به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام عیسی مولوی وردنجانی عضو پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) در برنامه هفته پژوهش تلویزیون اینترنتی پاسخ وابسته به مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه های علمیه به تبیین موضوع «پژوهش موفق؛ راه کارها و تجربه ها» پرداخت و گفت: برای تحلیل یک موضوع به صورت علمی، در وهله اول نیاز به جمع آوری داده است. برای جمع آوری داده روش های مختلف مشاهده میدانی و مطالعاتی وجود دارد. در روش مطالعاتی از جهت زمانی صرفه جویی خواهد شد، اما نباید از اشباع نظری یعنی اقناع و نتیجه گیری شتاب زده و زودهنگام محقق در این روش غفلت کرد.

انجام مصاحبه؛ یکی از روش های پنج گانه جمع آوری داده در پژوهش

وی افزود: روش سوم برای جمع آوری داده « انجام مصاحبه» است؛ اما این روش نیز با مشکلاتی مواجه بوده که خودمحوری مصاحبه شونده، مظلوم نمایی او و یا هرگونه انحراف از بیان حقایق نمونه هایی از این اشکالات است.

حجت‌الاسلام مولوی روش ترکیبی را پنجمین روش جمع آوری داده های پژوهش دانست و گفت: در این روش می توان از روش های مختلف مشاهده ای، کتابخانه ای و سایر روش های متداول به صورت همزمان در یک پژوهش استفاده کرد.

پژوهشی مطلوب است که پاسخ گوی دغدغه های جامعه باشد

این پژوهشگر موفق حوزوی پژوهشی را که پاسخ گوی دغدغه های اجتماعی باشد متن مطلوب برشمرد و تصریح کرد: از جهت ساختاری هم متنی مطلوب است که عنوان و چکیده روشن و شفافی داشته باشد. لذا باید از به کار گرفتن لغات پیچیده و مغلق در عنوان و چکیده متون پژوهشی به شدت خودداری نمود.

وی با اشاره به اهمیت چارچوب نظری پژوهش ها افزود: این چارچوب در واقع به مثابه قلب تپنده پژوهش بوده و روش را می توان به شریان های حیاتی که خون را به اعضا و جوارح منتقل می کنند تشبیه کرد. وقتی چارچوب و روش متناسب باشد، طبیعتاً استحکام پایان نامه نیز بالا خواهد رفت.

لزوم رعایت نکات دستوری در نگارش متن تحقیقات

حجت الاسلام مولوی وردنجانی بیان داشت: برای نوشتن یک جمله و تبدیل آن به پاراگراف و تألیف پاراگراف های متعدد باید نکات دستوری را رعایت کنیم تا پایان نامه ما به لحاظ متن، ساختار، روش و چارچوب از مطلوبیت بالایی برخوردار باشد.

وی گفت: مسئله ای که در زمینه پژوهش وجود دارد، عدم اطلاع از موضوع مورد تحقیق به طور تخصصی است. باید دانست گام اول در نگارش محتوای پژوهشی کسب اطلاعات و مطالعات عمیق در یک حوزه تخصصی است.

باید نیازهای جامعه را رصد و بر اساس انگیزه های خود موضوع پژوهش را تعیین کرد

عضو پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) اظهار کرد: گام دوم در حوزه پژوهش این است که ما به خوبی نیازهای روز جامعه را درک کنیم. این کار با رصد نیازهای اجتماعی و شناخت صحیح از دغدغه ها و انگیزه های خود قابل اجراست.

روش تحقیق به خوبی برای جوانان تبیین نشده است

وی با تأکید بر عدم تبیین روشمند در زمینه چگونگی انجام پژوهش برای جوانان به عنوان یکی از موانع اصلی در ترویج فرهنگ پژوهش میان نسل جوان، اظهار داشت: متأسفانه روش تحقیق به خوبی برای نسل جوان تبیین نمی شود و آنان نمی دانند از کجا باید شروع کنند. همچنین فضا به صورت گسترده برای فعالیت پژوهشی جوانان فراهم نیست و به همین دلیل مجاب می شوند در کنار اسم خودشان اسم افراد دارای مدارج تحصیلی بالاتر را هم درج کنند که این امر می تواند موجب دلسرد شدن و یأس و ناامیدی نسل جوان در عرصه پژوهش شود.

در تحقیقات به منابع غربی مراجعه کنیم یا خیر؟

حجت الاسلام مولوی وردنجانی در پایان به بررسی درستی یا نادرستی مراجعه به منابع غربی در تحقیقات حوزه علوم انسانی پرداخت و گفت: طبیعتاً هر موضوعی منابع خاص خودش را دارد. مثلاً هنگامی که ما در مورد یک تحول داخلی تحقیق می کنیم، منابع دست اول آن در داخل ایران نوشته شده است و در این باره رفتن سراغ منابع خارجی، مراجعه به منابع دست دوم شمرده می شود و کیفیت پژوهش را پایین می آورد. اما زمانی که به طور مثال می خواهیم به مقایسه انقلاب ایران با انقلاب فرانسه بپردازیم باید در مورد انقلاب فرانسه به منابع غربی به عنوان منابع دست اول مراجعه کنیم تا ببینیم آن ها در مورد انقلاب خودشان چه گفته اند.