اسماعیل دادگر، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، به تشریح فعالیت های اداره مشمولین حوزه علمیه از ابتداء تأسیس آن تاکنون پرداخت و گفت: اداره مشمولین از بخشهای مختلفی مانند صدور اوراق و کارت شناسایی هویت، صدور معافیت تحصیلی، مأموریت تبلیغی و زیارتی در خارج کشور و طرح پایان خدمت طلاب تشکیل شده و این فعالیت ها به صورت متمرکز در این اداره پی گیری می شود.

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه یکی از مهمترین فعالیت این اداره را موضوع «طرح پایان خدمت طلاب»دانست و افزود: بحث«طرح پایان خدمت طلاب» براساس مصوبه شورای عالی حوزه های علمیه در سال 1373 مطرح  و در سال 1374 به تصویب این شورا رسید.

 وی عنوان کرد: در این مصوبه مقرر شد در مقابل خدماتی که طلاب در امور تبلیغی، علمی وفرهنگی، تدریسی و سایر امور ارائه خواهند داد، از «طرح دوره پایان خدمت ضرورت» بهره مند می شوند و کارت پایان خدمت می گیرند؛ این طرح از سوی شورای عالی پیشنهاد و به تائید فرمانده کل قوا و ستاد کل نیروهای مسلح رسید؛ بنابراین طلاب با شرکت در این طرح، می توانند در مقابل مأموریت های که انجام می دهند، از طرح کارت پایان خدمت استفاده کنند.

دادگر با بیان اینکه ارگانهای مختلفی به دنبال استفاده از این طرح می باشند، بیان داشت: ابتدا ارگان مربوطه، در خواست استفاده از«طرح ضرورت» به ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ می کند، ستاد، درخواست نهاد مربوطه را بررسی، سپس از مرکزمدیریت حوزه های علمیه استعلام می گیرد که این مرکز می تواند از طرح خدمات روحانیون به عنوان امریه استفاده کند یانه؟ مرکز مدیریت این مسئله را بررسی و نتیجه را به ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ می کند.

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه گفت: هر ساله با موافقت مرکز مدیریت و  ستادکل نیروهای مسلح، سهمیه ای برای نهادهای واجد شرایط در نظر گرفته می شود.

وی افزود: در حال حاضر27 نهاد، سازمان، ارگان و وزارت خانه اعم از نیروهای مسلح ناجا، آجا، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، وزرات دفاع و مراکز حوزوی از این امریه استفاده می کنند.

دادگر ابراز داشت: امسال با توجه به ضرورتی که برای ورود طلاب به بحث آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت وجود داشت، با درخواست ارائه شده  وزارت آموزش و پرورش برای استفاده از طرح خدمات روحانیون، از سوی ستاد کل نیروی مسلح موافقت و نهایتا500 سهمیه برای این وزارت خانه درنظر گرفته شد و در حال حاضر این نهاد نیز در صدد جذب نیروهای مورد نظر است.

 شرایط تشکیل پرونده طرح پایان خدمت

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه افزود: شرایط تشکیل پرونده طرح پایال خدمت طلاب در اداره مشمولین حوزه های علمیه، اتمام سطح یک و پرونده فعال حوزوی است.

ممنوع بودن سه شهر از طرح خدمت ضرورت طلاب 

دادگر گفت: بر اساس صلاح دید ستاد کل نیروهای مسلح، استفاده از «طرح خدمت ضرورت طلاب» در شهرهای قم، مشهد و اصفهان ممنوع است، دلیل آن حضور طلاب و روحانیون در این شهرها است و ارگانهای مختلف می توانند از ظرفیت طلاب استفاده کنند.

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه با بیان اینکه مهمترین هدف استفاده از این طرح در مراکز و نهادها، سوق دادن طلاب به مناطق محروم است، عنوان کرد: براساس مجوز ستاد کل نیروهای مسلح، بعضی ارگانها و سازمانهای خاص به صورت ویژه در این سه شهر، می توانند از  طرح خدمات ضرورت طلاب استفاده کنند.

وی اظهار داشت: مرکز مدیریت حوزه های علمیه در بخش های مختلف، مؤسسه دارالاعلام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، مسجد مقدس جمکران و سایر نهادها از جمله این امور می باشند.

 مراحل تشکیل پرونده خدمت ضرورت طلاب

 دادگر ابراز داشت: ابتدا طلاب به نهاد و یا مرکز مورد نظر مراجعه، سپس با اعلام نیاز آن نهاد یا مرکز، توافق بین طرفین صورت می گیرد و برای طلبه در اداره مشمولین پرونده خدمت ضرورت تشکیل و اعزام آن انجام می شود.

 مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه افزود: قبل از سال 95 روند تشکیل پرونده برای اعزام، به صورت متمرکز در قم صورت می گرفت، همه طلاب متقاضی خدمت ضرورت، در ابتدا لازم بود از نهاد مربوطه نامه دریافت می کردند و بعد در قم پرونده تشکیل می دادند و سپس اعزام می شدند، ولی برای سهولت کار و جلو گیری از رفت و آمدهای بی مورد طلاب به قم، این روند از ابتدای سال 95 به مدیریت استانها واگذار شد و هماهنگی با مراکز مربوطه شده تا طلابی که متقاضی خدمت در نهادی خاص، در استان مربوطه خود می باشند، در همان استان کارهای تشکیل پرونده و حکم اعزام آنها صورت گیرد.

وی عنوان کرد: بعد از صدور حکم اعزام، طلبه به محل اعزام معرفی و خدمت شروع می شود و آن نهاد هر سه ماه، گزارش عملکرد آن طلبه را به اداره مشمولین ارائه می دهد.

دادگر با اشاره به دوره های ضمن خدمت برای طلاب متقاضی در طرح ضرورت، ابراز داشت: از سال گذشته اداره مشمولین با هماهنگی مرکز آموزش های مهارتی و مدیریتی، دوره های ضمن خدمت را برای طلاب متقاضی آغاز کرد و این آموزش مورد استقبال طلاب شرکت کننده در طرح قرار گرفت و تعدادی نیز در این دوره ها شرکت کرده اند.

دوره های آموزش نظامی «خدمت ضرورت طلاب»

دادگر با اشاره به دوره های آموزش نظامی برای طرح «خدمت ضرورت طلاب» عنوان کرد: هر فرد مشمول اعزام به خدمت باید دوره های آموزشی را در مسائل مختلف نظامی فرا بگیرد، بنابراین طلاب نیز این دوره ها را می گذرانند.

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه اظهار داشت: در گذشته این دوره به صورت 45 روز برگزار می شد، ولی به دلیل مشکلاتی برای طلاب متأهل و گذراندن دوره های عقیدتی و عدم نیاز به تکرار آن، این بخش حذف و بنا شد تنها بحث توانمندی نظامی ارائه شود.

وی اظهار داشت: بر همین اساس دوره آموزش نظامی طلاب، از 45 به 15روز متوالی کاهش پیدا کرد و در حال حاضر این دوره ها به صورت متمرکز در پادگان باقر العلوم(ع) وابسته به تیپ امام  جعفر صادق(ع) در قم برگزار می شود.

دادگر افزود: نکته قابل توجه این است که در حالت عادی دوره های آموزشی برای نظام وظیفه ها قبل از اعزام به محل خدمت برگزار می شود، ولی این موضوع بر اساس مجوز ستادکل نیروهای مسلح در پایان یا اواسط دوره برای طلاب برگزار می شود و در پایان، کارت خدمت صادر می گردد.

 امریه در نیروهای نظامی

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه با اشاره به امریه در نیروهای نظامی، افزود: اگر طلبه طرح ضرورت خدمت به سازمان عقیدتی سیاسی نیروهای نظام سه گانه اعزام شود، مدت دوره خدمت21 ماه، در غیر این مراکز نظامی، مدت خدمت 24 ماه است.

 کسر خدمت

 وی عنوان کرد: مسئله دیگرکسرخدمت برای نظام وظیفه ها است، این کسر خدمت ها به شکل های مختلف اتفاق می افتد، از جمله عضو فعال در پایگاهای بسیج که مدت آن 6 ماه است؛ کسانی که به صورت فعال در بسیج حضور دارند به ازاء هر سال فعال، یک ماه از خدمت کسر می شود.

دادگر ابراز داشت: با توجه به سیاست جمعیتی از سوی رهبر انقلاب، ستادکل نیروهای مسلح برای تشویق فرزندآوری سربازان متأهل، این بخش را هم مشمول کسرخدمت دانستند. در سال گذشته به ازاء هر فرزند دو ماه خدمت کسر می شد، ولی امسال به ازاء هر فرزند البته تا 4 مورد، یک ماه دیگر به دو ماه  اضافه شد؛ بنابراین اگر فردی چهار فرزند داشته باشد،12 ماه از سربازی او کسر می شود.

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه با بیان اینکه مدت استفاده از این طرح هم به مدت یک سال است؛ یعنی نظام وظیفه متأهل، یک سال می توانند از این طرح استفاده کند، گفت: مورد دیگر که درکسر خدمت تأثیر دارد جانبازی یا رزمنده بودن پدر است، اگر پدر جانباز باشد فرزند او از این طرح هم برای کسر خدمت سربازی استفاده کند و این در صورتی که فرزند دیگری از این طرح استفاده نکرده باشد.

سربازان متأهل

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه بابیان اینکه هر فرد ذکور ایرانی از 18 تا50 سالگی مشمول می باشد و لازم است نظام وظیفه خود را مشخص کند یا باید معافیت دائم یا تحصیلی به خدمت سربازی برود، گفت: افرادی که درحوزه درحال تحصیل هستند و از طرح معافیت تحصیلی استفاده می کنند، هیچ ضرورتی برای اعزام طلاب به سربازی وجود ندارد و حتی برای خروج کشور کارت معافیت تحصیلی معتبر است.

وی عنوان کرد: معافیت تحصیلی تا زمانی که شخص در حوزه در حال تحصیل می باشد به قوت خود باقی و معتبر است، ولی بعضی ازطلاب به دلیل ضرورت، استخدام  در مراکز دولتی و عضویت هیئت علمی دانشگاه، نیازمند به کارت پایان خدمت دارند، از امریه استفاده می کنند.

طرح معافیت پزشکی

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه گفت: مسئله دیگر در بحث مشمولین، استفاده از  معافیت پزشکی است؛ همه افراد اگر به هر دلیلی معلولیت جسمی دارند می توانند براساس مقررات از معافیت دائم  پزشکی استفاده کنند.

وی عنوان کرد: در گذشته اگر طلبه ای می خواست معافیت دائم پزشکی بگیرد، لازم بود ابتدا از معافیت تحصیلی انصراف دهد و چون از حوزه انصراف داده بود دیگر نمی توانست به حوزه برگردد، ولی از طریق هماهنگی با ستادکل نیروهای مسلح، این مشکل برای طلاب خدمت ضرورت برداشته شد و اگرطلاب دچار شرایط معافیت پزشکی هستند، می توانند به ادارات مشمولین مراجعه و سپس به دنبال مباحث معافیت پزشکی بروند.

دادگر عنوان کرد: تا کنون 7 هزار نفر طلبه به 27 نهاد و سازمان نظامی و غیر نظامی برای گذران دوره«طرح ضرورت خدمت» اعزام شدند و از این تعداد حدود2 هزار نفر در حال خدمت یا طی دوره های برگزاری آموزشی هستند.

 دادگر با بیان اینکه امریه سربازی به عنوان دورکاری به حساب نمی آید و باید حضور شخص به صورت فیزیکی باشد به بحث خرید سربازی هم اشاره کرد و گفت: بحث خرید سربازی مصوبه مجلس شورای اسلامی است.

طرح «خرید سربازی»

مسئول اداره مشمولین حوزه های علمیه ابراز داشت: طلاب و دانشجویان به دلیل استفاده از «طرح معافیت تحصیلی» نمی توانند از طرح «خرید سربازی» بهره ببرند.

 وی افزود: طلبه زمانی می تواند از طرح «خرید سربازی» استفاده کند که تحصیل را ترک یا انصراف داده باشد، در این صورت سرباز غایب محسوب می شوند، بعد از اینکه 8 سال از غایب بودن او گذشت می تواند از طرح استفاده کنند.

گفت و گو: قربان اسلامی نژاد