به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محسن قنبری استاد جامعه المصطفی العالمیه در یکی دیگر از سری نشست های علمی مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه های علمیه تحت عنوان «تأملات» به بررسی «اقتضائات شبهه شناسی، شبهه پژوهی و پاسخ گویی به شبهات در عرصه بین الملل» پرداخت و گفت: اساساً در مرحله اول باید خود واژه شبهه را بشناسیم؛ برخی گفته اند شبهه به معنای سوال است و برخی دیگر شبهه را معادل شک می دانند.
وی افزود: اگر شبهه را معادل شک بدانیم می توان فرد دو دل را یک دل کرد و این بهتر از معنای سوال است. اما عده ای نیز شبهه را به معنی سوء فهم می دانند که در منطق شبیه جهل مرکب است. باید دانست مشکل اصلی در فضای بین الملل هیچ کدام از این معانی نیست؛ بلکه مشکل اصلی این است که از مفهوم شبهه برای فریب و وارونه نشان دادن باورها و ارزش های دینی با اغراض مختلف بویژه از نوع سیاسی در دنیای امروز استفاده می شود. در این رابطه شاهد اجرای پروژه تاریخی، عظیم و جهانی علیه اسلام هستیم تا مردم را به باورهایی ضددینی برسانند.
یکی از مؤلفه های مهم در شناخت شبهات، بافت و زمینه ایجاد آن هاست
حجت الاسلام والمسلمین قنبری خاطرنشان کرد: یکی از مؤلفه هایی که باید در شبهه شناسی مدنظر قرار گیرد، بافت و زمینه ای است که شبهه در آن ایجاد شده است؛ این بافت می تواند از اجزای مختلفی همچون دین، فرهنگ، تاریخ، جغرافیا، سن، جنسیت، تحصیلات و غیره باشد.
وی شناخت فضایی که شبهه در آن ایجاد شده است را لازم دانست و گفت: باید این سیاق را به نحوی شناخت که یک چارچوب و قالب مشخص به ما بدهد تا در مواجهه با شبهات مشابه بتوانیم از آن بهره ببریم.
استاد جامعة المصطفی العالمیه ایده ها و تفکرات جدید دوران معاصر را دارای ریشه در اندیشه های غربی ها برشمرد و تصریح کرد: شناخت بافت غرب در عصر حاکمیت کلیسای کاتولیک و پس از آن یعنی در دوران مدرنیته از اهمیت بالایی برخوردار است. باید دید تکنولوژی چه تأثیراتی بر فرهنگ و اخلاق افراد بشر دارد. باید دید که در متاورس و فضای سایبر که جلوه ای از تکنولوژی است چه اتفاقاتی مرتبط با ارزش های دینی و فرهنگ و اقتصاد اسلامی به وقوع می پیوندد و ما باید چگونه با آن مواجه شویم.
نسبت دادن خطاهای کلیسای کاتولیک به اسلام و حوزه های علمیه
وی با اشاره به عقلانیت به عنوان یکی از مشکلات آموزه های کلیسا افزود: عقل و دین از گذشته ها مشکلاتی با هم داشته اند، پس از رنسانس به این نتیجه رسیده اند که کلیسا را حوزه ایمان اعلام نمایند. آنان می گویند ما با عقلانیت کار نداشته و بگذارید فلاسفه به کار خود برسند و ما دینداری خود را داشته باشیم. کلیسا می گوید در مورد دین نیاز نیست بفهمی و همین که ایمان بیاوری در ادامه راه ایمان حقایق را برای تو روشن می کند. لذا غربی ها هرآنچه در کلیسا رخ داده است را به حوزه های علمیه ما هم نسبت داده و می خواهند همان مواجهه ای که آن ها در دوران بعد از قرون وسطی با کلیسا داشته اند، در جهان اسلام نیز با مراکز دینی شود. پس شناخت بافت و زمینه های تولید شبهه کمک کننده خیلی خوبی در پاسخ دهی به آن ها می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین قنبری بیان داشت: رابطه دین و خشونت یکی دیگر از حوزه های مهم تولید شبهه است؛ در کتابی که توسط اسطوره خشونت دینی و متکلم مسیحی یعنی ویلیام کاونات تألیف شده، او می گوید در طول تاریخ خشونت های دینی در مقایسه با خشونت های با رویکرد سکولار و غیردینی به مراتب کمتر بوده است.
وی گفت: یکی دیگر از مجراهای تولید شبهه رابطه دین و سیاست است و دشمنان دین در این زمینه اقدام به تولید شبهه متعددی کرده اند. آن ها پس از مدرنیته و با وقوع انقلاب اسلامی ایران گفتند خدا دوباره به عرصه سیاست بازگشته و هراسناک شروع به هجمه نسبت به انقلاب اسلامی کردند.
تبیین عدم جدایی سیاست از دین، پاسخ گوی بسیاری از شبهات رایج
معاون ارتباطات و بین الملل جامعة المصطفی اظهار کرد: اگر ما یک تبیین منطقی در مورد عدم جدایی دین و سیاست داشته باشیم، می توانیم به بسیاری از شبهات ناشی از دوگانه انگاری این دو مفهوم پاسخ دهیم.
وی با تأکید بر عدم حل شدن بسیاری از شبهات اظهار داشت: اگر بر بُعد دین تمرکز کنیم می توان کلی از شبهات بین المللی را که دارای ریشه تاریخی هستند شامل شبهات مرتبط با دموکراسی، آزادی، حقوق بشر و حقوق زن پاسخ داد.
حجت الاسلام والمسلمین قنبری گفت: در فضای پاسخ گویی به شبهات لازم است در وهله اول خودمان و جوامع دیندار خود را واکسینه نماییم. همان طور که در فضای سایبری نیز آنتی ویروس نصب می کنند ما هم باید خود و جامعه خود را تقویت نماییم تا در مقابل شبهات آسیب های کمتری ببینیم.
وی ادامه داد: تبیین به روز اقناعی اسلام اصیل با ابزارهای عصر حاضر را می توان راهبردی کلی در جهت مقابله با شبهات دانست. جهاد تبیین که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز می باشد، در راستای همین واکسیناسیون است. از بس بسیاری از حرف ها و حقایق را نگفته ایم، جوامع ما دچار رکود نسبی و بی سلاح شدن، گشته و تا شبهه ای مطرح می شود روی آن ها اثر می گذارد.
باید محتوای کتب حوزوی برای جوانان دنیا ترجمه شود
معاون ارتباطات و بین الملل جامعة المصطفی در پایان تولید محتوا تحت پروژه ای با نام بین المللی سازی علوم اسلامی و حوزوی را راه کاری برای مواجهه گسترده با شبهات برشمرد و خاطرنشان کرد: لازم است به بازتولید کتب موجود و ترجمه علمی، دقیق و روان آن ها به زبان های مختلف دنیا و همچنین توزیع و نشر در بستر ناشران بین المللی بپردازیم تا بتواند پاسخ گوی شبهات در نقاط مختلف جهان باشد. این روش می تواند تا حد زیادی جواب گوی هجمه های دشمنان دین در عرصه بین المللی باشد.
