به گزارش خبرگزاری«حوزه»، آیت الله حسینی بوشهری دبیر شورای عالی حوزه های علمیه در دهمین مجمع عمومی جامعه مدرسین با موضوع چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی و توسعه و تحول فاخر حوزه های علمیه، نقش حوزه و روحانیت در شکل گیری انقلاب اسلامی و تداوم آن سخنان مبسوطی داشت که در ادامه متن کامل سخنان وی  می آید .

قال مولانا امیرالمومنین علی بن ابی طالب (علیه افضل صلوات المصلین) و لایحمل هذا العلم الا اهل البصر والصبر والعلم بمواضع الحق. و قال مولانا امیرالمومنین فی کلام آخر من عرف الایام لم یغفل عن الاستعداد» در آغاز سخن لازم می دانم از همت بلند دست اندرکاران این جلسه آبرومند چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی صمیمانه و متواضعانه تقدیر و تشکنم بخصوص از اعضای محترم هیئت رئیسه و ریاست محترم مجمع عمومی جامعه مدرسین برادر پرتلاش و خستگی ناپذیرمان حضرت حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای فرخ فال. از حضور اعضای محترم مجمع عمومی و عزیزانی که در این جلسه به جمع مجمع پیوستند صمیمانه سپاسگذارم و اظهار خرسندی می کنم. از حضور اعضای محترم جامعه مدرسین شورای عالی جامعه مدرسین شورای عالی حوزه مدیر محترم حوزه های علمیه خواهران و همه بزرگوارانی که در این جمع ارزشمند حضور دارند لازم است به سهم خودم تقدیر و تشکر کنم.

ایام دو مناسبت مهم را داراست؛ یکی مناسبت شهادت صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که رسول گرامی اسلام در شان فاطمه این جمله را فرمود «من احب ابنتی فاطمه فهو معی فی الجنه و من اغضبها فهو فی النار» این کلام گهربار نبی گرامی اسلام است و در سخن دیگر که تا آخرین لحظات زندگی صدیقه طاهره این جمله را در مقابل مخالفین مطرح می کرد این بود که پیامبر اکرم بارها و بارها فرمود ان الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک» این نشان دهنده جایگاه صدیقه طاهره است چون علمای اخلاق می گویند نفس دارای مراتبی است نفس اماره نفس لوامه نفس مطمئنه در نفس مطمئنه می گویند هم خدا از انسان راضی است و هم انسان از خدا راضی است ولی فاطمه به جایگاهی می رسد که رضایت او عین رضایت خدا و غضب او عین غضب خداست. ان الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک.

موضوعی که بناست در این جمع عزیز و بزرگوار و گرامی طبق دعوتی که عزیزان کردند مطرح کنم تحت عنوان چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی است و توسعه و تحولی که حوزه های علمیه در پرتو انقلاب و در طول این 40 سال به خود دیده اند. گرچه سخن گفتن پیرامون این موضوع آن هم در جلسه ای با محدودیت وقت نمی شود همه حق سخن را ادا کرد اما مالایدرک کله لایترک کله. منتها به نظرم رسید قبل از اینکه سخن از توسعه مطرح کنیم سخن از تحول فاخر حوزه های علمیه در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی مطرح کنیم من به ذهنم رسید بیاییم دو رابطه را مطرح کنیم نقشی که حوزه های علمیه و سهمی که حوزه های علمیه در پیروزی انقلاب اسلامی دارند و نقشی که انقلاب در توسعه و گسترش و تحول حوزه های علمیه ایجاد کرده. بنابراین تا ما آن نقش نخستین را تبیین نکنیم و نگوییم روحانیت ما مراجع بزرگ ما، حوزه های علمیه ما در پیدایش این معجزه قرن چه نقشی ایفا کردند طبیعتا جایگاه این انقلاب برای بسترسازی نسبت به توسعه ها و کارکرد حوزه های علمیه روشن نمی شود. واقعیت امر این است که حوزه های علمیه در شکل گیری این نهضت بزرگ نقش کلیدی داشتند هم در زمینه سازی و هم در اصل قیام و هم اوج قیام و هم در به ثمر رساندن و پیروزی انقلاب و هم استمرار این انقلاب تا لحظه ای که با هم صحبت می کنیم و چهلمین سالگرد انقلاب، قطعا این جایگاه روحانیت و حوزه های علمیه در استمرار این انقلاب قطعا نقش کلیدی و اساسی خواهد داشت.

* روحانیت در جنبش های صدساله اخیر همیشه پیشتاز بوده است

روحانیت در جنبش های صدساله اخیر همیشه پیشتاز بوده است؛ منتها با بی مهری های فراوانی در فراز و نشیب های تاریخ روحانیت مواجه شده و نقش روحانیت همیشه کمرنگ جلوه داده شده و گاهی به سکوت گذراندند. گویا خبری نبوده اتفاقی نیفتاده. روحانیت کاری انجام نداده و گاهی به تحریف پرداختند. بدتر از این، این است که تحریف و سوءبرداشت نسبت به حضور علمی و حضور سیاسی روحانیت اقدام کرده اند. این یک جفای بزرگی است در حق حوزه های علمیه و در حق عالمان دین.

این نگرانی را داریم؛ اما تاکنون نسبت به نقش روحانیت در این انقلاب هم در آغاز آن و پیدایش آن و ادامه آن و استمرار آن کسی را نمی شناسیم منکر نقش بی بدیل روحانیت باشد. روحانیت شخصی مثل امام را در رأس خود دارد که پیشوای این انقلاب است. علمدار این انقلاب است مصداق بارز «اهل البصر والصبر و العلم بمواضع الحق» زمان ماست و امروز هم رهبر عزیز و فرزانه انقلاب اسلامی ماست، اما یک تعبیری از رهبر عزیز انقلاب مان دیدم این تعبیر، تعبیر جالبی بود که فرموده بودند تا کنون هیچ کس نقش روحانیت را انکار نکرده ولی فرموده بودند البته برای انکار کردن هنوز هم دیر نشده است. این تعبیر رهبر عزیز انقلاب مان است که هنوز برای انکار کردن خیلی دیر نشده است. با همه این عظمت و جایگاهی که روحانیت دارد.

امروز مردم خودشان جایگاه روحانیت را در همه صحنه های انقلاب می بینند. آن روزی که مراجع به صحنه آمدند با بیاناتشان، اطلاعیه هایشان با سخنرانی هایشان در کنار امام قرار گرفتند این نقش را که مردم لااقل نسل اول و دوم انقلاب که تا اندازه ای نسل سوم و تا اندازه ای نسل چهارم فراموش نمی کنند البته یک تعدادی از نسل جوان ما ممکن است منکر باشند و منکر بشوند به خاطر فضاسازی ها و تخریبی که تاکنون انجام شده. موقعی که می خواهیم بررسی کنیم وضعیت روحانیت را باید عرض کنیم بخصوص از زمان مرحوم حاج شیخ.

من خدمات گذشته روحانیت رادر این مجال کم نمی خواهم اشاره کنم شیخ مفید چه زحماتی متحمل شدند شیخ طوسی که کتابخانه اش به آتش کشیده شد چه زحماتی را متحمل شدند یک یک بزرگان ما در عصر غیبت کبری معصوم هر کدام چه نقش آفرینی هایی کردند. من می خواهم همین دوره اخیر از زمان مرحوم حاج شیخ (رض) مطرح کنم و از زمان مرحوم آیت الله العظمی بروجردی مطرح کنم تا می رسد به زمان امام و زمانی که ما در آن قرار داریم.

مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری حقیقتا اگر کسی نقش او را راجع به این انقلاب نادیده بگیرد به نظرم جفا کرده است. کسی نقش ایت الله العظمی بروجردی را نادیده بگیرد جفا کرده. هم مرحوم حاج شیخ به زیبایی حوزه آن روز را اداره کردند و احساس می کردند چون رضاخانی که بر سر کار آمده بود دنبال این بود که نه از تاک نشان ماند نه از تاک نشان، ریشه را از بین ببرد، هویت روحانیت را از بین ببرد، حوزه های علمیه را متلاشی کند اما با آن متانت، با آن پختگی و با آن وزانتی که حاج شیخ و بعد از آن آیت الله العظمی بروجردی از خود نشان دادند یعنی جایگاه روحانیت را تثبیت و تحکیم کردند گرچه فضا غبارآلود بود گرچه فضا پر از خفقان بود  ولی انسان مرجع عالمی رشید شجاع و نترس بعد از آیت الله العظمی بروجردی آمد میدان دار کار شد، شاگردان او در میدان آمدند روحانیت در میدان آمد، مراجع معاصر او به میدان آمدند و آن زمینه تثبیت شده جایگاه روحانیت به برکت حضور مرحوم حاج شیخ و به برکت حضور مرحوم آیت الله العظمی بروجردی شخصیتی مثل امام آمد عهده دار شد و جالب این جاست که نقش روحانیت و حوزه ها خیلی عجیب است چون دشمن امام را شناخت رهبری انقلاب را شناخت لذا بلافاصله تدارک تبعید او را محاصره او را زندان او را و از وطن او را آواره کرد در ترکیه و نجف، چه کسانی در این شرایط سخت، زندان را ،تبعید را شکنجه را آیت الله سعیدی های ما که فریاد یا خمینی او در زندان بلند بود شخصیت های دیگری نترس و مقاوم پای کار امام ایستادند و در نتیجه این نهضت را تا به اینجا رساندند. این جایگاه روحانیت و جایگاه حوزه های علمیه بود. بنابراین نقش حوزه های علمیه نقش بی بدیلی است. طلسمی که کسی تصور نمی کرد شکسته می شود روحانیت و حوزه های علمیه این طلسم را شکستند، طلسم حکومت پهلوی را شکستند.

* موضع امام خمینی(ره) درباره ورود روحانیت به عرصه حکومت

مواضع امام این بود که روحانیت باید وارد عرصه حکومت بشود؛ روحانیت باید وارد عرصه سیاست بشود چیزی که آن روزها در حوزه های علمیه ما شاید به خاطر علل و دلائلی پررنگ مطرح نمی شد اگر هم بود خیلی کم مطرح می شد چون دشمن چیزهای دیگری را نشانه گرفته بود و بزرگان ما در صدد حفظ روحانیت و حفظ حوزه های علمیه بودند. آن برای گام بعد بود که باید بردارند، لذا رژیم پهلوی به تکاپو افتاد ولی هر چه به تکاپو افتاد به نتیجه نرسید و نتیجتا این انقلاب بزرگ ما انقلابی که حقیقتا من عرض کنم ثمره سرمایه گذاری اگر بگویم مبالغه نکردم انبیای الهی است ثمره سرمایه گذاری نبی اکرم است ثمره سرمایه گذاری امیرالمومنین است ثمره سرمایه گذاری عاشوراست. ثمره سرمایه گذاری زندان های موسی بن جعفر است ثمره سرمایه گذاری های کرسی های درس امام باقر و امام صادق (ع) و عالم آل محمد علی بن موسی الرضا (ع) و دیگر ائمه ما نتیجه اش این انقلاب شد به دست فرزندی از فرزندان نبی اکرم و فرزندی از فرزندان امیرالمومنین و صدیقه طاهره فاطمه زهرا (س). آیا روحانیت مثل مراحل گذشته دست کشید. چون می دانید در نهضت مشروعیت و در نهضت تنباکو و نهضت های دیگر روحانیت آمد پیروزی را به مردم به عنوان یک ارمغان و سوغات هدیه داد اما به عللی که گاهی مبهم است گاهی روشن نیست روحانیت آرام آرام صحنه را ترک کرد دیگران عهده دار کار ادامه انقلاب شدند و من یادم است آن روزهایی که انقلاب پیروز شد امام به قم آمد و شاید روزهای اول نظر امام این نبود که روحانیت در عرصه مسائل سیاسی و حکومتی ورود پیدا بکند. اما امام احساس خطر کرد نکند مشروطه دیگری تکرار شود لذا خود امام به تهران رفت و اجازه داد که روحانیت در جای جای مناصب مربوط به حکومت ورود پیدا  کنند که بحمدلله چنین اتفاقی افتاد و امروز به برکت آن حضور این انقلاب اسلامی ما در طول این چهل سال روحانیت مثل یک دیده بان بیدار مثل یک انسان دغدغه مند در بدنه نظام احساس می کرد خلاء وجود دارد، درس و بحث را تعطیل کرد و رفت.

کسانی که ما یادمان است در جایگاه علمی بودند که نزدیک بود اینها به مراتب عالی اجتهاد و مرجعیت برسند درس و بحث حوزه را رها کردند  و رفتند خدمت به نظام، و کنار امام و امروز هم کنار رهبر عزیز و فرزانه انقلاب مان هستند. این روزهای نخستین انقلاب بود که نیاز بود چند پیشامد، طلبه های ما عزیزان ما روحانیت ما بزرگان ما پیرمردان ما ریش سفیدان ما کنار رزمندگان ما آمدند دلداری دادند تسلی دادند و خود فرماندهان می گفتند حضور یک شهید صدوقی به تعبیر من و بزرگ دیگری از این دست شهید مدنی ها در کنار رزمندگان به اندازه چند گردان و واحد عملیاتی روی نیروهای ما تاثیرگذار است. روحانیت انقلاب را از خودش می دید. حوزه های علمیه انقلاب را از خودش می دید. ما مدت ها تعطیلی در حوزه داشتیم آن هم به خاطر دغدغه انقلاب. لذا کسانی که به تعبیر من عجولانه راجع به حوزه قضاوت می کنند نمی دانند این روحانیت سنگر به سنگر کنار این انقلاب بود، سنگر به سنگر. از روزهای نخستین در دوران دفاع مقدس موارد مختلف در کنار این انقلاب بود. همین تعبیر رهبر عزیز انقلاب را الان نگاه کنید که فرمود: اگر روحانیت خودش را کنار بکشد به هر بهانه ای -که البته عافیت طلبی قطعا در آن نیست- به هر بهانه ای خودش را کنار بکشد حالا انتقاد دارد اشکال دارد احساس می کند به آن اهداف نرسیده ایم به هر دلیلی به این انقلاب ضربه خواهد خورد. شما شنیده اید و برای مردم صحبت کرده اید که مرحوم میرزا بعد از انعکاس فتوای تنباکو نگران و ناراحت شد. گفتند آقا در دربار ناصرالدین شاه این فتوای شما تاثیر گذاشته، فرمود بله تا دیروز دشمن روحانیت را این مقدار نمی شناخت ولی از امروز باید آماده باشیم در مقابل دشمنی که روحانیت را شناخته است. در طول این 40 سال دشمن روحانیت را و جایگاه روحانیت را و نفوذ کلام روحانیت را و تاثیر کلام روحانیت را شناخته است بنابراین امروز دیگر شانه خالی کردن و باری به هر جهت با انقلاب برخورد کردن طبیعتا نه مورد بخشش خداست و نه مورد بخشش اهل بیت عصمت و طهارتی است که صدیقه طاهره فاطمه زهرا (س] جانش را در راه حفظ دین و آرمان ها داد.

* تعبیری عجیب از حضرت امیر (ع)

دبیر شورای عالی حوزه های علمیه در بخش دوم سخنان خود گفت: یک کلامی از امیرالمومنین دیدم خیلی تعبیر عجیبی است می فرماید من نام عن نصره ولیه انتبه بـوطئه عدوئه می گوید اگر کسی روزگاری پیش بیاید ولی و پیشوای جامعه نیاز به نصرت داشته باشد ولی انسان خودش را به خواب بزند، من نام عن نصره ولیه کی بیدار می شود؟ موقعی که دشمن به او لگد می زند با لگد دشمن بیدار می شود. کسی که نام عن نصره ولیه. این تعبیر نورانی امیرالمومنین (ع) است بنابراین گذشته روحانیت گذشته بسیار روشنی است روحانیت هر چه را داشته در طبق اخلاص گذاشته برای این انقلاب  و جایگاه این انقلاب.

ارمغان این انقلاب چه بود؟ حوزه های علمیه در حاشیه بودند بی تعارف. ما سرگرم درس و بحث بودیم ما راه مسجد و منبری که اگر اجازه می دادند و بعد از ان تعهدهای شداد و غلاظی که از خود بنده و امثال شما می گرفتند اجازه پیدا می کردیم بر بالای منبر می رفتیم. حوزه ها وضعشان به این شکل بود و به تعبیر امام که می فرمود ما روزها می رفتیم بیرون قم و شب ها بر می گشتیم به داخل حوزه. شرایط، شرایط سختی بود. امام آمد انقلاب آمد در گستره کار،  جامعیت اسلام را امام و انقلاب به دنیا عرضه کرد. این اسلام ما این انقلاب ما جامع است هم به امور مادی جامعه توجه دارد و هم به امور معنوی جامعه توجه دارد بحث نقش سیاست و دین که الدین فی طرف کما ان السیاسه فی طرف آخر. این هم شعاری بود در بعضی از مواقع اما امام آمد عجین کرد و به سیاست رنگ معنویت داد این نکته بسیار مهمی است. به سیاست امام رنگ معنویت داد و تعبیر امام این بود که فرمود از یک دوره کتاب حدیث که حدود 50 کتاب است فقط سه یا چهار کتاب مربوط می شود به وظایف انسان نسبت به پروردگار و بقیه کتب حدیثی و فقهی ما مسائل اجتماعی جامعه اسلامی را بحث می کند. این تعبیر امام بود. سه چهار کتاب رابطه انسان با خداست و بقیه موارد فرمودند مربوط به مسائل اجتماعی اسلام است.

* خدمات علمی حوزه نسبت به گذشته قابل قیاس نیست

حوزه های ما در این وسط چه نقشی ایفا کرده است؟ بنده به عنوان خدمت گذار کوچک حوزه در طول مدتی نسبتا طولانی و الان هم باز مرتبط هستم با کار حوزه با مدیریت حوزه، حوزه حقیقتا در چند عرصه که فهرست وار عرض می‌کنم اگر شد به تفصیل به خدمات علمی حوزه که اصلا قابل قیاس با گذشته نیست البته چون جمع ما جمع علمایی و طلبگی و افاضل است ممکن است گاهی به ذهن شما برسد که نه. گذشته ها برکات علمی شان و ثمرات علمی شان بیشتر بوده. ما منکر نیستیم جایگاه علمی بزرگان را مراجع گذشته ما را تحقیقات بزرگان را منکر نیستیم ولی خدمات علمی متناسب با نیازهای زمان است. امروز خدمات علمی حوزه خدمات حقیقا و واقعا خدمات گسترده ای است، در قلمروهای مختلفی حوزه ورود پیدا کرده است چون در یک مدتی تنها فقه و اصول محور کل درس و بحث های ما در حوزه بود و بقیه علوم مهمان فقه و اصول بودند. حالا مهمان را چند روز می شود نگه د اشت چند روز می شود تحمل کرد. اما امروز را ببینید... واقعا تفسیر که یک روزی در حوزه بحث تفسیر مطرح می شد همه می گفتند تفسیر نیاز نیست درسی باشد مطالعه ای است. کلام مطرح شد حال اینکه در طول تاریخ به صورت رسمی درس حوزه ها نبوده گرچه محققین ما و بزرگان ما نقاد بودند اهل کلام بودند کتاب می نوشتند اینها جای بحث نیست. قلمروهای مختلف در شئون مختلف متناسب با نیازهای نظام امروز حوزه ورود پیدا کرده حدود 200 رشته و گرایش علمی امروز در حوزه وجود دارد. حوزه امروز، تنه به تنه مراکز علمی می زند تاسیس مراکز تخصصی تاسیس مراکز تحقیقاتی اهتمام به فقه معاصر که این اواخر بخصوص شدت بیشتری پیدا کرده درس های خارج و گستره درس های خارج آن هم با موضوعات متنوع برخلاف قضاوت عده ای که محصور می کنند دروس فقه ما را به فقه و اصول. یعنی دروس خارج ما را به فقه و اصول.

مشارکت علمای ما در همایش های بین المللی که آنجا نیاز به اظهار وجود و اظهارنظر علمی است در مباحثی که در جده تشکیل می شود بزرگان ما فقه شیعه را به رخ فقه اهل سنت می کشند و همه می دانند نقش علمای ما در تبیین مباحث فقهی چه نقش برجسته ای در بین علمای تراز اول اهل سنت و چنین همایش هایی میباشد. پاسخگویی به مسائل مستحدثه باز می گویند حوزه راجع به مسائل مستحدثه بیگانه است من گاهی کتاب هایی که در این زمینه نوشته شده بررسی می کنم تعداد فراوانی کتاب در عرصه مسائل مستحدثه، اسلامی سازی علوم انسانی کتاب هایی که من در این زمینه دیدم آثار فراوانی در رابطه با اسلامی سازی علوم انسانی کتاب نوشتند شاید ما هر روز نگویم هرچند وقت یک بار در همین حوزه همایش هایی برگزار می شود راجع به پژوهش های حوزویان در عرصه مباحث کلامی در عرصه مباحث فلسفی در عرصه مباحث مختلف دیگر اینها کار کیست؟ فرشتگان از آسمان آمدند اینها را نوشتند یا کار همین حوزویان است؟

* بلد نیستیم حتی کوه را به اندازه کاه هم معرفی کنیم

البته در اینجا خودمان را کمی ملامت کنیم که دیگران گاهی از کاه کوه می سازند ولی ما بلد نیستیم کوه را به اندازه کاه هم معرفی کنیم؛ این نقص ماست. هر عیب که هست از عدم اطلاع رسانی به موقع ماست ما موقعی که درست اطلاع رسانی نمی کنیم دیگران به میدان می آیند و کارکردهای حوزه را می گویند کارکردهای درستی نیست؟! مشارکت حوزه در اسناد بالادستی. چه زمانی سابقه داشته روحانیت حضور پیدا بکند در این عرصه؟ در سند چشم انداز جمهوری اسلامی روحانیت حضور داشته. در نقشه جامع علمی کشور روحانیت حضور داشته در نقشه  مهندسی فرهنگی کشور روحانیت حضور داشته من اطلاع دارم در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت روحانیون ما حضور دارند در سند تحول آموزش و پرورش روحانیون ما از همین حوزه حضور دارند در سند دانشگاه اسلامی و ده ها سند دیگر راهبردی حوزه های علمیه ما حضور دارند این نشان دهنده قابلیت های حوزه علمیه ماست. سند راهبردی توسعه فعالیت های قرآنی کشور، سند جامع فضای مجازی سند راهبردی نخبگان کشور... اینها همین فضلای ما هستند اینها همین علمای ماست که گاهی عادی با ایشان برخورد می کنیم و قدرشان را هم کم می دانیم اینها در عرصه های بالندگی انقلاب نقش جدی و اساسی داشتند.

بنابراین خدمات علمی روحانیت چه در خود حوزه و چه در سطح کشور نسبت به ارتقای نظام خدمات دینی و مذهبی که از گذشته بوده و بحمدلله توسعه پیدا کرده است. عزیزان ما از دفتر تبلیغات و از مراکز دیگر که در اینجا حضور دارند چه تعداد امروز ما طلبه خودجوش مبلغ در سراسر کشور داریم. طلبه هایی با احساس تکلیف شرعی حضور پیدا می کنند غیر از اعزام های مرسوم، که من به شما بگویم همین طرح هجرتی که حوزه علمیه آن را راه اندازی کرده و الان حضور حدود 3500 نفر طلبه و فاضل ما دست زن و بچه اش را گرفته در دورترین روستاهای کشور مسجد و حسینیه می سازد خانه عالم می سازد. همین طلبه ها هستند. در جریان سیل طلبه های ما حضور دارند. در جریان زلزله خدمات اجتماعی روحانیت ما بر کسی پوشیده نیست.

* باید کسی آستین بالا بزند و خدمات روحانیت را با دقت و توجه بنویسد

من معتقدم باید کسی آستین را بالا بزند؛ کسانی آستین را بالا بزند و خدمات روحانیت را در طول این 40 ساله با مداقه و دقت و توجه بنویسند و عرضه کنند شاید واقعا عده ای توجه ندارند. ما چرا گاهی می گوییم بی جهت به حوزه حمله می شود شاید توجه ندارند. اردوهای جهادی روحانیت مشاوره هایی که توسط روحانیت انجام می گیرد و ده ها مطلب و موضوع اساسی دیگر.

خدمات سیاسی و حاکمیتی، شورای نگهبان را امروز چه کسی اداره می کند؟ فقهای شورای نگهبان از کجا؟ تعداد قابل توجهی از قضات این کشور حدود 3800 قاضی در این کشور از کجاست؟ نماینده های ولی فقیه در نهادهای مختلف از همین حوزه است. من گاهی می روم جایی ما را دعوت می کنند می بینم یک فیضیه ای است خودش بعد هم به من می گویند حوزه علمیه کارکردی ندارد همه در حوزه جمع شدند و در جایی نمی روند. نه. واقعا روحانیت در عرصه های مختلف... اعزام به خارج از کشور، پذیرش طلاب از خارج از کشور جامعه المصطفی خودش یک دریایی است از کار و تلاش و مرکز خدمات، خدماتی که هم به حوزه و روحانیت انجام می دهد. اینها  مجموعه عرصه هایی است که اجمالا باید به آن اشاره کنم.

* چه بخواهیم، چه نخواهیم بار انقلاب بر دوش روحانیت است

یک نکته می خواهم تاکیدا عرض کنم و اگر اشاره نکردم به  تعداد نماز جمعه های کشور، 900 نماز جمعه کرسی های علمی ترویجی نظریه پردازی عناوین کتاب ها همه را با آمار و ارقام را اینجا نوشتم واقعا اگر فرصت بود عرض می کردم . سروران فضلا اساتید شخصیت های بزرگ حوزه، مجمع عمومی جامعه مدرسین، بار انقلاب چه بخواهیم و چه نخواهیم بر دوش روحانیت است. من عرف الایام لم یغفل عن الاستعداد، کلام مولاست. کسی که زمانه خودش را خوب بشناسد از استعداد و آمادگی برای استقبال از حوادث غفلت نمی کند. این کلام نورانی امیرالمومنین است بنابراین بزرگان ما قلم می زنند در عرصه های مختلف حضور دارند امروز بی تعارف مکتب اهل بیت به برکت همین قلم ها فاطمه زهرا (س) به برکت همین قلم ها شناخته شده و معرفی شده است. بنابر این آغاز انقلاب با انقلاب بودیم میانه راه با انقلاب بودیم و تا پایان راه هم با انقلاب هستیم. فقط یک چیز را باید بگویم. روحانیت و حوزه های علمیه باید همچنان دیده بان بیدار باشد. غفلت نکنیم کاملا اطراف را بررسی کنیم نسبت به قضایایی که رخ می دهد عادت نکنیم به آن چه که اتفاق می افتد. یک بار دو بار ده بار عادت کردیم عادی می شود برای ما. حساسیت هایی که عالمان دین در طول تاریخ داشتند روحانیت ما بخصوص حوزه علمیه قم، آن حساسیت را از دست ندهیم در مقابل ناهنجاری ها فریادمان بلند و به تعبیر رهبر عزیزمان به جامعه مدرسین فرمودند در هر جا جامعه مدرسین لا و نعم داشته باشد. که این سخن یک سخن عادی و معمولی نیست.

۳۱۳/۳۲