نیز در زیرمجموعه امور طلاب برنامه‌ریزی شده است.

با عنایت به تاکیدات فراوان شرع مقدس اسلام و علمای ربانی مبنی بر حفظ سلامتی جسم و از آنجایی که امر ورزش، نقش اساسی در نشاط جسم و سلامت فکر دارد، لذا مدرسه علمیه صاحب الزمان(عج)، نگاهی فرهنگی به مساله ورزش داشته و اهمیت زیادی برای آن قائل است برای این منظور نیز، امکانات ورزشی مناسبی را در اختیار طلاب قرار داده و در پارکینگ مدرسه، امکانات ورزشی شامل باشگاه رزمی است که دو طلبه دارای مجوز مربی گری رزمی به سایر طلاب، آموزش می دهند، چند میز پینگ پنگ نیز در این باشگاه برای استفاده طلاب تهیه شده است.

پیاده روی صبحگاهی به‌صورت گروهی در هوای لطیف و بهشتی بین الطلوعین بعد از نماز جماعت صبح، به طرف امامزاده احمد(ع) انجام می‌شود، بعد از پیاده روی نیز افراد علاقه‌مند به نرمش صبحگاهی می‌پردازند.

تدوین طرح آموزشی - تربیتی دوره تابستانی

با توجه به وضعیت اقلیمی و شرایط مناسب آب و هوایی شهرستان مرند و همچنین استفاده بهینه از اوقات فراغت و ضایع نشدن دوران و فرصت طلایی جوانی، طرح آموزشی - تربیتی دوره تابستان تدوین شد که با استقبال خوب طلاب مواجه گردید. برنامه های ورزشی، اردویی و تفریحی، علمی و هنری، پژوهشی، تربیتی و قرآنی از جمله این برنامه هاست.

تهیه و گفتگو: بیت اله احمدی