به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، میلاد نوری، در نشست برخط علمی_پژوهشی با عنوان «درآمدی بر نظام پژوهش حوزه های علمیه خواهران» با اشاره به سابقه درخشان حوزه علمیه، به بیان لوازم مورد نیاز حوزه برای داشتن آینده ای موفق همچون گذشته پرداخت و اظهار داشت: سنت حوزوی با سابقه ای استوار در علوم عقلی و نقلی برای ادامه حیات خود با قدرتی همچون گذشته نیازمند توجه به اقتضائات جهان امروز دارد.

وی، پرسشگری را اولین گام پژوهش دانست و به تبیین گام‌های سه گانه آن پرداخت و بیان داشت: سخن از پژوهش و حرکت تحقیق با پرسشگری و با دانستن سه گانه آن یعنی جزمیت، شکاکیت و معرفت معنا می یابد. از این رو پژوهش از جایی شروع می شود که به دیدگاه‌های مأنوس خودمان به دیده ی تردید نگاه کنیم و این تردید یعنی پرسش از چرایی چگونگی و چیستی که در ساحت معرفت افزایی شکل می‌گیرد؛ پس پرسش همیشه میان جزمیت و شکاکیت شکل می‌گیرد.

مدرس دانشگاه در ادامه به پژوهشگری در دینداری اشاره و خاطرنشان ساخت: پرسشگری و تحقیق در دگرگونی احوال درون و برون آدمی معنا پیدا می‌کند تا در هر شأن جدید مدام از نسبت جدید خودش بپرسد. پژوهشگری در دینداری نیز از پرسش درباره نسبت خود با حقیقت هستی آغاز می شود. کسی که از نسبت خودش با خدا و هستی و دیگران نمی‌پرسد حقیقتاً نه از پرسش و نه حقیقت، بهره‌ای ندارد؛ لازم به ذکر است پرسشگری از نسبت خود با حقیقت هستی، تسلیم و حقیقت را در مبنای خودش شکل می دهد و از افق قرآن نشات می‌گیرد. ما باید از سر تسلیم و حقیقت، امکان پرسش از قرآن را فراهم کنیم؛ آن هم از سر طلب و گفت‌و ‌گو، نه از سر استغنا و جزمیت بلکه از سر خضوع و تواضع.

مجید احسن هم در ادامه این نشست، اساس تاسیس حوزه ها و اساس تفکر و دانایی را برای بسط دانایی معرفی و اظهار داشت: اگر تلاش‌های فکری در حوزه ها و دانشگاه ها تضعیف شود، بدین معناست که آن مرکز ربط و هدف خودش را گم کرده است. حوزه اصیل برای بیان خودش باید بر اساس بنیانش که همان دانایی و اندیشه بوده، شکل گیرد و به جای گستره‌ی پژوهش به بسط دانایی بیندیشد.

وی به رابطه میان مسئله و پرسش و وضع پرسشگری در حوزه و دانشگاه پرداخت و اظهارکرد: اگر پرسش نباشد مسئله وجود نخواهد داشت و تا نسبت وجود نداشته باشد پرسش وجود نخواهد داشت. اکنون روند معکوسی بین طلاب و دانشجویان شایع شده و آنها از اساتید مسئله می‌خواهند. علت این اتفاق مسئله محور نبودن آموزش است. اگر مسئله ایجاد نمی‌شود به خاطر این است که آموزش ما مبتنی بر پرسشگری نبوده و نتوانسته ایم دانشجو و طلبه را در این ساحت مورد آموزش قرار دهیم.

عضو هیئت علمی فلسفه و کلام دانشگاه امام صادق (ع) افزود: انسانهای بی مسئله افرادی هستند که پرسش های اصیل ندارند. شخصی که می خواهد پژوهش اصیل انجام دهد باید پرسش بنیادین داشته باشد و این پرسش‌ها در سرزمین مسئله ها و نسبت ها رقم می‌خورد.

وی به آسیب های پرسشگری در سه ساحت اشاره و اظهار کرد: گاهی حالت پرسشگری، الفاظ صرف است یعنی نسبتی برقرار نشده است؛ اما گاهی حالت پرسشگری برقرار شده ولی عزمی برای جستجو و تحقیق وجود ندارد. همچنین گاهی شخصی عزم برای جستجو دارد؛ اما گشوده به پاسخ نیست؛ بدین معنا که شخص می ترسد. ترس به دلایل مختلف از جمله اقتضای فرهنگی، روحیه تقلید و ... ایجاد می شود.

احسن در ادامه با بیان ضرورت آسیب ‌شناسی پژوهش در حوزه علمیه، استقبال از پژوهش‌های نقادانه را همانند تاریخ نظام حوزه‌های علمیه که همواره به جای مقاومت در برابر نقد، تلاش‌های نقادانه را جدی می گرفتند، لازم دانست و اظهار داشت: نظام حوزه علاوه بر نقد اندیشه های مختلف باید نقد درونی هم داشته باشد تا خودبسندگی اتفاق نیفتد؛ زیرا آسیب‌شناسی پژوهش یک نوع محاسبه نفس پژوهش است برای اینکه از حالت فعلی برون‌رفت پیدا کند. همچنین آسیب شناسی به مثابه یافتن راهکارهای بهبود پژوهش است؛ زیرا مسئله پژوهش مسئله معرفت عملی است که نیازمند بازاندیشی برنامه‌هاست. همچنین پژوهش نیازمند آگاهی هایی است که باید همراه با تلاش های علمی به دست آورد. پس آسیب شناسی از روی دلسوزی و امید آفرینی باید امری جدی گرفته شود و این امر نیاز به جلسات متعدد دارد.

گفتنی است، نشست علمی_پژوهشی درآمدی بر نظام پژوهش حوزه های علمیه خواهران در دو حوزه آسیب شناسی پژوهش ها در حوزه علوم انسانی به مثابه راهکاری برای ارتقاءآنها با ارائه دکتر مجید احسن، عضو هیئت علمی فلسفه و کلام دانشگاه امام صادق (ع) و سنت حوزوی و پرسشگری عقل با ارائه دکتر میلاد نوری، مدرس حوزه و دانشگاه به صورت مجازی از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خواهران اصفهان و مؤسسه آموزش عالی فاطمه الزهرا (س)اصفهان برگزار شد.

انتهای پیام