به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، کمیته هم‌اندیشی بین‌المللی با موضوع منطقه اروپای غربی با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید مفید حسینی کوهساری، مسئول مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه و نمایندگانی از دانشگاه مجازی المصطفی(ص)، جامعه المرتضی(ع)، مرکز آموزش مجازی و نیمه‌حضوری فرهنگ و معارف اسلامی، اعضای هیئت‌علمی جامعه المصطفی(ص) و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در سالن جلسات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه در قم برگزار شد.
در این جلسه هم‌اندیشی، مسئول مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه با اشاره به ظرفیت‌های بین‌المللی حوزه گفت: در برخی سطوح حوزه علمیه چند هزار زبان‌دان مشغول به تحصیل هستند که ظرفیت بالقوه خوبی را به وجود آورده و برخی فضلا و اساتید حوزه نیز تخصص و خبرگی خاصی در برخی مناطق دنیا برخوردار هستند که می‌توانند ظرفیت‌های بالای حوزه در عرصه بین‌الملل باشند و همین افراد هم باید نوع تعامل حوزه در عرصه بین‌الملل را مشخص کنند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسینی کوهساری ادامه داد: قوام جلسات هم‌اندیشی بین‌المللی به حضور و تعامل نخبگان متخصص بین‌المللی حوزه است که تجارب و خبرگی آن‌ها نقش ارزنده‌ای در نوع تعامل حوزه با دنیای بین‌الملل را مشخص می‌کند؛ همچنین کمیته‌های هم‌اندیشی بین‌المللی دنیا در مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه علمیه به 25 اقلیم تقسیم‌شده که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، مسئله اروپای غربی است.
مدیرعامل خبرگزاری حوزه عنوان کرد: هم‌اندیشی و گعده بین نخبگان حوزوی بسیار بااهمیت است و برای تأثیرگذاری در یک کار پرمخاطب حوزوی در عرصه بین‌الملل تداوم و استمرار این نشست‌ها ضروری است.
وی با بیان انتظارات حوزه علمیه از نخبگان بین‌المللی حوزه تصریح کرد: انتظار مهم و اصلی از نخبگان متخصص بین‌المللی این است که نوع تعامل، آموزش و ورود در عرصه بین‌الملل در مناطق مختلف دنیا را تبیین و در اختیار حوزه‌های علمیه قرار دهند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسینی کوهساری خاطرنشان کرد: بین‌الملل حوزه قصد ندارد صفی باشد در کنار بقیه صفوف؛ بلکه اقدام حوزه در این عرصه ستادی و رسیدگی به عرصه‌های فراموش‌شده و روی زمین‌مانده در مناطق مختلف دنیاست و مجموعه ظرفیت و اقدامات بین‌المللی حوزه تاکنون چشمگیر نبوده و عملکردی که باید داشته باشد را نداشته است.
مسئول مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه ادامه داد: از امسال زبان عربی به‌عنوان یکی از زبان‌های اصلی حوزه به رسمیت شناخته‌شده و طلاب سطح سه باید تا مقدار قابل‌استفاده علمی و بین‌المللی تسلط به این زبان داشته باشند همچنین زبان‌های دیگر نیز به‌موازات زبان عربی در حوزه علمیه مورد اهتمام و توجه است.
مدیرعامل خبرگزاری حوزه تأکید کرد: تعامل نهادهای حوزوی باید در کارهای بین‌المللی کمک و هم‌افزایی باشد و اولویت‌های کاری و بین‌المللی حوزه را تبیین و مشخص کند.
وی با بیان اهمیت شکل‌گیری زیرساخت‌های موردنیاز حوزه برای ورود به عرصه تعاملات بین‌المللی، عنوان کرد: برای ورود حوزه به عرصه بین‌الملل باید زیرساخت‌ها و ساختارهای بین‌المللی در حوزه ایجاد شود که از مهم‌ترین این ساختارها آموزش زبان‌های مختلف دنیا و مباحث حقوقی است.
مسئول مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه گفت: نظام جامع بین‌الملل در حوزه نوشته‌شده و به تصویب شورای عالی حوزه هم رسیده که سند و نحوه تعامل حوزه در عرصه بین‌المللی را مشخص می‌کند و از این نظر یک گام بزرگ و مهم محسوب می‌شود.
* شناخت درست اروپای غربی در حکم شناخت تمام دنیاست
نماینده دانشگاه مجازی المصطفی(ص) نیز در این جلسه هم‌اندیشی بین‌المللی تصریح کرد: باید اولویت‌های مهم حوزه در منطقه اروپایی غربی مشخص شود؛ چراکه شناخت این منطقه به دلیل اهمیتی که در مبادلات بین‌المللی دارد در حکم شناخت و تأثیرگذاری در تمام دنیاست؛ چون اغلب نخبگان کشورهای دیگر دنیا پرورش‌یافته اروپای غربی یا تحت تأثیر افکار و عقاید این منطقه دنیاست.
وی ادامه داد: باید یک غرب‌شناسی بدیع و جدید با روش‌شناسی و اهداف خاص خود در حوزه‌های علمیه تدوین شود تا اولویت‌ها و جهت‌گیری‌های حوزه در این منطقه را تبیین کند همچنین نوع رابطه و تعامل در این منطقه نیز باید در درجه نخست ارتباط‌گیری با افراد تأثیرگذار در جامعه اروپای باشد.
نماینده دانشگاه مجازی المصطفی(ص) خاطرنشان کرد: حوزه‌های شیعی که در اروپای غربی تشکیل می‌شود کم امکانات ترین نهادهای مذهبی در این منطقه است درحالی‌که دنیا عطش معارف شیعی را دارد و متأسفانه قرائت اصلی اسلام در اروپا سلفیت است که مردم اروپا از آن منزجر هستند.
وی تأکید کرد: ارتباطات و پژوهش دو محور مهم تعامل با اروپای غربی است اما نکته مهم و اساسی در این زمینه نیز مسئله پژوهش و شناسایی و ارزیابی نهادها و افراد تأثیرگذار است که ادیان دیگر در این زمینه عملکرد موفق و قابل قبولی از خود برجای گذاشته‌اند.
* خروجی موفق نهادهای حوزوی در خارج از کشور مستلزم بین‌المللی شدن ساختار حوزه است
نماینده المصطفی(ع) نیز در ادامه این جلسه هم‌اندیشی گفت: در مرحله اول باید ساختارهای حوزه را بر اساس آنچه لازمه امروز جامعه است ارتقاء بدهیم؛ چراکه حوزه‌ای که نتواند پاسخگوی شبهات و مشکلات داخلی باشد در خارج کشور هم موفق نخواهد بود.
وی ادامه داد: مراکز حوزوی در خارج از کشور تاکنون خروجی مناسبی نداشته و علت اصلی آن‌هم این است که هنوز ساختار حوزه بین‌المللی نیست که امیدواریم در مدیریت جدید این ساختار در حوزه شکل بگیرد.
نماینده مرکز آموزش مجازی و نیمه‌حضوری فرهنگ و معارف اسلامی نیز در بخشی از این جلسه با اشاره به اهمیت بین‌المللی شدن ساختار حوزه تأکید کرد: باید هر کار دینی که در کشور انجام می‌شود تحت اشراف حوزه باشد و خود حوزه علمیه نیز نباید کار صفی انجام دهد و کار مهم حوزه هم باید احداث و ساخت اندیشکده باشد.
وی بابیان اهمیت احداث و تشکیل اندیشکده های موردنیاز فعالیت حوزه در عرصه بین‌الملل عنوان کرد: حال حاضر تنها در کشور آمریکا بیش از هزار اندیشکده درباره ایران وجود دارد و بعد از آمریکا نیز بیشترین اندیشکده ها در اسرائیل است.
نماینده مرکز آموزش مجازی و نیمه‌حضوری فرهنگ و معارف تأکید کرد: برای تبلیغ و ترویج در نحله‌های دوسویه باید اندیشکده های مختلف تشکیل شود که نقش اتاق فکر را در جهت‌گیری‌ها و تعیین اولویت‌ها را تأمین کند.
وی ادامه داد: حوزه باید نقش کاربردی و نهایی خود را در تمام زمینه‌هایی که به دین و معنویت در سطح بین‌المللی و داخلی مربوط می‌شود را در داخل ساختار نظام قطعی و نهایی کند.
نماینده مرکز آموزش مجازی و نیمه‌حضوری فرهنگ و معارف عنوان کرد: تدوین متون مشترک، احداث مؤسسات علمی پژوهشی، تشکیل اندیشکده، ارتباط با اساتید و نهادهای تأثیرگذار و برگزاری همایش‌های مشترک ازجمله قدم‌های نخست حوزه در ارتباط‌گیری و ساختار سازی در منطقه اروپای غربی است همچنین باید تمام مبلغین که به این منطقه اعزام می‌شود توسط مراکز ذی‌ربط حوزوی تأیید شود تا خروجی کارهای تبلیغی اثر عکس برجا نگذارد.
* فقر محتوا مشکل بزرگ‌نهادهای دینی در عرصه بین‌الملل است
عضو هیئت‌علمی دانشگاه ادیان و مذاهب نیز با اشاره به مشکل تعامل با اروپایی غربی گفت: تعجیل درنتیجه گیری و عدم استمرار در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت دو مشکل مهم واصلی حوزه و نهادهای مذهبی در ارتباط‌گیری و تعامل در مناطق مختلف دنیاست.
وی عنوان کرد: تعامل با اروپا باید به سه صورت کوتاه‌مدت، بلندمدت و درازمدت برنامه‌ریزی شود و قدم نخست نیز در این زمینه شناسایی درست و کامل ظرفیت‌های حوزه در اجرای برنامه‌های تعیین‌شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اضافه کرد: در تعامل با اروپای غربی باید به سابقه اقدامات موفق توجه شود و به نظرمی رسد آماده‌ترین و کاربردی‌ترین زمینه برای تعامل با دنیای مسیحیت مجامع دانشگاهی و دانشگاهی است که با توجه به ظرفیت خاص دانشگاه‌ها می‌تواند فرصت ارزنده‌تری را به وجود بیاورد و بهترین زمینه را هم در این مورد دانشگاه‌های پاپی ایجاد کرده‌اند که به شکل شبکه‌ای در کل دنیا فعالیت می‌کنند .
وی تصریح کرد: بخش بین‌الملل حوزه باید مسئولیت هماهنگی بین نهادهای فعال در عرصه بین‌المللی را تعیین کند؛ همچنین حوزه باید ظرفیت‌های لازم را برای آموزش علاقه‌مندان به زبان‌های غیر انگلیسی را آماده نماید.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه ادیان و مذاهب عنوان کرد: متأسفانه در بخش محتوایی فقر قابل ملموسی به زبان‌های مختلف مشاهده می‌شود که باید فکری اساسی شود.
* فقر مسجد مشکل بزرگ و اساسی شیعیان اروپای غربی است
رئیس جامعه المرتضی(ع) نیز در ادامه این جلسه با اشاره به اهمیت تشکیل کمیته‌های بین‌المللی در حوزه علمیه قم اضافه کرد: حوزه می‌تواند از ظرفیت نهادهای دیگر در تشکیل و استمرار برخی کمیته‌ها استفاده کند چراکه برخی نهادها تجربیات بسیار خوبی از فعالیت در کشورها و مناطق مختلف دنیادارند.
وی تصریح کرد: باید مطالعات دقیق درباره اقلیم اروپای غربی انجام بگیرد و نتیجه و جمع‌بندی آن‌هم در اختیار تمام اعضا برای تصمیم‌گیری گذاشته شود چراکه در حال حاضر بانک اطلاعات جامع و به‌روز از مناطق مختلف دنیا در بین نهادهای حوزوی وجود ندارد.
رئیس جامعه المرتضی(ع) ابراز کرد: حوزه باید تسهیلات و زمینه‌های شناسایی شخصیت‌های تأثیرگذار حوزوی را از کشورهای اروپای غربی را به وجود آورد و مشکل و خلأ بزرگ شیعیان مقیم اروپا هم فقر وجود مسجد در این کشورهاست که مورد هجمه ادیان و مذاهب دیگر شده است چراکه مهم‌ترین نماد عینی اثبات وحدانیت شیعیان در جهان تهمت‌ها و افتراهای مذاهب دیگر فعالیت و تجمع آن‌ها در مساجد است.
وی خاطرنشان کرد: چندین میلیون نفر از نیروها و مردم ایران در سرتاسر این قاره سبز زندگی می‌کنند که سازمان‌دهی و مدیریت آن‌ها در ترویج دین و فرهنگ ایران بسیار کاربردی‌تر و کم‌هزینه‌تر از اعزام مبلغ است.
رئیس جامعه المرتضی(ع) ابراز کرد: حوزه باید به‌صورت سالانه یک بیانیه صدور کند و موضع و جهت‌گیری‌های خود را درزمینه اتفاقات و حوادث مختلف جهانی تبیین کند و خوراک فکری مسلمان این کشورها را تأمین نماید.
* شرط ماندگاری حوزه در عرصه بین‌الملل بالا بردن خروجی حوزه‌هاست
نماینده مرکز مطالعات اسلامی نیز عنوان کرد: باید تغییرات لازم در متون ،دروس و آموزش برخی سرفصل‌های حوزوی برای تأثیرگذاری در عرصه بین‌المللی ایجاد شود.
وی ادامه داد: حوزه باید از فرصت مطالعاتی و بورسیه که قانون در اختیار مراکز علمی گذاشته است استفاده کند و وارد این عرصه شود که رنگ و بوی آکادمیک می‌گیرد که می‌تواند نقش مؤثری نیز بر جا گذارد همچنین لازم است جلسات هم‌اندیشی با اصناف شیعی این منطقه نیز باید به‌صورت مستمر تشکیل و ادامه داشته باشد.
نماینده مرکز مطالعات اسلامی نشان کرد: شرط ماندگاری و نفوذ حوزه در مراکز علمی اروپا بالا بردن رنگینک و خروجی حوزه در مباحثات و پاسخگویی به سؤالات و نیازهای روز بین‌المللی است.
* شناخت راهبردی، شرط موفقیت حوزه در اروپای غربی است
کارشناس اروپای مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) نیز در این نشست تأکید کرد: فعالیت و نوع تعامل دین در عرصه بین‌المللی آکادمیک، میدانی و تبلیغی است که دراین‌بین حوزه اصولاً در فضای آکادمیک حضور ندارد و در عرصه تبلیغ نیز شیوه‌های تبلیغ در حال تغییر است
وی تصریح کرد: باید یک شناخت راهبردی و ذهنیت باز در این منطقه در بین مبلغان به وجود آید تا نگرش‌های مبلغان منطقی شود، باید هدف‌گذاری درستی نیز از جامعه هدف در این کشورها به وجود آید، همچنین جای افق‌ها، چشم‌اندازها و سندنویسی‌ها نیز در حوزه علمیه خالی است که باید این خلأها از بین برود.
کارشناس اروپای مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) ابراز کرد: متأسفانه حوزه در فضای بین‌المللی به‌عنوان یک‌نهاد صرفاً تبلیغی شناخته می‌شود و به‌عنوان یک‌نهاد علمی و پژوهشی شناخته‌نشده است که باید این نگاه در بین مراکز بین‌المللی تغییر پیدا کند.
وی اضافه کرد: مخاطب شناسی درست و منطقی، شناسایی افراد تأثیرگذار، توجیه بودن درباره رنکینگ و رده دانشگاه و کتاب‌ها مهم‌ترین نکات ضعف حوزه در تأثیرگذاری در اروپای غربی است.
