حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به موضوع فرصت‌ها و مدیریت روزهای شیوع کرونا گفت: شیوع ویروس کرونا در جهان و ابتلائاتی که برای اکثر مردم جهان در بخش های مختلف زندگی و فعالیت‌های خُرد و کلان اجتماعی ایجاد کرده، امری است که انتهایی نسبتاً نامعلوم دارد.
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه افزود: از این‌رو با توجه به گستردگی شیوع و تأثیراتی که می‌تواند بر آینده بشر داشته باشد، بیشتر گمانه‌زنی‌ها، درباره اتفاقات پساکرونا می‌باشد و از زمان کنونی که ویروس کرونا بی‌مهابا می‌تازد و زندگی بشر را تا حدودی مختل و بسیاری از فعالیت‌های جامعه را تعطیل نموده است را مورد غفلت قرار داده است.
این استاد حوزه با بیان این که مدیریت جامع چنین روزهایی که همراه با نگرانی‌ها و مواظبت‌های جسمی و روحی نیز همراه است، اصلی‌ترین بخش زمان کنونی است اظهار داشت: چرا که بطور حتم پساکرونا معلول رفتار همگان در زمان حال است، آگاهی و تسلط بر اموری بویژه آسیب‌های روحی و روانی که هم‌اکنون پیرامون ما در حال اتفاق است، فرصت شمردن زمان حاضر و برنامه‌ریزی مناسب، مهمترین بخش مدیریت روزها شیوع کرونا است.
این کارشناس مسائل مذهبی با بیان داشت: امیرالمؤمنین امام علی علیه اسلام می‌فرماید: «مَن قَعَد عَن حِیلتِه اَقامَتْه الشَدائد ؛کسی که از برنامه‌ریزی غفلت کند، مشکلات بر او فائق خواهند شد؛. صحبت از فرصت روزهای شیوع کرونا، زمانی معنا پیدا می‌کند که موضوعات ناشی از این فرصت را بشناسیم، از این‌رو سه عنصر اصلی: موضوع، فرصت‌شناسی، برنامه‌ریزی و مدیریت، از مهمترین رفتارهای روزهای کرونایی است که لازم در این رابطه با نگاه به ضرورت مدیریت همگانی مباحثی اشاره شود.
رعایت وظائف فردی و اجتماعی
وی افزود: یکی از آن موارد بنابر اذعان متخصصین و مسئولین بهداشت، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی است که دارای جنبه‌های عرفی، عقلی و شرعی می‌باشد، مضاف براین، تعهدات و موازین زیست اجتماعی بر این موضوع تأکید دارد، این وظیفه علاوه بر اینکه ایجاد مسئولیت در قبال خود و جامعه می‌کند، موجب رفع آثاری در ابعاد شرعی و فقهی مانند اضرار به غیر و ایجاد ضمان نیز می‌شود، براین اساس مهمترین مؤلفه‌ها، مدیریت زمان، مکان و افراد و اطراف می‌باشد.
حجت الاسلام والمسلمین بنیادی گفت: در همین رابطه می‌توان به وظائف و توصیه‌های اخلاقی نیز اشاره کرد که از جمله آن کنترل فشارهای روحی و عصبی، ایجاد فضای مهربانی و دوستی، رسیدگی به نیازمندان در این شرایط سخت و حساس، توسعه فرهنگ مواسات، نوع مواجهه با بیماری و بیماران و... می‌باشند.
مدیریت سبک زندگی و مواظبت از تغییرها
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه افزود: نگران‌کننده‌ترین بخش شیوع ویروس کرونا، تغییر سبک زندگی انسان‌هاست، هرچند یکی از فرصت‌های این روزها، تأمل در فاصله گرفتن از بعضی ارزش‌های ملی و دینی است که محاسبه آن نیازمند دقت در عوامل مختلفی است، در دو دهه اخیر فاصله بسیاری از مردم با فرهنگ بومی، زیاد گشته که ایام شیوع کرونا فرصت مناسبی برای بررسی و بازسازی آن‌ها محسوب می شود.
این کارشناس مسائل مذهبی ادامه داد: در این بخش فوق نیازمند دو نوع مدیریت می‌باشیم: اول، مدیریت در حفظ ارزش‌ها و ارتقاء سبک زندگی و دوم، بازشناخت تغییرات رفتاری در سال‌های گذشته که بر اثر اشتغالات فراوان، گاه مورد غفلت واقع شده‌اند و بعضاً آسیب‌ها و گلایه‌ها از این تغییرات در میان عموم افراد جامعه، مشهود است. باید پذیرفت که علت بسیاری از سختی‌ها و مشکلات زندگی، ناشی از تغییر نگاه در کمیّت و کیفیت معاشرت‌ها و معیشت‌ها و نامتوازن بودن آداب و رسوم وارداتی با سلائق وطنی است که مدیریت سلوک و رفتار آگاهانه در زندگی، موجب ترقی و بازگرداندن آرامش‌های از دست رفته می‌باشد.
مواظبت تربیتی از فرزندان
این استاد حوزه با بیان این که در این شرایط حساس، بهترین مربیان برای فرزندان، والدین می باشند، عنوان داشت: فرزندان اتصال و اعتماد روحی و فطری به پدر و مادر دارند، این حالت نیازمند مواظبت و بلکه حفاظت دارد، مواظبت از این جهت که هر امری مشمول مرور زمان شود با اتفاقات و توقعات و همچنین بلوغ جسمی و روحی، در چالش‌های غیرمنتظره‌ای می‌افتد و حفاظت از این جهت که نسل جوان امروز با دو جهان فیزیکی و مجازی مواجه هستند، فضای حقیقی محدود و تأثیرات آن قابل لمس و پیش‌بینی می‌باشند.
وی ادامه داد: ولی فضای مجازی، کهکشانی بی سر و ته است که مملو از آدرس‌های غلط و عوامل آسیب‌زا است که معمولا فرزندان به لحاظ سنی فاقد تحلیل در پردازش‌های پر طمطراق بارگذاری شده در سایت‌ها و کانون‌های فریب‌دهنده در فضای مجازی می‌باشند. هرچند از فوائد این دست‌آورد بشر در حوزه‌های مختلف، نباید غافل شد.
حجت الاسلام والمسلمین بنیادی با بیان این که جمعیت فراوانی که در روزهای شیوع کرونا، در معرض آسیب می‌باشند، جوانان می‌باشند گفت: گروهی که ارتباط بیشتری با فضای مجازی دارند، احساسات جوانی و فقدان تحلیل و احساس عدم اشتغالات روزهای غیر کرونایی، بستری آماده برای ورود به عرصه‌های ممنوعه برای آنان ایجاد می‌کند که بازگشت به وضعیت عادی معمولا همراه با هزینه، غبطه و پشیمانی خواهد بود.
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه افزود: اما یکی از باورهای غلطی که در روزهای شیوع کرونا، مشاهده و شنیده می‌شود، انتقال به فضای مجازی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان و حتی نوجوانان و کودکان است که گاه بدون توجه و گاه با توجه و به دلیل بی‌حوصلگی والدین صورت پذیرفته است. این آسیب‌ها زمانی بیشتر می‌شود که باور و رویکرد به سرگرمی‌های فضای مجازی حالت افراطی پیدا کند و زمانی بدتر می‌شود که والدین مشوِق فرزندان در این موضوع باشند و زمانی خطرناک می‌شود که نظارتی نباشد.
این کارشناس مسائل مذهبی عنوان کرد: به جرأت می‌توان گفت، سخت‌ترین دوران تربیت فرزندان، همین ایامی است که در آن قرار گرفته‌ایم؛ قرآن کریم بصورت کلی نسبت به مدیریت مؤمنین بر اهل و خانواده‌شان و خطراتی که ایمان و علائق پاک آنان را تهدید می‌کند هشدار می‌دهد: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا... ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خود را با خانواده خویش از آتش دوزخ نگاه دارید» عرض حقیر این است که نباید فریب این را خورد که فرزندان، اوقات بیشتری را در منزل سپری می‌کنند و آسوده خاطر از کنار ان عبور کرد. به هرصورت شاید مدیریت تربیتی فرزندان با توجه به شرائط ویژه کنونی، مهمترین بخش عبور از وضعیت فعلی باشد.
واقع نگری و توجه نداشتن به شایعات
این استاد حوزه با بیان اینکه معمولا در مواقع بروز حوادث، زمینه بروز شایعات، خبرسازی و سخن‌پراکنی، فزونی می‌یابد که بیشتر با اهداف سودجویانه همراه است اظهارداشت: در این رابطه رکن مدیریت بویژه در زمان‌های خاص، محاسبات واقع‌گرایانه است، آدرس‌های غلط، آمارهای بی‌مبنا، بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی‌ها و... موجب اتخاذ تصمیم‌هایی می‌شود که منشأ زیان‌های جانی و مالی فراوانی می‌شود.
وی اضافه کرد: اساساً انسان هایی که دارای منطق و مبنای صحیح زندگی می باشند، درکی درست از حقائق دوران حیات خود دارند و در این رابطه می توان گفت تفکیک واقعیت‌ها از شایعات و فضاسازی‌ها، جزئی مهم از این منطق است.
مدیریت فکری و فاصله گرفتن از مباحث غلطِ جامعه
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه با بیان این که در هر جامعه‌ای رخدادهای خبری فراوانی در حوزه‌های مختلف وجود دارد که می‌تواند ذهن‌ها را با خود درگیر کند، و انسان را از مسائل اصلی به مسائل فرعی بکشاند گفت: نتیجه ورود به مسائل فرعی، غفلت از مسائل اصلی و هدر رفت استعدادها و قابلیت‌های افراد در مدیریت به موقع و در شرائط خاص را به دنبال دارد.
حجت الاسلام والمسلمین بنیادی با بیان این که در کشور ما مسائل سیاسی، سایه سنگینی بر مسائل اصلی افکنده است، تجربه نشان داده که مسائل مهمی مانند فرهنگ و اقتصاد قربانی مباحث و جدال غیر احسنِ سیاسی گشته است اظهار داشت: در روزهای شیوع ویروس کرونا زمانی حساس برای خدمت فراگیر می‌باشد که گاه به سمت مباحث غیر ضروری و بیهوده، منحرف شد، در حالی که مهمترین نوع سیاست‌ورزی تدبیر، اخلاص در عمل، خدمت به مردم و جلب رضایت آنان می‌باشد.
این استاد حوزه افزود: در این ایام باهوش‌ترین انسان‌ها کسانی هستند که در زندگی شخصی، مدیریت خانواده و رفتارهای اجتماعی، اسیر مباحث فرعی و گرفتار فراموشی در مسائل اصلی، نشوند و فضای رسانه‌ای و روانی جامعه که مملو از اغلاط سیاسی است، نگاه و نیاز آنان به تمرکز در مسائل اصلی را تحت‌الشعاع خود قرار ندهد.
جبران فاصله‌گرفتن از فضای علم و دانش
این کارشناس مسائل مذهبی گفت: موضوع دیگری که غفلت از آن موجب خسران می‌شود، جبران فاصله ایجاد شده در علم‌آموزی و دانش‌آموزی است که نتیجه نزدیک و دور آن می‌تواند به علاقمندی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب، آسیب جدی وارد کند، کُند شدن شتاب علمی از دیگر آسیب های جدی است که ضرر و خسارت آن بصورت تصاعدی و فزاینده‌ای، سال‌ها کشور را دچار عقب‌افتادگی علمی می‌کند.
وی عنوان کرد: تغییر ذائقه از علم‌آموزی به دیگر مشاغل در حالی که جوانان کشور در فصل و مسیر علم قرار گرفته‌اند، نکته‌ای دارای اهمیت است که بخشی از آن مربوط به اقدامات مسئولان و انتخاب راهکارهای جایگزین می‌باشد. آماده سازی زیرساخت‌ها و برنامه‌های جامع در فضای مجازی بطوریکه در برگیرنده پیش‌نیازهای ورود به شیوه‌های آموزش از راه دور و جدیّت استاد و شاگرد و بازدهی حداکثری باشد.
حجت الاسلام والمسلمین بنیادی با بیان این که توجه به این نکته که ایجاد یا وجود فاصله زمانی در بخش آموزش، مضرترین امر است، همت‌ها را برای جبران نواقص، مضاعف و از خسارت‌ها می‌کاهد گفت: نکته دیگر در این رابطه همت و هنر والدین، معلمین و اساتید در نگه داشتن علاقه‌مندی جوانان به مسئله علم است، در حقیقت مدیران کارآمد و میدانی در این موقعیت کسانی هستند که پشتکار داشته باشند که بالطبع ابتدا والدین و در مرحله بعد مربیان و معلمین می‌باشند.
تعالی معنوی و رشد اخلاقی
نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه اعتقاد، عبودیت، توکل، امید و توجه به صفات، نصرت و امدادهای پروردگار و توسل به حضرات معصومین(ع)، انس همراه با تدبر و توجه به آیات قران، قرائت ادعیه مأثوره و اشتغال به اذکار وارده، یاد خدا را از مهمترین عوامل زنده نگه داشتن قلوب و سبب اطمینان و آرامش درونی برشمرد و گفت: در این رابطه خصوصیت و جامعیت مذهب تشیع و مکتب اهلبیت(ع)، پایدار نمودن انسان‌ها در شدائد است. معارفی که روح و جان انسان‌ها را مقاوم می‌کند و امید به زندگی سعادت‌بخش همراه با طراوت درونی را به ارمغان می‌آورد.
وی بیان داشت: براین باوریم که قوی‌ترین نوع مدیریت‌ها، مدیریت نَفْس(خود مدیریتی) است، معرفةالنفس، محاسبه، مشارطه و مراقبت، چهار مؤلفه قوام این مدیریت است که در مقابل هر خطری و هر دشمنی، انسان را دارای عظمت و روح متعالی می‌کند.
این استاد حوزه افزود: بسیار دیده می‌شود که افرادی نسبت به شیوع کرونا و اخبار مرتبط با آن به لحاظ روحی، دچار آسیب شده‌اند، افسردگی‌های مفرَط و عصبانیت‌های شدید و فاقد اثر، نمونه‌ای از عدم طمأنینه لازم برای امور و مسائلی است که جز لاینفک زندگی می باشد. عامل اصلی این پریشانی، نداشتن قوام و استحکام درونی انسان‌هاست.
جوهره انسان و مدیریت محیط
این کارشناس مسائل مذهبی ادامه داد: آنچه در این شرایط حساسی کرونایی جامعه بدان نیاز دارد مدیریت به‌هنگام و پرهیز از شتاب‌زدگی، از جانب همگان است که جوهره‌ی انسان این امتیاز و ویژگی را دارد که محیط اطراف خود را با تعمق نسبت به موضوعات و فرصت کنونی، مدیریت فعالانه و نه منفعلانه نماید.
۳۱۳/۴۰
