تجلیل آیةالله‌العظمی جوادی آملی از شخصیت اخلاقی مرحوم آیةالله هاشمی رفسنجانی: «برخی از افراد، کسانی‌اند که علم مناسبی را اندوختند؛ ولی آن درایت و مدیریت و سیاست و تدبیر سیاسی و عقلانی را تجربه نکردند. برخی به‌عکس، امور تدبیر و سیاست را تجربه کرده‌اند، ولی علم لازم را فراهم نکرده‌اند. برخی‌ها هر دو را جمع کرده‌اند، امّا به‌صورت جمع مکسّر. کسی که در حدّ خود مقدار لازم علم فراهم کرده باشد، جهاد را خوب تجربه کرده باشد، شهامت و شجاعت را تجربه کرده باشد، سیاست را تجربه کرده باشد، مدیریت و مدبریت را تجربه کرده باشد، کشوردانی و کشورداری و کشورآرایی را با این مجموعه تجربه کرده باشد و جمع این فضائل جمع مکسّر نباشد، جمع سالم باشد؛ آیةالله هاشمی رفسنجانی (رضوان‌الله تعالی علیه) است. آن‌کسی‌که جامع بین این فضائل است به‌نحو جمع سالم و به‌نحو جمع اکمل؛ زندان را برای رضای خدا، کرسی ریاست مجلس شورای اسلامی را برای خدا، ریاست مجمع تشخیص مصلحت را سالیان دراز برای رضای خدا، ریاست مجلس خبرگان را سالیان متمادی برای رضای خدا، و سائر مسائل را برای رضای خدا تجربه می‌کند؛ و اگر همه این‌ها یک‌جا از دست ایشان گرفته شد، برای رضای خدا صبر می‌کند. بنگرید، ببینید اخلاق چه می‌کند! مردان الهی با انفاق، خود را تثبیت می‌کنند، نمی‌لرزند، نمی‌لغزند، گِله نمی‌کنند، آشفته نمی‌شوند، جامعه را آشفته نمی‌کنند؛ و اگر جامعه‌ای بخواهد بلرزد و بلغزد و متشتّت شود و آشفته شود، آن‌ها نمی‌گذارند. آیةالله هاشمی رفسنجانی (رضوان‌الله تعالی علیه) این‌چنین بود. دیدید، او از تخت به تخته کشانده شده و هیچ تکان نخورد! معلوم می‌شود آن‌وقتی که روی تخت بود، آیةالله هاشمی رفسنجانی بود؛ آن‌وقتی که روی تخته آمده، آیةالله هاشمی رفسنجانی بود. معلوم می‌شود آن‌چه بیرون از جان این مرد بزرگ بود، در جان او اثر نگذاشت و این معنای اخلاق است.» (بخشی از پیام به همایش بررسی شخصیت و اندیشه اخلاقی مرحوم آیةالله هاشمی رفسنجانی قدس‌سره _ قم؛ ۱۳۹۶/۰۹/۱۱، بازنشر در صفحه اینستاگرام حضرت آیةالله جوادی آملی، ۱۴۰۰/۱۰/۱۹)

«یار مفروش به دنیا که بسی سود نکرد/ آن‌که یوسف به زر ناسره بفروخته بود»

دل‌نوشتهٔ رییس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرحوم آیةالله هاشمی رفسنجانی قدس‌سرّه، دربارهٔ حق‌النّاس: «به عنوان کسی که قریب 60 سال از عمر خویش را در سطوح مختلف مبارزه و مسئولیت‌ها، گذرانده و همهٔ تجربه‌ها را از تحمل بدترین بازجویی، زندان، شکنجه، متواری بودن، توهین و تهمت گرفته تا شهرت، مقبولیت، محبوبیت، حکومت و قدرت را در عالی‌ترین درجات چشیده، می‌گویم که: "برای خوش‌آمد هیچ شخص یا گروهی، خدا و خلق خدا را از خود نرنجانید که پایان کار آن، «خسرالدنیا والاخرة» است".»

بخشی از پیام آیةالله‌العظمی مظاهری در ارتحال آیةالله هاشمی رفسنجانی: «بسم‌الله‌ الرحمن‌ الرحیم. إنّا للّه وإنّا الیه راجعون. ارتحال اسفناک چهرۀ تابناک اسلام و ایران، مفسر نوپرداز قرآن کریم، مجاهد نستوه، آیة‌الله آقای حاج شیخ اکبر هاشمی رفسنجانی «قدس‌سره» ضایعه‌ای بس عظیم و مصیبتی جبران‌ناپذیر است. امشب، شخصیت تاریخ‌سازی به لقاء پروردگار رحمان و رحیم شتافت که در تمام دورۀ عمر پر برکت خود، تنها به اعتلاء اسلام و سربلندی ایران می‌اندیشید و در این اندیشۀ بلند، تمام توان خود را در عرصه‌های گوناگون به کار گرفت و بی‌هیچ واهمه‌ای به مصداق «وَلا يَخافُونَ‏ لَوْمَةَ لائِمٍ» تا پایان عمر، از صراط مستقیم خدمت به اسلام و آرمان‌های متعالی آن، تخطی ننمود. نقش دوران‌ساز این عالم مجاهد فی‌سبیل‌الله در نهضت شکوهمند امام راحل عظیم‌الشأن «قدس‌سره‌الشریف» و قرابت فکری و روحی او با آن امام عزیز تا بدان پایه بود که او را باید به‌حق در ردیف یکی از معماران انقلاب و جمهوری اسلامی ایران به شمار آورد، معمار هنرمندی که آثار فکر مدبّرانه‌اش، در سرتاسر تاریخ انقلاب اسلامی، آشکار است. قدرت فکری و هوشمندی عمیق و سیاست‌ورزی همراه با عقلانیت و اعتدال ایشان در کنار روح صفا و مهربانی و اخلاص و ایمان حقیقی، از این عالم آگاه و سیاست‌مدار مدبر، شخصیتی ساخته بود که احدی نتوانست تا بدین حد، اعتماد عمیق و محبت بی‌نظیر امام بزرگوار را به خود جلب نماید و او همواره در قبل و پس از انقلاب، امین بی‌بدیل آن رهبر کبیر بود و در همۀ عرصه‌های بزرگ و کوچک از سیاست‌گذاری‌های اصلی تا مسئولیت دشوار دفاع مقدس و همۀ تصمیمات مهم برای ادارۀ کشور، مستشار مؤتمَن آن قائد راحل به شمار می‌آمد، همچنان‌که ملت بزرگ ایران نیز بارها و بارها در صحنه‌های گوناگون تقنینی، اجرایی و غیر آن، نصابی بالا از اعتماد خویش را به این خادم نستوه و با اخلاص خود ابراز و اظهار داشتند. حق عظیم این حصن حصین انقلاب و ملت که در همۀ صحنه‌های خطیر، سنگ زیرین آسیای نظام جمهوری اسلامی بود و همواره به همدلی هرچه بیشتر نیروهای معتقد به اسلام و انقلاب می‌اندیشید و در این مسیر جفاهای فراوانی دید، هیچ‌گاه از یاد تاریخ ایران و اسلام نخواهد رفت و نام نیک و بلند او در صدر فهرست سابقونِ اوّلون از مجاهدان و خدمت‌گزاران به ملت مسلمان ایران ثبت خواهد گردید. ...»

مصاحبه شهید سلیمانی با صداوسیما در ارتحال آیةالله هاشمی رفسنجانی: اولاً باید به آقا تسلیت گفت که بزرگترین مصیبت به ایشان وارد شد. خدا به ایشان صبر و طول عمر بدهد و ایشان را برای ما حفظ کند و ذخیره کند برای چیزهایی که از دست داده‌ایم. آقای هاشمی، همان‌طوری که از اول بود، تا آخر بود و همان حالتی که از اول داشت، تا آخر داشت؛ منتها آقای هاشمی برخی وقت‌ها تاکتیک‌هایی داشت، همان‌طور که در دوره‌های گوناگون داشت؛ وگرنه آقای هاشمی هم استکبارستیز و هم صهیونیسم‌ستیز بود. (خبرگزاری تسنیم، ۱۳۹۵/۱۰/۲۱)

تیغ سانسور هرگز قادر به پوشاندن حقایق تاریخی از انظار و افکار عمومی نیست. در طول تاریخ چنین توفیقی نصیب فریفتگان زر و زور و رسانه‌ها و بوق‌های تبلیغاتی‌شان نشده و امروز هم در عصر انفجار اطلاعات به طریق اولی چنین نخواهد شد. فقط و فقط خودِ رسانه و صاحبانِ غرّه به قدرت را از چشم تیزبین مردم انداخته و منزوی‌تر می‌سازد. هزاران افسوس که دیدگان عبرت‌بین به خواب خرگوشی فروخفته و از دیدن آنچه زیر پوست جامعه می‌گذرد غافل‌اند. دریغا دریغ!

حال ما در فُرقت جانان و ابرام رقیب، جمله می‌داند خدای حال‌گردان غم مخور