به گزارش خبرگزاری حوزه، استاد مهدی هادوی تهرانی در ادامه جلسات تفسیر سوره مبارکه مجادله گفت: در این جلسه به آیات سوم و چهارم این سوره یعنی «وَالَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا ذَلِکُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ/ فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ یَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِینًا ذَلِکَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ» اشاره می کنیم.

وی افزود: یکی از سنن عرب جاهلی مساله ظهار بود؛ آنها وقتی می خواستند همسران خود را طلاق دهند همسر خود را تشبیه به مادر خود می‌کردند و با این تشبیه معتقد بودند که زن از آن‌ها جدا می‌شود.

این استاد حوزه تصریح کرد: زنی که این حادثه برایش اتفاق افتاده بود، خدمت رسول اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید و گلایه کرد که من عمری در منزل این مرد زحمت کشیدم و او در انتهای امروز این کار را کرده است و من را از منزل اخراج کرده است؛ در روایتی که ابراهیم ابن هاشم در تفسیرشان نقل می‌کنند و در روایات دیگری که اهل سنت هم نقل کرده‌اند، حضرت در پاسخ فرمودند: مطلبی از وحی برای من نیست تا من بتوانم نسبت به این مسئله قضاوتی بکنم. این عبارت که در روایت وارد شده و آیه هم شاهد بر آن است، نشان می‌دهد که حکم ظهار که بعدا اشاره خواهیم کرد، تا آن موقع بیان نشده بوده و حتی حضرت هم از آن مطلع نبودند. این زن، با ناراحتی ترک می‌کند و می‌رود.

استاد هادوی تهرانی با اشاره به این مطلب که بعد از این مساله آیه «سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجَادِلُکَ فِی زَوْجِهَا وَ تَشْتَکِی إِلَى اللَّهِ نازل شد، گفت: البته این شخص، آن مرد، مکلف به ادای این کفاراتی که خواهیم گفت: نمی‌شود؛مرحوم علامه می‌فرمایند: روایت سندا مقبول، دلالتا هم واضح، دلالتش تا اینجای آیه که خدا می‌فرماید: «وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ» در انتهای آیه دوم، سازگار است، اما این که در ادامه فرمود: «الَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا» این با این روایت سازگار نیست.

وی افزود: چون در این روایت دارد که این مرد، مکلف به این کفاره نشد. البته در روایت تصریح کرده است که از این به بعد هر کسی چنین کاری را بکند، چنین کفاره‌ای دارد. به هر حال بر خلاف فرمایش علامه (رضوان الله علیه)، این روایت هیچ ناسازگاری با آیه ندارد؛ظهار موجب از بین بردن عقد ازدواج نمی‌شود پس از این جهت نیاز به عقد جدید، کاری برای این که این علقه زوجبیت ایجاد بشود نیست،

استاد حوزه علمیه  اظهارکرد: شیخ طوسی فرموده زور به معنای کذب است، ولی ظاهرا معنای دقیق‌تر آن، باطل است؛ این را باید توجه داشت که انشا، صدق و کذب ندارد، اخبار صدق و کذب دارد؛ بنابراین زور اگر به معنای کذب باشد، تناسبی با این عبارت ندارد. عرض کردم در مورد غنا هم که قول زور وارد شده، این بحث مطرح شده که آیا این مقصود حرام است یا نه؟ معتقدم آنجا هم به معنای باطل است؛ بنابراین این شخص وقتی ظهار می‌کند و پشیمان می‌شود باید کفاره بدهد.

هادوی تهرانی با اشاره به اولین مرحله کفاره ظهار یعنی آزادکردن برده بیان کرد: با روش‌هایی در اسلام سعی شده برده‌داری کم‌کم کاهش پیدا کند و از بین برود، لذا در اینجا به صورت تعیین و ترتیب به این بحث پرداخته است یعنی اولا باید بنده آزاد کند و اگر بنده ندارد، برود بخرد و آزاد کند؛ در ظاهر ممکن است برده‌داری منسوخ باشد؛ بعضی وقت‌ها هم طلبه‌ها می‌گویند که آقا چرا این بحث‌ها را می‌گویید، زیرا این‌ها کلا منسوخ شده است، اما این طور نیست. وی اظهارکرد: ۲۰ سال قبل پرفسور لگنهاوزن به من گفت که برده‌داری هنوز در برخی از ایالت‌های آمریکا قانونی است و این که می‌گویند برده‌داری در آمریکا از بین رفته، یعنی به صورت حکم فدرال از بین رفته نه به صورت حکم ایالتی.

وی گفت: همچنین هنوز هم در برخی کشور‌های منطقه خلیج فارس کنیز و برده دارند؛ اینجا یک سوالی پیدا می‌شود که قرآن دارد به آن سوال جواب می‌دهد و آن این است که چرا باید برده آزاد کند؟ خداوند در جواب می‌فرماید: «ذلکم توعظون به»؛ ما به شما داریم نصیحت می‌کنیم، یعنی گوش بده نکته دارد؛ می‌گوید: اینجا نباید بپرسیم چرا؟ باید قبول کنیم. داستان خضر و موسی را شنیدید، اینجا هم از این جنس است؛ زیرا قرار نیست ما همه چیز را بفهمیم.

وی با بیان اینکه اگر قرآن را بخوانی، متوجه می‌شوی که کلا تاریخ یک فیلم تکراری است که فقط هنرپیشه‌هایش عوض می‌شوند اظهار کرد: بشر اصلا یک ذره انگار در این تاریخ تغییری نکرده است و همان اصل، همان ذات باقی مانده است. بله. یک قابلیت‌هایی پیدا شده، یک تعدادی رشد‌هایی کرده‌اند، ولی اکثریت همانی که قرآن فرمود: «اکثرهم لا یعقلون...».

هادوی تهرانی عنوان کرد: در ادامه هم به خاطر گرانی برده فرمود: اگر نمی‌توانید دو ماه پشت سر هم باید روزه بگیری که کفاره افطار عمدی هم همین سه تا چیزی هست که در مورد ظهار است، فقط آنجا اختیاری است و مثل اینجا ترتیبی نیست. در مورد کیفیت این روزه هم گفته شده دو ماه پشت سر هم یعنی یک ماه تمام روزه بگیرد و یک روز از ماه بعد که ملاک هم ماه قمری است و لازم نیست شمسی باشد. اگر از وسط ماه شروع کردی، باید سی روز روزه و یک روز بگیرد یعنی سی و یک روز و بعد بقیه را پر کند تا شصت روز. سی و یک روز باید پشت سر هم باشد. اگر در این سی و یک روز، یک روز وسطش روزه نگیرد، دوباره باید از اول روزه بگیرد. در ادامه هم برای کسانی که نمی‌توانند فرمود: ۶۰ مسکین را باید سیر کند.

وی سنگینی کفاره ها را مرتبط به ایمان دانست و گفت: قدرت و وسعت باورپذیری نشان دهنده ایمان انسان است؛ خداوند فرمود: «ادعونی»: من را بخوانید نه همسایه را! نه طاغوت را! نه رئیستان را! نه این و آن را! شما که همه را قبول داری در زندگی‌ات موثرند جز خدا، آیا توقع داری خدا اجابت کند. واقعا شرک همین است، شرک خفی است ظاهرا یک خدا می‌پرستد، اما در واقع هزاران موجود را قبول دارد.