به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین مجید دهقان، در نشست علمی مجازی «آیندهپژوهی شبهات دینی در حوزه فمینیسم و خانواده» که به همت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات (حوزههای علمیه) برگزار شد گفت: از جمله وظایف ما در حوزه زنان و خانواده این است که به استقبال مسائل و شبهات روز، رفته و برای شناخت روندهای گذشته به پژوهشهای گسترده و عمیق بپردازیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه زن و خانواده، اظهار داشت: استخراج تجربههای گذشته و استفاده از آنها میتواند در پیش بینی مسائل آینده و کاهش انحرافات تأثیر چشمگیری به همراه آورد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از نقاطی که تحولات صدسال اخیر در آن خیلی قابل پیگیری است، موضوع آگاهی جنسیتی یا آگاهی زنانه است.
حجت الاسلام والمسلمین دهقان با تأکید بر طی صدسال گذشته بیان داشت: آشنایی ایرانیان با نظم جدیدی که در اروپا مثل فرانسه و انگلستان حاصل شد، منشأ اصلی تحول سیاسی به نام مشروطه بود؛ البته این تنها یک تحول سیاسی نیست بلکه تغییر در حوزه معرفت اجتماعی و در برخی از مطالعات اجتماعی رخ داده که در پایان منجر به تحول اساسی میشود.
وی تصریح کرد: پیش از آشنایی ایرانیان با نظم جدید، زنان درون نظمی خاص به نام سنت زندگی میکردند؛ در حوزهای که نقشهای جنسیتی از پیش تعیین شده است به طور مثال عمده حضور زنان در خانه بود.
وی با اشاره به شروع دوران تحول از دربار قاجار تأکید کرد: سعی میشد هرچه آنچه تحت عنوان زن سنتی مطرح است با زبان طنز و زبان مستقیم با بیان مسائلی همچون حضور زنان اروپایی در اجتماع، امکانات تحصیلی و مختار بودن در سرنوشت خود نکوهش شده و زنان اروپایی به عنوان الگو مطرح شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه زن و خانواده گفت: در حوزه سنت و مدرنیته میان نظم قدیم و جدید، اختلاف وجود داشته، مانند حوزه اقتصاد و حکمرانی که خود انسان محل دعوا و اختلاف نیست بلکه یک رابطه جدید مثل نوع حکمرانی محل اختلاف میباشد.
وی ادامه داد: در حوزه زنان محل اختلاف خود زن به عنوان یک انسان است، یعنی آگاهی زنان تغییر یافته و به مطالبه گری برای خود میپردازند.
حجت الاسلام والمسلمین دهقان عنوان داشت: نقطه دوم در کانون تحولات خانواده میباشد؛ در گذشته کلمات مرد محوری چون منزل، عیال رایج بود اما با گذشت زمان واژه خانواده که زاییده تحولات جدید بود رواج یافت.
وی تصریح کرد: در واژه خانواده شخص خاصی در محور نیست بلکه منظور تمام افراد خانواده میباشد بدون تبعیض جنسیتی.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه زن و خانواده با اشاره به تحولات خانواده خاطرنشان کرد: در گذشته آنچه در سنت و خانواده با آن مواجه بودیم عبارت بود از یک رابطه منحصر به فرد و یک حوزه کاملاً خود مختار که حاکمیت در آن دخالتی نداشت.
این پژوهشگر، افزود: مفهوم خانواده و سنت در گذشته دارای سلسله مراتبی از قدرت و آداب بود که در رأس آن مرد قرار داشت.
وی تأکید کرد: اما در دوران تحول بسیاری از انواع ارتباط زن و مرد در خانواده با ورود ابزارهای جدید دچار تغییر و تحول شده است. در خانواده گذشته با وجود سلسله مراتب قدرت آقایی، رابطه زن و شوهر از نوع رابطه عاطفی رمانتیک نبود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه زن و خانواده گفت: در گذشته گاهی جنسیت با امر جنسی پوشانده میشد، یعنی جنسیت قربانی امر جنسی میشد.
وی افزود: نقطه دیگر در کانون تحولات، امر جنسی میباشد، در جامعه گذشته به بحث درباره امور جنسی بسیار کم پرداخته میشد؛ توقع و تجربه زنان از امر جنسی در خانواده گذشته با درک آنها از امر جنسی در دروان جدید بسیار متفاوت میباشد.
حجت الاسلام والمسلمین دهقان، اظهار داشت: در دوران جدید امر جنسی بسیار گسترش یافته و در آن تنوع طلبی دیده میشود.
وی خاطرنشان کرد: تا جایی که تحول در جامعه به ویژه در حوزه زنان صورت گرفته، همچون روند تحولی در اروپا و آمریکا میباشد.
این پژوهشگر، افزود: اگر روند تحول به همین صورت ادامه یابد میتوان با نگاهی به غرب پیش بینی کرد که در آینده با چه چیزهایی مواجه خواهیم شد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه زن و خانواده در پایان اظهار داشت: از جمله مباحثی که در آینده بیشتر با آن مواجه خواهیم بود، چالشهای موجود در مسیر عقلانیت ساختار خانواده میباشد.