قال الله تعالی: «أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ»[۱]

مقدمه

سخن بلندمرتبه سردار کم نظیر اسلام و شهید شاهد امت که گفت: «ما ملت امام حسینیم»، زیباترین، حماسی ترین، انقلابی ترین، حسینی ترین، ماندگارترین و روح افزاترین جمله بیان شده در سال های اخیر است. ملت حسینی، ملتی است که زندگی و مرگ شان حسینی و اهل بیتی باشد. زیباترین تعریف برای ملت حسینی، همان است که در زیارت نامه عاشورا آمده است: «اللَّهُمَ‏ اجْعَلْ‏ مَحْیَایَ‏ مَحْیَا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَمَاتِی مَمَاتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد؛[۲] خداوندا! زندگی و حیات ما را زندگی و حیات محمد و خاندانش قرار بده و مرگ ما را مرگ آنان قرار بده».

ملت حسینی، ایستادگی بر ارزش ها و آرمان هایی است که در منطق عاشورا به شفاف ترین و زلال ترین وجه ممکن متجلی شده است. لزوم پایبندی به این منطق و ایمان به شعارهای این مکتب منحصر به عرصه اندیشه و اعتقاد نیست؛ بلکه باید در مقام عمل نیز جستجو نمود. حضرت امام خمینی(ره)، علل شکل گرفتن و بقای انقلاب اسلامی را مدیون و مرهون عاشورا و نهضت اباعبدالله(ع) می دانند و معتقدند که مردم درس قیام و مبارزه را از امام حسین(ع) فرا گرفته اند: «رمز پیروزی اسلام بر کفر جهانی را در این قرن که پانزدهم خرداد ۴۲ سرآغاز آن بود، در دوازدهم محرم حسینی جستجو کنید که انقلاب اسلامی ایران، پرتوی از عاشورا و انقلاب عظیم الهی آن است».[۳] بنابراین از نگاه امام خمینی(ره)، نهضت حسینی در دو ساحت اعتقادی و عملی سرمشق ملت غیور و شجاع ایران بوده و می باشد.

خون گرم سیدالشهدا(ع) هزاران انسان را در مسیر هدایت و سعادت قرار داد و شهید سلیمانی، یکی از انسان هایی است که با تأسی به شاگردان مکتب امام حسین(ع)، یعنی حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، راه و روش امام حسین(ع) و یاران شهیدش را به خوبی شناخت و در عمل پیمود. از این رو خون پاکش موج پر اوج اجتماعی، سیاسی، ملی و فراملی را ایجاد نمود:

ویژگی های ملت حسینی

ملت حسینی، ویژگی های فراوانی دارد که به برخی از آن ها اشاره می شود:

۱. عدالت خواهی و ظلم ستیزی

مهم ترین شاخصه ملت حسینی، عدالت خواهی و ظلم ستیزی است که امام حسین(ع) برای آن قیام کرد و فرمود:

ألاَ تَرَونَ أنَّ الحَقَّ لا یُعمَلُ بهِ، و أنَّ الباطِلَ لا یُتَناهی عَنهُ، لِیَرغَبَ المُؤمنُ فی لِقاءِ اللّه ِ مُحِقّا، فإنّی لا أرَی المَوتَ إلاّ سَعادَةً ولا الحَیاةَ مَعَ الظّالِمینَ إلاّ بَرَما؛[۵] آیا نمی بینید که به حق عمل نمی شود و از باطل نهی نمی شود؟ به راستی که مؤمن باید به [مرگ و] دیدار خدا روی آورد؛ پس من مرگ را جز سعادت و زندگی با ستمگران را جز رنج و ملال نمی بینم.

ملت حسینی، ملتی است که وقتی مشاهده کرد که حق و عدالت زیر پا گذاشته می شود و از ظلم و ستم جلوگیری نمی شود، در راه احقاق حق و دفع ظلم قیام می کند؛ زیرا زندگی با ستمگران را نکبت و خواری و مرگ در راه خدا را سعادت خویش می داند. بنابراین معنای سخن معروف شهید سلیمانی که می گوید: «ما ملت امام حسینیم»، این است که ملت ایران به زعامت فقیه حکیم، حضرت امام خمینی(ره) مانند پیشوای آزادگان و سالار شهیدان، امام حسین(ع) برای اقامه عدل و قسط و ایجاد عدالت اجتماعی و برداشته شدن ظلم و ستم از ستم دیدگان قیام کرده است. این ویژگی ملت حسینی، همان حقیقتی است که جزء آرمان انقلاب اسلامی ایران محسوب می شود. از این روست که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم می فرماید:

واقعیت آن است که دستاوردهای مبارزه با بی عدالتی در این چهار دهه، با هیچ دوره دیگر گذشته قابل مقایسه نیست. در رژیم طاغوت بیشترین خدمات و درآمدهای کشور، در اختیار گروه کوچکی از پایتخت نشینان یا همسانان آنان در برخی دیگر از نقاط کشور بود. مردم بیشتر شهرها به ویژه مناطق دوردست و روستاها در آخر فهرست و غالباً محروم از نیازهای اولیه زیرساختی و خدمت رسانی بودند. جمهوری اسلامی در شمار موفق ترین حاکمیت های جهان در جابه جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور و از مناطق مرفه نشین شهرها به مناطق پایین دست آن بوده است. آمار بزرگ راه سازی و خانه سازی و ایجاد مراکز صنعتی و اصلاح امور کشاورزی و رساندن برق و آب و مراکز درمانی و واحدهای دانشگاهی و سد و نیروگاه و امثال آن به دورترین مناطق کشور، حقیقتاً افتخارآفرین است. بی شک این همه، نه در تبلیغات نارسای مسئولان انعکاس یافته و نه زبان بدخواهان خارجی و داخلی به آن اعتراف کرده است، ولی هست و حسنه ای برای مدیران جهادی و با اخلاص نزد خدا و خلق است. البته عدالت مورد انتظار در جمهوری اسلامی که مایل است پیرو حکومت علوی شناخته شود، بسی برتر از این هاست و چشم امید برای اجرای آن به شما جوان هاست که در ادامه بدان خواهم پرداخت.[۶]

۲. شجاعت

یکی دیگر از ویژگی های ملت حسینی، شجاعت و نترسیدن است؛ همان که قرآن کریم فرموده است: «أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ؛[۷] آگاه باشید به طور یقین در دل دوستان خدا ترس و اندوه راه پیدا نمی کند». وصفِ پایمردی و شجاعت در کربلا، جلوه های فراوانی داشت که داستان اقامه نماز در زیر باران تیر دشمن و سپر قرار گرفتن بعضی از یاران امام(ع) در برابر تیر دشمنان، یکی از درس آموزترین تجلی شجاعت حسینیان در روز عاشوراست.[۸] سخنان یاران امام حسین(ع) در شب عاشورا در ابراز عشق و وفاداری به ساحت قدسی حضرت اباعبدالله(ع) و آمادگی شان برای مبارزه و نبرد با دشمنان، نشانگر شجاعت آن قدسیان است؛ چنانکه مسلم بن عوسجه به امام حسین(ع) عرض کرد: «به خدا سوگند از تو جدا نخواهم شد تا نیزه خود را در سینه آن ها فرو برم و تا قبضه این شمشیر در دست من است، بر آنان حمله می کنم و اگر سلاحی نداشته باشم که با آن پیکار کنم، با سنگ بر آنان حمله کنم تا آنجا که همراه تو جان بسپارم». سعید بن عبدالله حنفی نیز ضمن بیان وفاداری به امام(ع) عرض کرد:

به خدا سوگند اگر بدانم که در راه تو کشته می شوم و دگر بار زنده شده و در آتش سوزانده می شوم و خاکسترم را به باد می دهند و هفتاد بار با من چنین کنند، باز هم هرگز از تو جدا نخواهم شد تا در رکاب تو جان دهم. پس چرا چنین نکنم، در حالی که کشته شدن فقط یک بار است و پس از آن کرامتی جاودانه است که پایانی ندارد.[۹]

این ویژگی ملت حسینی، در انقلاب اسلامی جلوه های بسیاری داشته است که از جمله آن ها می توان به در مبارزات مردم برای پیروزی انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع مقدس و مقاومت در برابر استکبار جهانی به ویژه آمریکا اشاره کرد. این روحیه دلیرانه ملت ایران، الهام گرفته از مکتب سیدالشهدا(ع) و نمودار ملت حسینی است. از همین روست که رهبر معظم انقلاب فرمود:

نماد پُر ابهت و باشکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان و در رأس آنان آمریکای جهان خوار و جنایت کار، روزبه روز برجسته تر شد. در تمام این چهل سال، تسلیم ناپذیری و صیانت و پاسداری از انقلاب و عظمت و هیبت الهی آن و گردن برافراشته آن در مقابل دولت های متکبر و مستکبر، خصوصیت شناخته شده ایران و ایرانی به ویژه جوانان این مرز و بوم به شمار می رفته است. قدرت های انحصارگر جهان که همواره حیات خود را در دست اندازی به استقلال دیگر کشورها و پایمال کردن منافع حیاتی آن ها برای مقاصد شوم خود دانسته اند، در برابر ایران اسلامی و انقلابی، اعتراف به ناتوانی کردند. ملت ایران در فضای حیات بخش انقلاب توانست نخست دست نشانده آمریکا و عنصر خائن به ملت را از کشور برانَد و پس از آن هم تا امروز از سلطه دوباره قلدران جهانی بر کشور با قدرت و شدت جلوگیری کند.[۱۱]

۳. ذلت ناپذیری

ویژگی مهم دیگر ملت حسینی، ذلت ناپذیری است؛ همان که در کلام سیدالشهدا(ع) چنین آمده است: «أَلا إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ؛[۱۲] آگاه باشید که فرومایه، فرزند فرومایه، مرا در بین دو راهی شمشیر و ذلت قرارداده است و هیهات که ما زیر بار ذلت برویم».

«عزت» به معنای حالتی است که از شکست انسان پیشگیری می کند و «ذلت»، فقدان عزت و شرافت در انسان است؛ از این رو انسان ذلیل شکست را به راحتی می پذیرد.[۱۴] علاقمندی به «عزت» و تنفر داشتن از «ذلت»، امری فطری است که در نهاد همه انسان ها وجود دارد و شکوفایی آن به پیدایش عواملی نیاز دارد که بی توجهی به آن ها سبب پذیرش ذلت و شکست در انسان می شود. این فریاد پرخروش از حنجره ای بر می آید که در همه عمر با قلبی سرشار از ایمان به خدا و کارنامه ای درخشان وارد میدان می شود. انسانی که طعم شیرین عزت را بچشد، هیچ گاه به ننگ ذلت و خواری تن نمی‎ دهد و این، همان نکته ای است که شهید قاسم سلیمانی به آن اشاره نمود و گفت: «ما ملت امام حسینیم». در واقع این جمله بازتاب فرمایش حضرت امام خمینی(ره) است که فرمود:

به شما برادران مؤمن عرض می کنم اگر ما با دست جنایتکار آمریکا و شوروی از صفحه روزگار محو شویم و با خون سرخ شرافتمندانه با خدای خویش ملاقات کنیم، بهتر از آن است که در زیر پرچم ارتش سرخ شرق و سیاه غرب زندگی اشرافی مرفه داشته باشیم؛ و این سیره و طریقه انبیای عظام و ائمه مسلمین و بزرگان دین مبین بوده است و ما باید از آن تبعیت کنیم و باید به خود بباورانیم که اگر یک ملت بخواهند بدون وابستگی ها زندگی کنند، می توانند و قدرتمندان جهان بر یک ملت نمی توانند خلاف ایده آنان را تحمیل کنند.[۱۵]

۴. ولایت مداری

یکی از ویژگی های برجسته ملت حسینی، ولایت مداری و اطاعت محض از امام معصوم(ع) است. خداوند می فرماید: «قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ؛[۱۶] بگو اگر خدا را دوست دارید، پس مرا پیروی کنید تا خدا هم شما را دوست بدارد». طبق این آموزه قرآنی، تبعیت از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) مهم ترین راهکار شکل گیری ملت حسینی است؛ زیرا حبّ و عشق الهی که اساس تحقق ملت حسینی است، از رهگذر اطاعت از فرستادگان او به دست می آید؛ چنانکه نقل است:

در هنگامه آخرین لحظات شهادت مسلم بن عوسجه، حبیب بن مظاهر دوست او بر بالینش آمد و گفت: «ای مسلم! اگر قرار نبود که من نیز به زودی و پس از تو به شهادت برسم، دوست می داشتم که اگر وصیتی داری؛ برایت انجام دهم». مسلم به سوی امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: «تنها وصیت من به تو درباره حسین(ع) است که تا می‎توانی در راه او جان فدایی کن و فداکاری نما». حبیب گفت: «به چشم و دیده منت».[۱۷]

این زیباترین نمودار عشق الهی است که از سوی یاران امام حسین(ع) نسبت به آن حضرت اظهار و عملی شده است. اطاعت از رهبری و پیشوای امت در زمان غیبت، در پیروی و اطاعت از ولی فقیه جامع الشرایط متجلی می شود؛ از همین روست که شهید حاج قاسم سلیمانی در مراسم سالگرد شهادت شهید حسن اسدی درباره مقام معظم رهبری گفت:

قوام ایران اسلامی و بقای آن، به رهبریت آن است. مردم از من قبول کنید. من عضو هیچ حزب و جناحی نیستم و به هیچ طرفی جز کسی که خدمت می کند به اسلام و انقلاب تمایل ندارم، اما این را بدانید والله علمای شیعه را تماماً و از نزدیک می شناسم، والله، اُشهدُ بالله، سرآمد همه این روحانیت، این علما از مراجع ایران و مراجع غیر ایران، این مرد بزرگ تاریخ، یعنی آیت الله العظمی خامنه ای است.[۱۸]

۵. دین مداری

یکی دیگر از ویژگی های مهم و اساسی ملت حسینی، دین مداری است. دین مداری، محور اصلی نهضت امام حسین(ع) است و اساساً امام برای اصلاح در دین و شیوه دینداری مردم قیام کرد. از این رو یکی از علل اصلی شکل گیری انقلاب اسلامی، احیای دین در سطح فردی و اجتماعی است که امام خمینی(ره) سخت بر آن تأکید داشت. دین مداری باید حقیقی باشد، همان گونه که امام حسین(ع) درباره مردم زمان خود به آن اشاره داشت. مردم ایران نیز در انقلاب خود ثابت کردند که در عقیده و عمل، پیرو دین حق هستند. دین داری مؤلفه های بسیاری دارد که یکی از مهم ترین آن ها، توجه به نماز و اقامه این فریضه الهی است. امام خمینی(ره) با اشاره به اقامه نماز سیدالشهدا(ع) در ظهر عاشورا، نماز را کارخانه آدم سازی و مهم ترین فریضه شرعی و فلسفه معنوی انقلاب اسلامی می داند و می فرماید:

در اسلام از نماز، هیچ فریضه ای بالاتر نیست ... نماز، پشتوانه ملت است. سیدالشهدا(ع) در همان ظهر عاشورا که جنگ بود و آن جنگ بزرگ بود و همه در معرض خطر بودند ... ایستاد همانجا نماز خواند؛ نگفت که ما می خواهیم جنگ بکنیم. خیر، جنگ را برای نماز کردند. نماز یک کارخانه انسان سازی است ... نماز خوب، فحشا و منکر را از یک امت بیرون می کند.[۱۹]

۶. زمینه سازی برای دولت مهدوی

از دیگر ویژگی های ملت حسینی، تلاش، جهاد، خودسازی، جامعه سازی و حضور فعال و موثر در همه عرصه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، زمینه را برای ظهور منجی عالم بشریت و تشکیل دولت مهدوی آماده می کند:

اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَهٍ کَرِیمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ وَ تَجْعَلُنَا فِیهَا مِنَ الدُّعَاهِ إِلَی طَاعَتِکَ وَ الْقَادَهِ إِلَی سَبِیلِکَ وَ تَرْزُقُنَا بِهَا کَرَامَهَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ؛[۲۰] خدایا! به سوی تو مشتاقیم‏ برای یافتن دولت کریمه ای که اسلام و اهلش را به آن عزیز گردانی، و نفاق و اهلش را به وسیله آن خوار سازی، و ما را در آن دولت از دعوت کنندگان به سوی طاعتت و رهبران به سوی راهت قرار دهی، و کرامت دنیا و آخرت را از برکت آن‏ روزی مان فرمایی.

آماده سازی زمینه برای ظهور حضرت مهدی(عج)، یعنی حاکمیت قرآن و اسلام و عمل به احکام اسلامی که ملت ایران اولین قدم را برای حاکمیت اسلام برداشته است و آن، ایجاد جمهوری اسلامی است.

مقام معظم رهبری درباره معنای درست انتظار برای ظهور حضرت حجت و تشکیل دولت مهدوی می فرماید:

انتظار، به معنای نشستن و دست روی دست گذاشتن و چشم به در دوختن هم نیست؛ انتظار به معنای آماده شدن است، به معنای اقدام کردن است. به معنای این است که انسان احساس کند عاقبتی وجود دارد که می شود به آن دست یافت که برای رسیدن به آن عاقبت، بایستی تلاش کند. ما که انتظار فرج داریم، انتظار ظهور حضرت بقیّةالله(ارواحنا فداه) را داریم؛ باید در این راه تلاش کنیم. باید تلاش کنیم در راه ایجاد جامعه مهدوی هم خودسازی کنیم، هم به قدر توانمان، به قدر امکانمان، دگرسازی کنیم و بتوانیم محیط پیرامونی خود را به هر اندازه ای که در وسع و قدرت ماست، به جامعه مهدوی نزدیک کنیم که جامعه مهدوی، جامعه قسط است؛ جامعه معنویت است، جامعه معرفت است، جامعه برادری و اخوت است، جامعه علم است، جامعه عزت است.[۲۱]

فهرست منابع

کتب

۱.ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تهران: کتابخانه اسلامیه، بی تا.

۲. ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف علی قتلی الطفوف، قم: انتشارات صلات، ۱۳۸۴ش.

۳. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تهران: انتشارات صدوق، ۱۳۷۵ش.

۴. بلخی مولوی، جلال الدین محمد، دیوان شمس، قم: انتشارات آستان مهر، ۱۳۸۹ش.

۵. دهدشتی بهبهانی، محمدباقر، الدمعة الساکبة، بیروت: نشر موسسة الا علمی ریا، ۱۴۰۸ق.

۶. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تهران: مکتبة المرتضویة، [بی تا].

۷. لسان الملک سپهر، محمدتقی، ناسخ التواریخ، تهران: ناشر اساطیر، ۱۳۷۷ش.

۸. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم: انتشارات فاطمه زهرا، ۱۳۸۹ش.

۹. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم: نشر معروف، ۱۳۸۰ش.

۱۰. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم: کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.

۱۱. موسوی خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۸۸ش.

۱۲. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ، وصیت نامه الهی سیاسی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۸۵ش.

پایگاه ها

۱.باشگاه خبرنگاران جوان، «سخنان سردار سلیمانی درباره رهبر انقلاب»، ۲۸/۰۶/۱۳۹۴، کد خبر: ۵۳۲۸۰۴۴.

۲. پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله سید علی خامنه ایK.

پی نوشت ها: