خبرگزاری حوزه | روحانیت تا در همه مسائل و مشکلات حضور فعال نداشته باشد نمی‌تواند درک کند که اجتهاد مصطلح برای اداره جامعه کافی نیست اما امروز طلاب را در مدارس محصور کرده‌اند و مجبوریم ساعت‌ها بنشینیم و دروسی را بخوانیم که گاهاً دردی از ما و جامعه دوا نمی‌کند.
مقام معظم رهبری در سالهای گذشته چندین بار بر چابک‌سازی سنوات درسی حوزه و متون درسی تاکید کردند، اما متاسفانه سنوات درسی حوزه نه تنها اصلاح نشد، بلکه دوره سطح از ۱۰ سال به ۱۲ سال افزایش یافت!
دروس حوزه نیاز به بازنگری دارد، حتی میان اساتید و مراجع سنتی نیز تغییر کتب درسی به عنوان یک دغدغه مطرح شده اما برخی این دغدغه را به خاطر مصالحی که وجود دارد، مطرح نمی‌کنند و این دست تعارفات، بی‌دغدغه‌گی‌ها و در برخی موارد اهمال‌کاری‌ها از سوی بزرگان حوزه علمیه باعث شده عمر طلاب در کلاس هایی صرف شود که نه لازم است و نه ضرور.
امروز باید پرسید …
دروس حوزه چه تناسبی با نیازهای متنوع جوامع اسلامی در عصر حاضر دارد؟
دروس حوزه چه تناسبی با نیازهای علمی و عملی حکومت اسلامی دارد؟
کدام بخش حوزه عهده‌دار تبیین و حل مسائل و مشکلات اقتصادی مملکت با راه‌حل‌های اسلامی است؟
حوزه‌ها برای پاسخگویی به ابعاد مختلف فلسفه سیاسی اسلام چه تمهیداتی اندیشیده‌اند؟
روش حوزه‌های ما در باب متقابل و تهاجم و تدافع فرهنگی چیست؟
اینها سؤالاتی است که برای ما طلاب مطرح است، وقتی کتابهای قطور را به عنوان منبع مطالعه می‌کنیم و در پای درس اساتیدی می‌نشینیم که سالهاست در حال تکرار آموخته‌های خود هستند و حتی جزوات یا بیانات آموزشی خود را به روز نمی‌کنند! و تنها قائل به این هستند که ساعت‌ها مطالب درسی را آموزش دهند و ما هم طوطی‌وار حفظ کنیم و همچون ماشین تایپی سریع و قوی اقدام به جزوه‌نویسی کنیم!
از طرفی همگان در حوزه می‌دانند بسیاری از کتبی که در حوزه تدریس می‌شوند کتاب مرجع هستند و کتاب آموزشی نیستند یا برخی از کتبی که در حوزه تدریس می‌شوند نیاز به اصلاحات و حذف اضافات دارد.
اینجاست که به عمق کلام رهبری پی می‌بریم، ایشان فرمودند: اگر حوزه بخواهد از تحول بگریزد، منزوی خواهد شد.
حال ما طلاب حوزه‌های علمیه خراسان این سوالات را داریم که پاسخ شفاف و روشنی از مسؤولین می‌خواهیم.
۱. چرا یک دانشجو از بدو ورود به دانشگاه تا مقطع دکترا که حدود ۱۰ سال به طول می‌انجامد تنها ۲۰۰ واحد درسی را می‌گذارند و وقتی فارغ التحصیل در هر مقطعی می‌شود به قدری مهارت دارد که می‌تواند بخشی از جامعه را مدیریت نماید، اما یک طلبه در طول دوره سطح دو، سه و چهار که حدود ۱۰ سال به طول می‌انجامد باید بیش از ۵۰۰ واحد درسی را بگذراند، اما خروجی نهایی چیزی نیست که دردی از جامعه را دوا نماید؟
۲. چرا حوزه اصرار دارد همه طلاب را به درجه اجتهاد برساند و از این رو شیوه آموزش برای همه طلاب با سطح استعداد و علاقه متفاوت، یکسان است؟
۳. چرا مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان به ریزش‌های طلاب در سالهای گذشته با نگاه پژوهشی ورود نکرده و از شیوه‌های آموزشی خود به سوی آموزش هدفمند و صحیح عبور نمی‌کند؟
۴. چرا ما طلاب احساس می‌کنیم که با کوهی از دروس بی‌فایده سرگرم شده‌ایم، به گونه‌ای که اجازه نفس کشیدن نداریم، حتی فرصتی برای ایده‌پردازی و خلاقیت هم نداریم و محکوم به درس خواندنی هستیم که کاربردی نیست؟
۵. آیا طلبه تراز انقلاب اسلامی یعنی طلبه‌ای که ۵۰۰ واحد درسی را بگذارند؟ یا طلبه‌ای که سطح ۲ را گذرانده و به بلوغی در موضوعات فرهنگی و اجتماعی رسیده است که می‌تواند یک روستا یا محله را در عرصه‌های مختلف کارآفرینی، مواسات، ورزش، حل منازعات قومی و قبیله‌ای، برگزاری مراسمات مذهبی بارور کرده و جوانان و مردم آن منطقه را نجات دهد؟
۶. آیا غیر از این است که امروزه طلابی که در سطح جامعه در مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی با ابتکار عمل‌های خود مشکلات بزرگی در سطح روستاها یا محله‌ها را حل نموده‌اند از استعداد درونی، سیره اهل بیت علیهم السلام، آموزه‌های شهدا و رهنمودهای رهبری استفاده کرده‌اند و دروسی که در حوزه خوانده‌اند به کمک آن‌ها نیامده است؟
۷. آیا تربیت مصلح اجتماعی کارآمد هدف متعالی برای حوزه نیست؟ پس چرا حوزه علمیه در حال حاضر تلاش بر تربیت دایرالمعارف‌های متحرکی دارد که کارکرد اجتماعی ندارند؟
۸. برگزاری هزاران ساعت وبینار که گاهاً در در وبینار بین ۵ یا حتی ۴ نفر حاضر در جلسه داشته‌ایم، چه دردی از فضای علمی حوزه علمیه را دوا می‌کند؟
۹. آیا زمان آن فرا نرسیده که بر پایه کتب مرجع حوزوی، کتابهایی با نگاه کاربردی و مسئله محور برای سطوح مختلف حوزه نگاشته شود؟
ما طلاب خواهر و بردار استانهای خراسان شمالی، رضوی و جنوبی از مدیریت حوزه علمیه خواستار پاسخی شفاف برای سوالات فوق هستیم.
از طرفی خواستار اصلاح امور و واحدهای آموزشی هستیم و اعلام می‌کنیم که ما از درس خواندن گریزان نیستیم، از دروس که فایده آن چنانی ندارد و از اساتیدی که فقط درس می‌دهند و دغدغه‌ای جز پرکردن ساعات آموزشی خود دارند، گریزانیم و به دنبال ارتقاء حوزه علمیه به منظور تربیت طلبه تراز انقلاب و زمینه ساز ظهور حضرت ولی امر (عج) هستیم.
ابراهیم شکریان
