خانم هدی سید علی، بانوی فعال فرهنگی اهل مصر و استاد دانشگاه درباره تحولات سیاسی فرهنگی مصر و بافت اعتقادی الازهر با خبرنگار بین الملل خبرگزاری «حوزه»به گفت و گو پرداخت:

* قبل از هر چیز لطفا خودتان را معرفی کنید و برنامه های آموزشی و فرهنگی را داشته اید، بفرمایید.

من در سال 1338 درمنطقه جیزه  قاهره متولد شدم و تحصیلات اولیه خود را در دانشکده علوم  دانشگاه قاهره گذراندم و برای  ادامه تحصیل به ایران امدم و  در مقطع کارشناسی فقه و حقوق و کارشناسی ارشد رشته معارف نهج البلاغه تحصیل کردم. تاکنون در دانشگاه امام صادق (ع)، حوزه حضرت زینب (س)، دانشکده تربیت معلم و دبیرستان فرهنگ تدریس کرده ام.

سال 58 یک سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران سفر کردم و در آن زمان 20 سال داشتم و از آن زمان تاکنون در ایران زندگی می کنم.

* اشاره کردید که یکسال پس از پیروزی انقلاب به ایران آمدید. پیروزی انقلاب اسلامی ایران چه اندازه بر شما تاثیر گذار بود؟

وقتی در دانشگاه قاهره بودم و خبرهای انقلاب ایران پخش می شد، من خیلی دوست داشتم به ایران سفر کنم تا از نزدیک شاهد رویدادهای انقلاب و تلاش های انقلابی مردم ایران و رهبری در ایران باشم.

* مردم مصر چه نگاهی درباره شیعیان و اهل بیت (ع) دارند ؟

قبل از ایوبیان، دولت فاطمی که شیعه و دوستدار اهل بیت(ع) بوده بر مصر حاکم بودند و "الازهر" نیز ماخوذ از نام حضرت زهرا(س) نام گذاری شده بود که حدود چند قرن  قدمت دارد اما بعد از از بین بردن فاطمیون به دست ایوبی ها،  مذهب شیعه که مذهب اصلی بود به شافعی تغییر پیداکرد. اما هنوز مردم مصر دوستدار اهل بیت علیهم السلام هستند و حرم های سیده نفیسه عروس امام صادق (ع)، مقام حضرت زینب (س) و مسجد راس الحسین در مصر محل زیارت مردم  است و مردم مصر، زیارتنامه و تاریخنامه این  بزرگواران را مطالعه می کنند و برکات زیادی برای مصر داشته و دارند و درباره مصری ها که بیشتر شافعی اند، نکته جالبی گفته می شود؛ می گویند مصریها مذهبشان شافعی است اما  توجه و علاقه شان به اهل بیت(ع) است  والبته مذهب شافعی نزدیک ترین مذهب اهل سنت به شیعه است  چنانچه خود شافعی نیز به آنهایی که شیعیان را رافضی می خوانند طعنه زده و گفته اگر علاقه داشتن به اهل بیت(ع)، موجب رافضی شدن می شد، پس همگان بدانند که من رافضی ام!

* در خصوص فعالیت های وهابیت در مصر از زمانی که در مصر بودید تا در حال حاضر بفرمایید.

متاسفانه زمانی که در سال 57 در دانشگاه قاهره بودم  فعالیت های وهابی ها در دانشگاه زیاد بود  و کتابهایشان را دانشگاه  پخش می کردند و فکر وهابیت بسیار در دسترس جوان ها بود و عربستان سعودی، کتاب هایش را رایگان در دانشگاه قاهره توزیع می کرد. الحمدالله در حال حاضر فکر تکفیری در مصر کمرنگ تر شده  وآن هم به لطف و فضل خداوند و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و برکات انقلاب ایران  است؛ در واقع بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شیعه شناخته شد. قبل از آن مردم، مذهب شیعه را نمی شناختند و با گسترش رسانه ها، شیعه مذهبش را معرفی کرد  به طوری که  من عید نوروز امسال به مصر سفر کردم و آنجا شاهد بودم که فکر وهابیت نسبت به گذشته  کمرنگ تر شده است.

* نظر شما درباره بافت اعتقادی الازهر و جماعت ها و اساتید و افرادی که در این مرکز جهانی فعالیت می کنند چیست و چقدر میل به هم اندیشی با سایر مذاهب وجود دارد؟

وقتی به  کتاب مراجعات که ده ها سال پیش تهیه شده و حاصل مناظره یک عالم شیعه و یک عالم سنی است، متوجه می شویم که در طول زمان مناقشات بحث ها و  گفت و گو ها میان شیعه و سنی در الازهر وجود داشته و غیر متعصبین در الازهر حضور داشتند .

و معمولا الازهراز مراکز متعصب محسوب نمی شود و همچنین وهابی ها و متعصب ها بیرون از الازهر بوده اند به طوری که وهابی ها، الازهر را تکفیر و محکوم می کنند و می گفتند این ها یعنی الازهری ها حکومتی بوده و تابع دولت اند  اما الازهر به دنبال تکفیر نیست چون موسسه علمی بزرگ و قدیمی و کهن است و مسئله تکفیر ندارد و فقه مذاهب خمسه تدریس می شود همچنین بر اساس اعتراف الازهر، مذهب جعفری یکی از 5 مذهب اسلامی معرفی شده که می توان به آن اعتقاد داشت در واقع به رسمیت شناخته شدن مذهب جعفری به به انعطاف پذیری الازهر که یک موسسه علمی و  تحقیقی و پژوهشی است بر می گردد.

* با توجه به اینکه همچنان ارتباط خود را با جامعه مصری حفظ کرده اید، وضعیت فرهنگی بانوان مصری به ویژه مسلمانان چگونه است؟

بانوان مسلمان مصر معتقد به نماز و روزه هستند  و فرزندانشان  را از 5 سالگی با روزه آشنا می کنند و در نماز جماعات  مساجد شرکت می کنند و در واقع بانوان مصر علاوه بر مذهبی بودن، فرهنگی هستند و برنامه های مذهبی تلویزیون به ویژه شبکه الکوثر ایران را دنبال و سریال های ایرانی را  با ترجمه عربی تماشا می کنند. و اهل مطالعه روزنامه و مجلات روز هستند تا از اخبار و حقایق جهان مطلع شوند.

همچنین سیاست خارجی ایران را  قبول دارند و تحسین می کنند چرا که معتقدند ایران با سیاست توانسته در برابر ابر قدرت های جهان مقاومت کند و حرفش را پیش ببرد.

80 درصد بانوان مسلمان مصر محجبه اند و مسیحی ها در اقلیت اند و حدود 5 درصد از جمعیت کشور را تشکیل می دهند.

* صنعت توریسم مصر در حال حاضر چه وضعیتی دارد؟

امنیت خوبی برای توریست ها در مصر وجود ندارد و آن هم  به خاطر فعالیت های انفجاری و بمب گذاری تکفیری ها در شرم شیخ و سینا است که موجب شده  صنعت توریست در مصر کمرنگ شود.

* روابط مصر و اسرائیل از دوران جمال عبدالناصر تا کنون، همواره محل بحث و مناقشه بوده است و دولتهای مختلف، تصمیم های متفاوتی در این زمینه داشته اند. موضع مردم چیست؟

حضور یهودیان و اسراییلی ها  در شرم الشیخ و مرز مصر به طور مخفیانه هست. حتی اگر در قاهره باشند با ترس رفت و آمد می کنند چون مردم مصر شهید دادند و زخمهایشان هنوز التیام نیافته و اسراییل را دشمن خود می دانند ، هرچقدر دولت بخواهد با اسراییل سازش کند مردم نمی خواهند با اسراییل روابط عادی داشته باشند و من هرگز در مصر و حتی شرم شیخ یک اسراییلی که جرات کند به طور آشکار حاضر شود نمی بینیم و فعالیت و حضور مخفیانه دارند.

هیچ مصری، رژیم صهیونیستی را قبول ندارد اما با مسیحی ها  همسایه و خواهر برادر و دوست هستیم و همزیستی مسالمت امیز وجود دارد.

گفت و گو: وجیهه سادات حسینی