به گزارش خبرگزاری «حوزه»، 21 سال پس از تولید و اکران آژانس شیشه ای و در زمانه ای که چهل سالگی انقلاب را جشن می گیریم، فیلمی تولید شده که شباهت غیرقابل انکاری از حیث متن و محتوا و حتی تا حدودی از منظر فرمی به شاهکار ماندگار ابراهیم حاتمی کیا دارد.

فیلم " دیدن این فیلم جرم است" که از آن به سیاسی ترین فیلم سال های اخیر سینمای ایران تعبیر می شود، روایتی نمادین و داستانی فرضی از جوانی انقلابی با نام امیر است که زن محجبه و حامله او در خیابان های شهر، مورد هتک حرمت یک تبعه انگلیس قرار می گیرد و در ادامه می بینیم که در فاصله کوتاهی پس از دستگیری فرد هتاک در پایگاه ایست و بازرسی بسیج، تقریباً تمامی نهادهای امنیتی کشور خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط وی می شوند.

برای کسانی که فیلم رضا زهتابچیان را دیده اند شاید مایه تعجب شدید باشد که فیلمی چنین با درونمایه ی انتقادی ، آن هم با دیالوگ های صریح خاص خود، توانسته از هفت خوان رستم پذیرش در جشنواره فیلم فجر بگذرد و دست کم در این آوردگاه مهم هنری اجازه نمایش پیدا کند.

کارگردان اثر که خود نویسنده آن نیز است، در این فیلم کوشیده تا با الهام گرفتن از فیلم آژانس شیشه ای ، نقدی جدی به بسیاری از مسئولان و متولیان اجرایی کشور در عرصه های مختلف اقتصادی، سیاسی و امنیتی وارد آورد و در این بین، گلایه ها و به تعبیر عده ای بغض فروخته خود که آن را به نمایندگی از جمع قابل توجهی از دلسوزان انقلاب مطرح می کند را در بستر فیلمی پرتعلیق به نمایش بگذارد.

 از سویی دیگر، فیلم"دیدن این فیلم جرم است"می کوشد تا تصویری نمادین از وضعیت نسل جوان کنونی در شرایط کنونی کشور را ارایه دهد که دیگر چندان اهل محافظه کاری و دم برنیاوردن به جهت برخی مصلحت اندیشی ها نیست و در عین حال علاقه به نظام و انقلاب دارد

از این منظر جای بسی تاسف است که عده ای از اهالی رسانه آن هم از درون جریان معتقد به انقلاب ، پس از اکران این اثر جسورانه در جشنواره بر آن تاخته و چنین عنوان داشته اند که" ]از منظر سازندگان این فیلم[کشور انقلابی، دیگر به هیچ عنوان «انقلابی» نیست. مسئولان آن بلااستثناء عافیت‌طلب و «بی‌غیرت» شده‌اند. جوان‌های سر و دل‌سپرده به انقلاب آن کشور، در نهایت «قربانی» خواهند شد و اگر حتی به ناموس آن‌ها در وسط خیابان‌های پایتخت تعدی شود، از سوی حکومت وادار به «سکوت» خواهند شد، چرا که همه آن‌ها از «سفارت» حساب می‌برند..." (بخشی از تحلیل منتشر شده در خبرگزاری تسنیم)

برای پاسخ به این نوع نگاه خوب است که دست کم سی و اندی سال به عقب بازگردیم؛ آن زمان که  جشنواره فیلم فجر با عنوان پرطمطراق بین المللی در سال 61 راه‌اندازی شد دو هدف بسیار مهم برایش تعیین شده بود؛ نخست حمایت سینما از فیلمسازان و دیگری تعمیق پیوند فیلمسازان و هنرمندان با انقلاب و ارزش ها و آرمان های انقلابی ملت ایران.

از این حیث و با عنایت به این دو هدف یادشده، ضروری است که به این پرسش دغدغه مندانه پاسخ دهیم که بعد از گذشت 4 دهه از انقلاب و سایه تحلیل و بررسی دقیق و غیرمحافظه کارانه شرایط حال حاضر کشور، آیا ساخت فیلمی که گلایه های جدی و در عین حال برخورنده دارد و با این وجود علاقه مند به انقلاب و دلسوز نسبت به آن است ، می بایست از منظر برخی دوستان فیلمی ضدانقلابی و سیاه انگارانه تلقی شود یا این که برعکس می بایست با تغییر زاویه دید و تحلیل، از ساخت و اکران چنین فیلم های صریحی ولو با وجود برخی ایرادات حمایت کرد.

همان طور که بسیاری از منتقدان مطرح سینمای ایران نیز به درستی بیان کرده اند، این فیلم به عنوان نخستین فیلم سینمایی کارگردان آن دارای ایرادات ساختاری و فرمی است اما اگر دقیق بنگریم و متعصبانه و غرض ورزانه به تماشا ننشینیم، باید تاکید کنیم که دیالوگ ها ، متن و فرامتن محتوایی چنین فیلمی آن هم با تعلیق های جذابش تا حدودی کاستی های فرمی آن را پوشش می دهد، هر چند که باید گفت اگر این فیلم مجوز اکران عمومی را بگیرد نیازمند تدوین مجددی است چه آن که متاسفانه در بخش هایی آن ضرباهنگ لازم را برای یک اثری در چنین قالبی را ندارد.

در هر صورت آنچه قابل توجه است این که "دیدن این فیلم جرم است" نه تنها فیلمی ضد انقلابی نیست بلکه در پیچ حساس تاریخی که در آن به سر می بریم، تماشای آن حتی واجب است، چه آن که دارای پیام هایی برای مخاطب است که بیان آن بی گمان خدمت به اهداف و آرمان های انقلاب به شمار می رود.

سید محمد مهدی موسوی