دوشنبه ۱۳ دی ۱۴۰۰ - ۱۸:۰۵
یادداشت رسیده | متاورس و صد سالگی حوزه

حوزه/ فقیهی مانند آیت الله اراکی که سال‌ها در عرصه‌های اجتماعی مانند فقه اقتصادی، فقه سیاسی، فقه فرهنگ، فقه عمران و شهرسازی و … تحقیق و تدریس داشته به مسأله‌ای پیچیده، ذو ابعاد، حساس و جدید مانند متاورس ورود پیدا کرده، آن را تحلیل نموده و حکم شرعی آن را بیان کرده است، جای تقدیر دارد نه تمسخر!

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام مادرشاهی در نوشتاری با موضوع «متاورس و صد سالگی حوزه» اینگونه نوشته است:

چندی پیش در جلسه علمی دفتر مطالعات اسلامی فضای مجازی، حضرت آیت الله اراکی ضمن بررسی نسل جدید فضای مجازی، با تطبیق قاعده «اکل مال بالباطل» خرید و فروش زمین‌های مجازی در متاورس را دارای اشکال اعلام کردند.

متأسفانه در نشست صد سالگی حوزه علمیه قم جناب حجت الاسلام والمسلمین رسول جعفریان با تمسخر این حکم، آن را از مشکلات حوزه دانسته و آن را با بعضی إعلام مخالفت‌های قدیم با مسائل نوظهور مقایسه کردند.

به نظر می‌رسد جناب آقای جعفریان، گمان کرده اند حوزه علمیه قم در همان یکصد سال پیش مانده است که چنین مقایسه‌ای فرموده اند.

امروزه بحمدالله حوزه علمیه قم در بسیاری از مسائل مستحدثه و همچنین در مسائل مرتبط به نظامات اجتماعی کارهای گسترده، دقیق و علمی کرده است و مراکز مختلف تخصصی مانند مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر، پژوهشگاه فقه نظام، مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی، پژوهشگاه فقه معاصر و بسیاری از مراکز، مؤسسات و پژوهشگاه‌های دیگر در این زمینه سالهاست به بررسی‌های دقیق علمی پرداخته اند.

و صد البته این که فقیهی مانند آیت الله اراکی که سال‌ها در عرصه‌های اجتماعی مانند فقه اقتصادی، فقه سیاسی، فقه فرهنگ، فقه عمران و شهرسازی و … تحقیق و تدریس داشته و شاگردان زیادی تربیت کرده اند، به مسأله‌ای پیچیده، ذو ابعاد، حساس و جدید مانند متاورس که شاید به گوش اکثریت مردم نخورده است ورود پیدا کرده، آن را تحلیل نموده و حکم شرعی آن را بیان کرده است، جای تقدیر دارد نه تمسخر!

متأسفانه در کنار رشد چشم گیر مباحث علمی و کارشناسی ناظر به نیازهای جامعه در حوزه‌های علمیه، شاهد رشد گروهی از روحانیت نیز هستیم که هر نوآوری را -اگر از جانب غرب باشد- با چشم بسته می‌پذیرند و آن را سرنوشت محتوم بشریت می‌انگارند و معتقدند فقه ناچاراست به آن تن دهد ولی باید این عده توجه کنند که تأیید مسائل نوظهور با چشم بسته به همان اندازه مذموم است که رد کردن آن مذموم می‌باشد.

حقیقت این است که حوزه علمیه قم وارد صد سالگی و کمال خود شده است و نسلی فقیه، با دامنه‌ای از جوان‌های فاضل و پرانگیزه تربیت نموده است که به نیازهای جامعه با نگاهی علمی و کارشناسانه می‌پردازند و این گروه دیگر با هوچی گری و مسخره کردن کسانی که خود را روشنفکر می‌دانند، از راهی که به آن ایمان پیدا کرده اند دست بر نخواهند داشت؛ چرا که برای آینده انقلاب و حوزه‌های علمیه راهی جز رصد، بررسی و تحلیل دقیق پدیده‌ها حتی قبل از فراگیری آن و شجاعت در اظهار نظر درباره آن وجود ندارد؛ و الا تغییرات سریع جامعه آن را خرد خواهند نمود.

مساله متاورس نیز از همین قبیل است. خوش باوری و ساده انگاری است اگر متاورس را تنها مرحله جدیدی از «فضای مجازی» بدانیم؛ تفاوت «متاورس» را با «فضای مجازی» باید در تفاوت پول‌های الکترونیک بانکی و «رمزارزها» جستجو کرد که موضوع و ماهیتی جدید است نه تکامل همان پول‌های الکترونیک.

همانطور که پول‌های الکترونیک برای تسهیل در روابط پول‌های حقیقی شکل گرفت اما رمز ارزها خود واقعیتی مستقل دارند؛ فضای مجازی و متاورس نیز چنین است.

فضای مجازی برای تسهیل روابط در دنیای حقیقی ایجاد شد اما متاورس ما را با «دنیای مجازی» ای روبرو می‌کند که در خدمت دنیای حقیقی نبوده بلکه انسان‌ها در دنیای حقیقی تلاش می‌کنند تا بتوانند در آن «دنیای مجازی» خرج کرده و موقعیت بهتری کسب کنند.

برای فهم بهتر متاورس بهتر است بازی SIMS را در نظر بگیریم که در آن یک شخصیت (آواتار) زن یا مرد را انتخاب کرده و برایش همسر پیدا می‌کنیم، باید کار کنیم، پول در بیاوریم تا بتوانیم غذا، وسایل منزل و مایحتاج بازی را خرید کنیم.

حال فرض کنید با ابزارهای شبیه ساز به صورت سه بعدی خود را داخل این بازی می‌بینی و همه افرادی که با آنها ارتباط می گیری شخصیت‌هایی (آواتارهایی) هستند که یک شخص حقیقی آنها را به صورت آنلاین هدایت می‌کند چه همسر تو چه صاحب کار تو و چه ….

در این «دنیای مجازی» زمین می‌خری آن را می‌سازی وسایل خانه را تهیه می‌کنی ازدواج کرده، مدرسه می‌روی شغل انتخاب می‌کنی و البته همه اینها را باید با رمز ارزهایی که تهیه می‌کنی خریداری نمایی.

طبیعی است این موضوع یک بحث چند جانبه و پیچیده است که مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، خانوادگی و امنیتی خاص خود را دارد و همانطور که نمی‌توان با چشم بسته آن را رد نمود، نمی‌توان با چشمان بسته آن را تأیید و تبلیغ کرد.

یکی از مسائلی که در این زمینه وجود دارد بحث اقتصادی خرید و فروش‌های اجناسی است که در این «دنیای مجازی» وجود دارد. مشخص است که این اجناس، از زمین گرفته تا مصالح ساختمانی یا بقیه چیزها، هیچ حقیقتی نداشته و تنها اعتبار است که با تکنولوژی بسیار پیشرفته به تصویر کشیده شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • منتشرشده: ۱۲
  • در صف بررسی: ۰
  • غیرقابل‌انتشار: ۱
  • IR ۱۹:۲۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۳
    برای کامل شدن بحث نیاز است که اصل سخنان شخصی که مورد نقد واقع شده نیز نقل شود لذا بنده بخشی از سخنان رسول جعفریان را عیناً اینجا نقل و کپی و پیست می کنم رسول جعفریان گفته است: «« هر وقت بحث جدیدی پیش می‌آید، در قم با آن مخالفت می‌شود... اینکه تا سال‌ها کالسکه سوار نشوند و نیز رادیو و بلندگو تولید شود و استفاده از آن را جایز ندانند؛ ... یا در دهه ۱۳۲۰ در تبریز رادیو وجود داشت و همه علما مخالفت کردند، ولی آیت‌الله حائری گفت که با چیزی مخالفت نکنید که اگر آمد و ماندگار شد نتوانید آن را درست کنید... الان ده سال از فتوا در مورد رایتل گذشته است و چشمان همه ما در برابر آن فتوا چهارتا شد »». در مطلب بالا برای نقد رسول جعفریان گفته شده است که ««مراکز مختلف تخصصی مانند مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر، پژوهشگاه فقه نظام، مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی، پژوهشگاه فقه معاصر و بسیاری از مراکز، مؤسسات و پژوهشگاه‌های دیگر در این زمینه سالهاست به بررسی‌های دقیق علمی پرداخته اند.»» لیست کردن مجموعه بلندی از اسامی مؤسسات گوناگون این شائبه را به ذهن می آورد که گویا واقعاً مؤسسات بزرگی مشغول کار هستند در حالیکه واقعیت این است که اعضای هیأت امنای مؤسساتی که نام برده شده است غالباً یکسان و افراد مشترکی هستند. و اساتیدی که در این مؤسسات تدریس یا پژوهش می کنند نیز در برخی مؤسسات مشترک هستند و در برخی مؤسسات دیگر همکار یکدیگر بوده و سالها رابطه استاد و شاگردی داشته اند، بنابراین لیست بلند اسامی مؤسسات یاد شده بیانگر وجود مؤسسات متعدد نیست. مهم تر اینکه این مؤسساتی که لیست بلند بالایی از اسامی آنها نقل شده ، مؤسسه و پژوهشگاه های استاندارد نیست بلکه چند منزل مسکونی یا چند اطاق یک ساختمان هستند. شاهد اینکه این مؤسسات که گفته شده سالهاست مشغول پژوهند تا کنون چند مقاله پژوهشی تولید کرده اند که آن مقاله مورد استناد دیگر پژوهشگران در مقالات دیگر واقع شده باشد؟ مطلب دیگر اینکه نویسنده مقاله مضمون فتوای آیت الله اراکی را تأیید یا رد نکرده اند و نویسنده این مقاله در متن بالا چنین گفته اند ««طبیعی است این موضوع متاورس ... همانطور که نمی‌توان با چشم بسته آن را رد نمود، نمی‌توان با چشمان بسته آن را تأیید و تبلیغ کرد.»» بنابراین در هر صورت نویسنده متن بالا مضمون فتوای آیت الله اراکی تأیید یا رد نکرده است.
    • IR ۱۷:۰۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۴
      شما هم فقط سخنان آقای جعفریان رو نقل کردید و بعد به نقد موسسات پرداخت اید نه نقد آقای جعفریان در حالی که انصاف علمی این بود که آقای جعفریان را هم نقد کنید مثلا این گزاره«هر وقت بحث جدیدی پیش می‌آید، در قم با آن مخالفت می‌شود..» یقیناً شما و آقای جعفریان می دونید که این گزاره موجبه کلیه هستش و یقین هم می دونید که این گزاره از حیث موجبه کلیه بودنش ایراد داره.
    • میکائیل IR ۰۲:۰۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
      سلام اینکه فرموده اید برای نقد باید اصل مطلب نقل شود صحیح است و چه خوب بود که نقل می شد هر چند که ممکن است عدم نقل بخاطر اختصار بوده است . لکن مطالبی که در ادامه بیان نموده اید عجیب است خصوصا اگر این سخنان از یک طلبه فاضل و درس خوانده باشد : شما فرموده اید که لیست کردن موسسات دلالت بر بزرگی این موسسات ندارد چرا که این موسسات اولا قائم به افراد خاص و مشترک هستند و در ثانی وجهه علمی ندارند و از طرفی هم موسساتی کوچک و حقیر هستند ، در اینجا باید گفت : ( عَجَبٌ ) که چنین نگرش و شناخت سطجی نسبت به این موسسات دارید و از تعداد اطاق های آن ها پی به عدم علمیت آنها می برید ظاهرا بیش از آنکه با نگاه علمی سراغ این موسسات رفته باشید و آنها را بررسی کرده باشید با یک نگاه سطحی به نقد آنها پرداخته اید چرا که : 1- ما می بینیم که همین موسساتی که شما در پی نقد آنها با نگاه به ساخنمان های آن ها هستید هم اکنون الگو بسیاری از مراکز تخصصی در حوزه علمیه شده اند و دیگر مراکز تخصصی هم سعی به نزدیک شدن به این موسسات و الگو گیری از آنها را دراند . 2- بسیاری از اساتید و طلاب این مراکز جزء اساتید و طلاب سطح اول حوزه های علمیه بحساب می آیند . 3- و ....... از طرفی هم اظهار نظرتان درباره مسائل پژوهشی نیز نشان می دهد که چندان با محیط علمی در ارتباط نیستید و یا لااقل کار علمی دقیقی تا کنون انجام نداده اید چرا که اولاً : تولید علم و محتوا را نباید به صورت کمی سنجید و در ثانی فرایند تولید علم یک فرایند زمانبر است حال آنکه این موسسات قدمت چندانی ندارند و فکر میکنم قدیمی ترینشان نهایتا 15 سال قدمت دارد که با توجه به این زمان کم تولیدات پژوهشی و ثمرات زیادی داشته که صد البته از جهت علمی هم تولیدات درخوری بوده است و مورد استناد و رفرنس قرار گرفته لکن باید با توجه به زمانی که در دست داشته اند و قدمتی که دارند انتظار تولید محتوا از آنها داشت . و در ادامه متاسفانه باز هم نشان داده اید که چندان متن را دقیق نخوانده اید و شاید هم اهل دقت نیستید جرا که گفته اید : ( نویسنده مقاله مضمون فتوای آیت الله اراکی را تأیید یا رد نکرده اند ) نویسنده مقاله آنگونه که بنده فهمیدم اصلا در مقام رد یا اثبات نبوده کما اینکه وارد ادله نشده است بلکه خواسته این مطلب را گوش زد کند که : ادامه در پاسخ بعدی
    • میکائیل IR ۰۲:۱۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
      نویسنده مقاله آنگونه که بنده فهمیدم اصلا در مقام رد یا اثبات نبوده کما اینکه وارد ادله نشده است بلکه خواسته این مطلب را گوش زد کند که : (و صد البته این که فقیهی مانند آیت الله اراکی که سال‌ها در عرصه‌های اجتماعی مانند فقه اقتصادی، فقه سیاسی، فقه فرهنگ، فقه عمران و شهرسازی و … تحقیق و تدریس داشته و شاگردان زیادی تربیت کرده اند، به مسأله‌ای پیچیده، ذو ابعاد، حساس و جدید مانند متاورس که شاید به گوش اکثریت مردم نخورده است ورود پیدا کرده، آن را تحلیل نموده و حکم شرعی آن را بیان کرده است، جای تقدیر دارد نه تمسخر! ) جای تقدیر دارد و نه تمسخر جناب آقای جعفریان متاسفانه به جای آنکه در نشست صد سالگی حوزه علمیه قم ( خود عنوان نشست هم محل بحث است ) به عنوان یک دستاورد به این مسئله نگاه کند با بیانی تمسخر آمیز و بدون ذکر هیچ گونه دلیلی یک نظریه علمی را کوچک می کند چه خوب است که ادب علمی داشته باشیم اگر خود علم را نداریم . طبیعی است هنگامیکه یک نظریه علمی همراه دلیل بوده وقتی در مقابلش دلیلی آورده شود باید از آن دفاع کرد حال آنکه ما از آقای جعفریان دلیلی نمی بینیم جز ... .
    • IR ۱۵:۲۷ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
      نویسنده مقاله برای توضیح مطلب خود آورده اند که « برای فهم بهتر متاورس بهتر است بازی SIMS را در نظر بگیریم که در آن یک شخصیت (آواتار) زن یا مرد را انتخاب کرده و برایش همسر پیدا می‌کنیم » متاسفانه مثال نویسنده مطلب نه تنها به درک مقصود کمکی نمی کند بلکه به عکس بیشتر مطلب را گنگ و مبهم کرده است زیرا این بازی SIMS به دلیل ترویج همجنسگرایی در کشورهای دیگر با برچسب مثبت هیجده فقط به بزرگسالان فروخته می شود و به دلیل ترویج همجنسگرایی در کشور ایران بیشتر از ده سال است که فروش آن ممنوع شده است بنابراین خود مثال مورد ملموس و قابل فهم نیست. چون به دلیل ممنوعیت فروش قابل دسترس نبوده است چه برسد که معنای متاورس را روشن کند. در پاسخ به کامنتی که توسط میکائیل گذاشته شده است باید گفت که منظور کامنت گذار از اینکه موسسات کوچک هستند فقط تعداد اطاق پژوهشگاهها گویا نبوده است بلکه مقصود این است که این مؤسسات تاکنون نتوانسته اند مطلب قابل عرضه ای در مورد اقتصاد اسلامی یا ... عرضه کنند و وجودشان فقط به صورت چند اطاق و عناوین باقی مانده است. والا در شهر قم پژوهشگاههای فقه اقتصادی دیگری مثل دانشکده اقتصاد دانشگاه حوزوی مفید قم با بیش از سی سال سابقه هم هست که بطور کلی خط فکری متفاوتی با این مؤسسات نامبرده دارد دانشگاه حوزوی مفید قم بیشتر از سی سال سابقه تحقیق در فقه اقتصادی دارد و به همین دلیل با نظرات این موسسات به شدت مخالف است. مقصود کامنت گذار این است که این مؤسسات تحقیق علمی قابل عرضه بصورت مقاله خیلی کم داشته اند ولی در مقام مخالفت با موسسات پرسابقه حوزوی مثل دانشکده اقتصاد دانشگاه حوزوی مفید قم هستند.
    • سلام IR ۱۲:۰۶ - ۱۴۰۰/۱۱/۲۴
      به این ادعای عجیب توجه کنید: «مؤسسه و پژوهشگاه های(موجود در قم) استاندارد نیست بلکه چند منزل مسکونی یا چند اطاق یک ساختمان هستند. شاهد اینکه این مؤسسات که گفته شده سالهاست مشغول پژوهند تا کنون چند مقاله پژوهشی تولید کرده اند که آن مقاله مورد استناد دیگر پژوهشگران در مقالات دیگر واقع شده باشد؟» این چه طرز نقد است که بجای پاسخگویی فقط چند ادعای بی دلیل و چند سوال را مطرح کنیم؟ واقعا پژوهشگاه های حوزوی تنها چند ساختمان هستند. مقاله و کتاب مفید ندارند؟ این ادعا را حمل بی اطلاعی شما کنیم و اینکه بدون تحقیق زحمات و آثار فراوان تولید شده را منکر شده اید. یا حمل بر بی انصافی کنیم؟ یا واقعا از روی تحقیق سخن می گویید، اگر از روی اطلاع می گویید خب با سند حرف بزنید دوست گرامی سرچ کردن آثار پژوهشگاه علوم و اندیشه اسلامی، علوم و فرهنگ اسلامی، مرکز فقهی ائمه اطهار، پزوهشکده زن و خانواده ...کار سختی است؟ ضمنا از بودجه حوزه و مقایسه آن با دانشگاه اطلاع دارید؟ می دانید اون عزیزانی که در دانشگاه تهران و سایر مراکز وزارت علوم حقوق و امکانات می گیرند، ماهیانه چقدر می گیرند؟ یک پژوهشگر حوزوی چقدر حقوق می گیرد؟ اون استاد دانشگاه تهران که ماهیانه بیش از 30-40 میلیون حقوق میگیرد اگر بیاید قم و مدرس و پژوهشگر شود چقدر توان دارد کار کند. بالاخره ما که دانشگاه رفته ایم می دانیم تیراژ مقالات و کتب نشانه علمیت نیست. خصوصا در جایی که از دانشجو مقاله می نویسد و به کام استاد ریخته میشه. خصوصا در جایی که هرچی تعداد مقالات بالا برود حقوق شما بالا میره. شاید یک حوزوی نداند. شاید از دهها استاد دانشگاه با آن همه امکانات و حقوق و درآمد یک نفر دارای تالیفات به معنای واقعی سودمند باشه
  • US ۱۹:۲۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۴
    نویسنده مقاله فوق گفته است که « خوش باوری و ساده انگاری است اگر متاورس را تنها مرحله جدیدی از «فضای مجازی» بدانیم؛ تفاوت «متاورس» را با «فضای مجازی» باید در تفاوت پول‌های الکترونیک بانکی و «رمزارزها» جستجو کرد که موضوع و ماهیتی جدید است نه تکامل همان پول‌های الکترونیک. » به نظر می رسد نویسنده مقاله فوق درک درستی از مفهوم متاورس نداشته است و مطالعه کافی در مورد معنای متاورس نکرده است به ایشان این قسمت از کلام رسول جعفریان را خاطر نشان می کنم رسول جعفریان گفته است . « متاورس در ویکی‌پدیا مدخل دارد و حداقل ده تا ۱۵ مقاله در مورد آن نوشته شده » برای نمونه از نویسنده این مقاله می پرسم که ایشان از کجا مدعی شده اند متاورس چیزی است که حتماً باید در آن اجناس خرید و فروش شود و مهم تر اینکه این خریدها باید فقط با رمز ارز باشد؟ این کامل اشتباه است که متاورس چیزی است که حتماً در آن باید خرید و فروش وجود داشته باشد و این خرید و فروش حتماً باید با رمز ارز باشد بلکه فقط یک نوع از متاورس چنین چیزی است
  • IR ۰۸:۰۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۵
    در کنار نقد و بررسی نظرات راجع‌به این مباحث، یک نکته به ظاهر فرعی اما مهم، تکرار اشتباه فاحش و متأسفانه رایجی است که در عنوان بحث با عبارت غلط «صد سالگی حوزه» رخ داده است. آقایان انگار از فرط تکرار این تعبیر غلط در برخی رسانه‌ها و همایش‌ها، خودشان هم باور کرده‌اند که حوزه علمیه قم، تنها صدسال قدمت دارد!! نه‌خیر آقایان بزرگوار، این حوزه مقدّس با سابقه بیش‌از هزار و دویست سال، قدمتی بس طولانی دارد. حوزه علمیه قم در پایان سده دوم و یا ابتدای سده سوم هجری در عصر حضرت امام علی‌بن‌موسی‌الرضا و فرزند عزیزشان امام جواد (علیهماالسلام) شکل گرفت و از آن دوران تا کنون شاهد حوادث مهم و فراوانی بوده است. مورخان، وضعیت مدارس علمیه و کتابخانه‌های این حوزه در قرون مختلف را در کتب تاریخی به تفصیل بیان کرده‌اند. مرحوم شیخ مؤسس، آیةالله‌العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه نیز درواقع احیاگر و مجدد حوزه قویم و قدیم قم بودند که این حوزه مبارکه را با کمک و همراهی مخلصانه علمای بزرگ و مراجع وقت قم، بازتأسیس کردند. بنابراین ضرورت دارد نویسندگان و تریبون‌داران با دقت و توجه به این نکته مهم، از تحریف ناخواسته تاریخ کهن و پرافتخار هزار و دویست ساله حوزه مبارکه قم پرهیز نمایند.
  • حسین IR ۱۸:۴۴ - ۱۴۰۰/۱۰/۱۵
    سلام ، به نظرم کشوری که هنوز نتوانسته یک اپلیکیشن در سطح اینستاگرام طراحی کند و فرهنگش در حال تغییرات منفی شدید متعاقب آن است در مسئله متاورس قطعا شکست سختی خواهد خورد ، شیاطین استعماری با ارزهای دیجیتال در آینده نزدیک سرمایه های ملی جهان سومی ها را به تاراج خواهند برد ، واقعیت این است که با چاپ بدون پشتوانه دلار در سطح جهانی سر مایه های ملتها به تاراج رفته است و حالا این ارزهای دیجیتال هم مزید بر علت میشوند و آنچه با ماینرها در اختیار کشورهای سطح پایینتر قرار میگیرد ، درحد استخوانی است که برای سگی میاندازند و اینچنین تاراج اموال و پولشویی و جابه جایی اموال کثیف رونق خواهد گرفت ...
  • امیرحسین IR ۲۲:۴۹ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۶
    خدایی دیگه دانشگاه مفید قم رو مثال نزنید ! آخه کجا این دانشگاه دستاورد حوزوی داشته! باز دانشگاه قم یا موسسه امام خمینی یک چیزی
  • IR ۱۱:۵۳ - ۱۴۰۰/۱۱/۲۴
    -متأسفانه مشکل این است که هر وقت بحث جدیدی پیش می‌آید، در قم با آن مخالفت می‌شود. در دهه ۱۳۲۰ در تبریز رادیو وجود داشت و همه علما مخالفت کردند، دلیل این جملات چیست؟ واقعا در قم با هر چیز جدیدی مخالفت می شود؟ این جور حرف زدن انصاف است؟ همه علماء با رادیو مخالفت کردند؟ خب نام ببرید که اولا این همه علماء چند نفر هستند؟ سوال بعدی اینکه با اصل رادیو مخالفت کردند یا با برنامه هایی که در آن زمان از رادیو پخش می شد؟ پیشنهاد می کنم جناب جعفریان به جای یک طرفه سخن گفتن در یک نشست علمی در قم با حضور چند تن از اساتید فقهی همین نظرات را تکرار کنند و ادله خود را بگویند. تا قضاوت یکطرفه نباشد. هم عیار ادعاهای جناب جعفریان معلوم شود هم عیار ادعاهای طرف مقابل
  • پرسش IR ۲۱:۲۱ - ۱۴۰۰/۱۱/۲۷
    انتظارات باید به اندازه سطح امکانات باشه. خیلی مایلم بدانم اون اساتید دانشگاهی که ماهیانه 30-40 میلیون تومان یا حتی بیشتر حقوق می گیرند و انواع امکانات براشون فراهم هست، با نوشتن کتب و مقالات هم ارتقاء رتبه می گیرند. اگر بیایند قم و بهشون بگویند باید با کمتر از 5 میلیون تومان زندگی کنی و این حجم کار علمی هم انجام بدی، بازم می توانند همینطور کار کنند یا درجا میزنند؟