خبرگزاری حوزه/ پس از چند روز باران شدید در مناطق مختلف کشور و جاری شدن سیل، این سوال مطرح است که آیا سیل بلا و عذاب محسوب می شود یا امری عادی و طبیعی است؟
در پاسخ به این سوال چند نکته تقدیم می شود:
نکته ی اول: سیل، پدیده ای است که مانند بسیاری از پدیده ها می تواند دارای عوامل متعددی باشد.سیل به خودی خود یک بلا یا تهدید محسوب نمی شود، بلکه بر اثر نوسان‌های اقلیمی یا تغییرات در نوع بارش بروز می کند و هر یک از عوامل روی وقوع سیل تاثیر گذار است. تخریب پوشش گیاهی، ساخت و سازهای غیر اصولی ، تغییر کاربری زمین های کشاورزی از این عوامل می باشند.
نکته ی دوم: با دقّت در آیات نورانی قرآن کریم و روایات حضرات معصومین علیهم السلام، به این مطلب رهنمون می شویم که: اعمال انسان ها در پاره ای از شرور تأثیر داشته و برخی اعمال اختیاری او که از گزینش نادرست رفتار و کردار او نتیجه می شوند، به بروز پاره ای بلایا و مصایب دامن می زنند.
قرآن می فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ»؛ «و اگر اهل شهرها و آباديها، ايمان مىآوردند و تقوا پيشه مىكردند، بركات آسمان و زمين را بر آنها مىگشوديم؛ ولى (آنها حق را) تكذيب كردند؛ ما هم آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم». (أعراف/96)
امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَبْتَلِي عِبَادَهُ عِنْدَ الْأَعْمَالِ السَّيِّئَةِ بِنَقْصِ الثَّمَرَاتِ وَ حَبْسِ الْبَرَكَاتِ وَ إِغْلَاقِ خَزَائِنِ الْخَيْرَات...»؛ «خداوند بندگانش را به کیفر رفتارهای ناپسند، به کاهش میوه درختان و دریغ داشتن باران و فروبستن درهای نیکی، دچار می سازد». (نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: 199)
نکته ی سوم: بر اساس آموزه های دینی، امتحان بندگان، یکی دیگر از عوامل بروز مشکلات و مصائب در زندگی بشر نام برده شده است.
پروردگار متعال می فرماید: «وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ»؛ «قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوه ها، آزمایش می کنیم و بشارت ده به استقامت کنندگان». (بقره/155)
از نکات بیان شده به این نتیجه رهنمون می شویم که: سیل و هر پدیده ی دیگر می تواند تحت تأثیر عوامل مختلف مادی و معنوی باشد؛ اما تشخیص علل از توان بشر عادی خارج بوده و قادر به انجام آن نیست. به همین خاطر کسی نباید به خود اجازه ی اظهار نظر قطعی در رابطه با بلا بودن یا نبودن پدیده های مختلفی که در کشور یا جهان اتفاق می افتد، بدهد.
علت این مطلب کاملا روشن و واضح است و آن احاطه نداشتن به لوح محفوظ و ندانستن تقدیرات الهی است.
اما نکته ی مهمی که باید در نظر داشته باشیم، وظیفه ی ما در موقعیت های بروز حوادث ناگوار هست. چنان که از آیات و روایات استنباط می شود، توبه و جبران کوتاهی ها با تلاش و کوشش و هم فکری در برخی حالات و هم چنین صبر و استقامت در تمام مراحل کلید راهگشا و آماده سازی برای رشد و شکوفائی استعداد ها و تسکین آلام و درد ها می باشند.
چه نیکو می فرماید: «وَ بَشِّرِ الصَّابِرين». (بقره/155)
به قلم: حجت الاسلام جواد حیدری، کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
