به گزارش خبرگزاری حوزه، کرسی ترویجی با عنوان «نقد دیدگاه آیت‌الله معرفت درباره عدم اعجاز تکلم حضرت عیسی (علیه السلام) در مهد» به همت معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی و با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدهادی منصوری، استادیار دانشگاه معارف اسلامی و نقد و ارزیابی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین محمدی استادیار جامعه المصطفی (ص) و دکتر علیرضا کمالی استادیار دانشگاه معارف اسلامی و دبیری دکتر ابوذر رجبی دانشیار دانشگاه معارف اسلامی در این دانشگاه برگزار شد.

بر اساس این گزارش، حجت الاسلام والمسلمین منصوری در ابتدای این کرسی ترویجی به ارائه توضیحاتی درباره اصل نظریه خود پرداخت و گفت: سخن گفتن در مهد و کهل، یکی از زوایای مختلف زندگانی حضرت عیسی (ع) است که قرآن کریم در آیاتی بدان پرداخته است.

وی ادامه داد: کیفیت‌سنجی سخن گفتن در مهد، عمده‌ترین محور اختلاف‌نظر مفسران است و به نظر مشهور، تکلم حضرت عیسی (ع) مربوط به دوران شیرخوارگی و معجزه الهی و رافع اتهام ناپاکی مریم قدیسه و اثبات‌کننده نبوت عیسی (ع) است؛ اما مرحوم آیت الله معرفت به دلیل عدم تصریح قرآن کریم به تکلم عیسی در شیرخوارگی، آن را مربوط به دو یا سه سالگی دانسته و معتقدند گرچه طفل در این سن به‌طور عادی می‌تواند تکلم کند؛ اما تکلم عاقلانه و وزین عیسی (ع) در پاسخ به شبهه ناپاکی مادر در سنی که کودک هیچ فهمی از آن ندارد، باعث شد مخاطبان آن را نشانه‌ای از نشانه‌های الهی بدانند.

استادیار دانشگاه معارف اسلامی افزود: نوشته پیش‌رو ضمن ارائه خاستگاه بحث، این دیدگاه را به بوته نقد کشانده و باورمند است چنین تفسیری به دلیل ناسازگاری با دلیل عقلی و حکمت تکلم در مهد و نیز ناهماهنگی با سیاق آیات و داده‌های روایی، قابل پذیرش نیست.

همچنین در این کرسی حجت الاسلام والمسلمین محمدی به عنوان یکی از ناقدان جلسه، اصل توجه به این موضوع را قابل توجه و تشکر دانست و گفت: موضوع یادشده، از موضوعات کاربردی، قرآنی و تفسیری است و اتکای آن به آیات قرآنی و ارائه ادله قرآنی و روایی قابل تحسین است.

وی با بیان این مطلب که صرف اینکه دیدگاه آیه الله معرفت غیر مشهور است، دلیلی بر بطلان نظریه نیست، ادامه داد: «توجه به ضرورت و روش بحث در چکیده و مقدمه متن» و «لحاظ کلمه صبی در مفهوم شناسی واژگان» از مباحثی است که باید بیشتر مورد دقت قرار می‌گرفت.

استادیار جامعة المصطفی (ص) خاطرنشان ساخت: تکیه نظریه‌پرداز بر یک روایت از امام باقر (ع) است که اولاً نقل مرحوم مجلسی در بحارالانوار از کتاب الکافی است و این سبب تعدد منابع روایی نمی‌شود و ثانیاً روایت نیز صراحتی بر اعجاز بودن تکلم ندارد؛ بلکه روایت فقط تکلم را حجت می‌داند و حجت بودن غیر از اعجاز است.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی یادآور شد: واژه مهد ناظر به دوره شیرخوارگی نبوده و در ادبیات هم لغت‌پژوهان چنین برداشتی نکرده اند.

دکتر کمالی نیز به عنوان ناقد دوم به ایراد سخن پرداخت و گفت: محور تکلم حضرت عیسی (ع) در مهد است و مهد هم دوره زمانی شیرخوارگی و بعد از آن را دربر می‌گیرد؛ بنابراین صراحت آیات الهی در دوره شیرخوارگی نیست؛ بلکه اعجاز بودن تکلم به بدو تولد برمی‌گردد که از آیات قرآن چنین برداشتی نمی‌شود.

وی افزود: نکته مهم آن است که اعجاز بودن تکلم و یا عدم آن ضرری به بُعد هدایتی قرآن وارد نمی‌کند.

استادیار دانشگاه معارف اسلامی اظهار داشت: تمرکز نظریه بر یک روایت است و غیر از این روایت هم روایات دیگری در مجامع روایی نداریم و این روایت هم صراحت در اعجاز در تکلم ندارد؛ همچنین در هیچ جای قرآن تصریحی بر سخن گفتن حضرت عیسی (ع) در دوران شیرخوارگی با واژه رضیع و رضاعت و یا هم‌خانواده‌های این واژه نداریم.

دکتر کمالی ابراز داشت: واژه صبی بیانگر دوره شیرخوارگی نبوده و خود می‌تواند مؤید دیدگاه آیت الله معرفت باشد که سن دو یا سه سالگی به بعد را در بر بگیرد.

گفتنی است در پایان جلسه دکتر منصوری در پاسخ به اشکالات و ملاحظات ناقدان، نکاتی را بیان داشت.