به گزارش خبرگزاری «حوزه» حجت الاسلام والمسلمین علیدوست چهارشنبه شب در همایش «فلسفه فقه»  اظهارداشت: تشکیل چنین همایش هایی می تواند در راستای تکمیل و گاه تاسیس یک دانش اثرگذار باشد.

وی افزود: چیستی شناسی فلسفه فقه، ارتباط فلسفه فقه با اصول فقه، ضرورت فلسفه فقه و فهرست کردن برخی از مسایل فلسفه فقه در این حوزه موثر است که باید به آنها اشاره کرد.

مدیر انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم  یادآورشد: در حوزه چیستی شناسی فقه، باید گفت که فلسفه فقه از دو کلمه فلسفه وفقه تشکیل شده است؛ فلسفه چه وقتی که مطلق بیان می شود و یا وقتی به یک مضاف الیه اضافه می شود در هر دو صورت دانش توصیفی است؛ سنخ فلسفه، سنخ توصیف و تحلیل است؛ در مقابل دانش هایی که روح حاکم و غالب، نظریه پردازی، نقد و ابرام است.

وی افزود: واژه دوم، فقه است؛ فقه در دوران معاصر حداقل سه اطلاق دارد؛ نخست، فقه به معنای دانش کاشف شریعت است و فقیه از اسناد معتبر کاشف شریعت می‌کند« عملیات استنباط» به عنوان دومین معنی فقه است؛ گاهی نیز به مجموعه دانش فقه، اطلاق فقه می شود.

حجت الاسلام والمسلمین علیدوست یادآورشد: فلسفه فقه را می توان فلسفه دانش فقه و یا فلسفه عملیات استنباط خواند؛ فلسفه فقه از فقه بیرون است، یعنی دانشی بیرون فقه است که بر کل فقه ناظر است؛ یعنی دانش بیرونی و خارج و ناظر است که ناظر به کل فقه است و مثل قواعد فقه نیست که به درون فقه رفته و بخشی از فقه را بحث کند، مانند فلسفه است وظیفه آن تحلیل و توصیف است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، خاطرنشان کرد: در حوزه ارتباط فلسفه فقه با اصول فقه باید گفت که برخی این دو را یکی می دانند، ولی برخی می گویند که این دو با هم متفاوت هستند که به نظر می رسد، این اندیشه ها چه یکسان انگاری وچه عام و خاص مطلق و نظر تفاوت هیچ کدام نمی تواند این ارتباط را بیان کند؛ ادعای ما این است که این دو دانش ربطی به هم ندارند و حتی اگر احیانا با اصول فقه در چند مساله یکی به نظر برسند، ولی حیثیت این بحث ها با هم تفاوت می کند، ولی این به معنی نیست که در اصول فقه کسی بحث فلسفی نکند و بالعکس.

حجت الاسلام والمسلمین علیدوست یادآورشد: بسیاری از حلقه های مفقود که در نظام استنباط به آنها نیازمند هستیم، سنخش از مسایل فلسفه فقه است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، خاطرنشان کرد: یکی از مباحث مهم در فلسفه فقه، گستره شریعت است، زیرا فقه، دانش کاشف شریعت است؛ ولی تا گستره شریعت را ندانیم نمی توانیم بگوییم که این دامنه بحث ما کجاست.

وی افزود: نقش ائمه معصومین(ع) در بیان احکام نیز باید مشخص شود که از چه شانی بوده است؛ امام راحل می فرمایند که نصوص به جا مانده از ائمه (ع)و پیامبر(ص) یا از شان ولایت یا سیاست است و یا قضاوت؛ ولی بحث امام کلی بود و با بررسی که انجام دادیم 12شان آن را ارایه کرده ایم.

عضو جامعه مدرسین  گفت: فلسفه فقه در آغاز راه است و همایش هایی از این سنخ می تواند در راستای توسعه این گونه دانش ها قدم بسیار بلندی برداریم؛ علم، حد و پایان ندارد و پژوهشگران جوان نیز در کتب خود از عناوینی چون «نهایته» و... استفاده نکنند.