به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، آیت‌ الله سید احمد علم‌الهدی، در خطبه عبادی نماز جمعه مشهد که با حضور زائران و مجاوران در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی برگزار شد، در استمرار سلسله مباحث معرفتی پیرامون تقوای عملی در زندگی فردی و اجتماعی اظهار کرد: عمل به تقوا در مهم‌ترین مرحله متمرکز بر «وَرع عَن مَحارِمِ الله» به معنای پرهیز از گناهکاری است. اگرچه اعمال و رفتار زیادی به‌عنوان دستورالعمل‌های تقوای عملی سفارش شده اما همه عرفا در مسیر عبودیت پروردگار، سه مرحله را معرفی می‌کنند که ناظر بر «تخلیه، تحلیه و تجلیه» است.

سه مرحله در مسیر تحقق تقوای عملی

وی افزود: مرحله اول تخلیه است که بر مبنای آن، انسان خود را از ناپاکی‌ها و پلیدی‌های اخلاقی پاک می‌کند و از ارتکاب معصیت در هر نوع و قسم آن بیزاری می‌جوید. مرحله دوم تحلیه است که بر مبنای آن، انسان وجود خود را به اعمال و رفتار نیک آرایش می‌دهد. مرحله سوم نیز زمانی محقق می‌شود که انسان پس از پاک شدن از گناهان و آراستن به اعمال حسنه، خود را آماده پذیرش انوار اقتدار الهی می‌کند.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: بر همین اساس گفته می‌شود انسان برای بندگی باید در نخستین گام، خود را از ناپاکی‌های اخلاقی پاک کند و در این مسیر، آن عامل و ابزاری که می‌تواند این حقیقت را در وجود ما پدید بیاورد، توجه به ذات اقدس پروردگار است؛ یعنی با توجه به خدا و ارتباط برقرار کردن با ذات اقدس احدیت است که می‌توان از گناهان پرهیز کرد.

وی ادامه داد: به هر حال، هرچه قدر انسان بخواهد به خود تلقین کند که گناه انجام ندهد و جلوی خود را در ارتکاب معاصی بگیرد، تا زمانی که خدا را دوست نداشته باشد و با خدا ارتباط برقرار نکند، این حقیقت برای او حاصل نمی‌شود. اینجاست که خداوند عالم می‌فرماید «اِنَّ الصَّلاة تَنهی عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَر» تا فرق انسان نمازخوان و بنده تارک‎الصلاة این باشد که یکی رابطه خود را ولو در رگه‌ای حفظ می‌کند و دیگری با وجود همه کمالات اخلاقی از ارتباط با خدا دور است.

تفاوت گناه در بنده نمازخوان و انسان بی‌نماز

آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به آیه ۴۱ سوره مبارکه عنکبوت تصریح کرد: گناهکار وقتی قصد معصیت کند، به یاد می‌آورد که با این لذت کوتاه و مقطعی، در حال عصیان در برابر پروردگار مهربان خود است و همین امر می‌تواند او را از گناه بازدارد. در این شرایط، یک سؤال وجود دارد که پس تکلیف آن‌هایی که نماز می‌خوانند اما گناهکار هم هستند، چیست زیرا بسیارند کسانی که نماز می‌خوانند و حتی مقید به نماز اول وقت هستند اما بازهم در زندگی خود معصیت می‌کنند.

وی تأکید کرد: خداوند عالم در سوره مبارکه عنکبوت به این موضوع پاسخ می‌دهد. آن زمان که بیان سرنوشت بسیاری از اقوام گذشته می‌پردازد و سرگذشت قوم نوح و لوط را نقل می‌کند که در اثر ترویج معاصی به عذاب الهی دچار شدند. ذات اقدس پروردگار می‌فرماید «مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِیَاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ» یعنی مثال آن‌هایی که غیر از خدا برای خود ولی انتخاب کردند و حاکمیت هر عنصر غیرالهی را به‌عنوان طاغوت پذیرفتند، همچون عنکبوت است که برای خود خانه می‌سازد تا در امان باشد درحالی که موقعیت سستی را برای خود برگزیده‌اند.

عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در همین سوره است که خداوند عالم به پیامبر خود سفارش می‌کند که مؤمنان را به اقامه نماز توصیه کند. مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر خود تشریح می‌کند که نماز خواندن با گناه‎نکردن، رابطه علیت ندارد بلکه رابطه زمینه‌ای دارد اما در هر حال، حتی اگر میان دو بنده گناهکار هم مقایسه کنید، انسانی که نماز می‌خواند و گناه می‌کند در هر معصیت دچار تردید می‌شود و در خلال انجام گناه هم بی‌حد و مرز عمل نمی‌کند اما انسان بی‌نماز در ارتکاب گناه حد و مرزی ندارد و هیچ‌چیز مایه بیداری نفس و تلنگر به وجدان او نمی‌شود.

وی ابراز کرد: امام باقر(ع) از وجود اقدس رسول خدا(ص) نقل می‌کند که برخی نزد پیامبر(ص) آمدند و سؤال کردند که چرا نماز در ۱۷ رکعت و پنج وعده سفارش شده و اقامه آن به وقت و اندازه دلخواه مجاز نیست. نبی مکرم اسلام(ص) در پاسخ فرمود «مَثَلُ الصَّلوات الخَمس کَمَثَلِ نَهر جار عذب عَلی باب اَحَدَکُم یَغتَسِلُ فیه کُلُّ یَومٍ خَمسَ مَرّات فَما یَبقی ذلک مِنَ الدَّنس» یعنی مثال نمازهای پنج‌گانه همچون نهر جاری است که اگر فردی روزی پنج بار خود را در آن غسل دهد و استحمام کند، هیچ آلودگی و پلیدی در جسم او باقی نمی‌ماند.

نماز، عین رابطه با خداست

امام‌جمعه مشهد با بیان اینکه نماز، عین رابطه با خداست و هرچه در آن توجه قلبی بیشتر باشد، زمینه پرواز و قرب به حق تا حد بیشتری برای انسان فراهم می‌شود، اظهار کرد: بسیاری از برادران و خواهران جوان پیش بنده می‌آیند و التماس دعا دارند تا شهادت روزی آن‌ها شود. عزیزان من، شهادت نقطه نهایی برای مسیر عبودیت و بندگی پروردگار است که برای آن پیش‌نیازهایی موردتوجه است. شما به سیره و سرنوشت شهدا نگاه کنید. همه این‌ها بدون استثنا در مسیر بندگی خدا و جوانمردی حرکت کردند و در هر قدم، به نفس خود سختی داده‌اند تا بر مطامع و شهوات خود تسلط پیدا کنند.

وی افزود: حضرت حمزه(س) که فردا روز شهادت ایشان است، کسی بود که همه سرمایه زندگی خود را در حمایت از مسیر نبوت و رسالت پیامبر(ص) مصرف کرد و پس از سال‌ها دلاوری و رشادت، توانست به جایی برسد که توسط نبی اکرم(ص)، «سیدالشهدا» خطاب شود.

نباید بگذاریم سفره کارگر از گذشته کوچک‌تر شود

آیت الله علم الهدی، در خطبه سیاسی نماز جمعه مشهد، با اشاره به گرامیداشت روز کارگر در هفته گذشته و تکریم هفته معلم در ایام جاری، این دو قشر را حیات‌بخش زندگانی اجتماعی مردم در تمام ادوار خواند و اظهار کرد: مهم‌ترین مسائل نظام به تکریم و پشتیبانی از این دو قشر مربوط می‌شود. بر همین اساس، روز معلم را به برادران و خواهران آموزگار و روز کارگر را به برادران و خواهران فعال در عرصه کار تبریک عرض می‌کنم و از خدا می‌خواهم که وجود همه این عزیزان به تقویت کشور در تمام شئون و عرصه‌ها بینجامد.

وی با بیان اینکه معلمان، شریف‌ترین و عزیزترین قشرها و مشاغل هستند، افزود: در حقیقت اگر ما بخواهیم بالاترین عنوان را برای معلمان در نظر بگیریم، عنوان «خلیفة الله» بودن آن‌هاست. ذات اقدس پروردگار زمانی که اراده بر خلق آدم یافت، به ملائکه فرمود «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً» یعنی اراده کردم که در زمین خلیفه‌ای قرار دهم. فرشتگان گفتند «قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَن یُفْسِدُ فِیهَا وَ یَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ» یعنی آیا بنا داری تا مخلوقی را بیافرینی که وجود او سرمایه فساد و خونریزی باشد؟ ذات اقدس پروردگار پاسخ داد «اِنّی اَعلَم مالا تَعلمون» یعنی من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید.

معلم در مقام خلیفه خدا روی زمین است

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در ادامه همین سوره، خداوند عالم روایت می‌کند که به انسان همه علوم و دانش‌ها را آموخت؛ علومی که پس از آن حتی وقتی از فرشتگان سؤال کرد، آن‌ها از پاسخ ابراز ناتوانی کردند. سؤالی که اینجا پیش می‌آید آن است که مگر انسان چه چیز فراگرفته بود که حتی فرشتگان از درک آن عاجز بودند؟ حقیقت آن است که ملائکه از علم ناآگاه نبودند بلکه اصل عجز فرشتگان الهی در مسئله «انباء» به معنای انتقال دانستنی‌ها و قدرت تعلیم بود و خداوند عالم به‌موازات علوم، قدرت انتقال آن را هم به‌عنوان یک موهبت به انسان آموخت.

وی ادامه داد: اینجاست که می‌توان درک کرد معلم در جایگاه خلیفه‌الله است اما سؤال این است که کدام معلم؟ آیا معلمانی هم که ثمره آموزش آن‌ها ترویج مفاسد در عالم است، در زمره خلیفه‌الله قرار می‌گیرند؟ حقیقت آن است معلمی خلیفه‌الله است که انسان‌ها را به خدا نزدیک‌تر کند و در حال ارتقای سطح فکری انسان‌ها در حوزه شناخت خدا، شناخت دین و شناخت معارف باشند.

آیت‌الله علم‌الهدی بیان کرد: در عالم معلمان بسیاری هستند و با این حال، مفاسد بسیاری هم در دنیا وجود دارد. این مفاسد ماحصل فعالیت همه معلمانی است که توان انتقال دانش خود را در استخدام غیرخدا قرار داده‌اند و برادران و خواهران معلم و آموزگار نیز بدانند که خلیفه خدا بر زمین هستند مادامی‌که دانش‌آموزانشان با تدریس و تعلیم آن‌ها در جریانی قرار بگیرند که ختم به آشنایی با خدا باشد.

وی گفت: بر همین اساس، همه آن عزیزانی هم که در فضای مجازی در مقام مجاهده با تلقین‌های دشمنان خدا و در برابر فتنه استکبار جهانی ایستادگی می‌کنند و در مقام جهاد تبیین هستند، همه این‌ها در زمره ارزشمندترین معلمان قرار می‌گیرند.

کارگران، ستون فقرات تولید

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اهمیت جریان کار و کارگری در کشور نیز اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب به مناسبت روز کارگر به تبیین عظمت و اهمیت جریان کار پرداختند و فرمودند «امروز تولید، ستون فقرات کشور است و کارگر، ستون فقرات تولید» یعنی همان‌طور که ستون فقرات عامل قوام بدن است، تولید نیز بدون مجاهده کارگران قابل اقامه نیست.

وی افزود: علاوه بر این، رهبر معظم انقلاب نکته دیگری هم در مسئله معیشت کارگران مطرح کردند و فرمودند اطمینان خاطر کارگر به امنیت شغلی باعث افزایش کیفیت کار و محصول او می‌شود. مشکل امروز ما نیز همین است؛ اینکه حقوق کارگران افزایش پیدا می‌کند اما کارگران جدید با اینکه حقوق بیشتری نسبت به قدیمی‌ترهای خود دریافت می‌کند اما در زندگی و معیشت خود درمانده‌تر از قبل هستند.

آیت‌الله علم‌الهدی با تأکید بر ضرورت صیانت از امنیت شغلی و معیشت کارگران گفت: اینکه شما امنیت ذهنی کارگر را تأمین کنید، فقط منوط به افزایش حقوق نیست. درگذشته صاحب‌کار همیشه دغدغه داشت که با قربانی کردن یک گوسفند، گوشت آن را بین کارگران توزیع کند تا گوشت از سفره کارکنان کارگاهش حذف نشود. علاوه بر این، کارفرمایان همیشه تلاش داشتند تا اگر شده در نزدیکی کارگاه خود نیز مسکنی فراهم کنند تا کارگر نگران سقف بالای سر خانواده‌اش نباشد. عزیزان کارفرمای ما باید این مسئله را جزو سرمایه‌گذاری خود بدانند و مسئولان هم باید به سمتی بروند که کارگر به‌موازات افزایش حقوق از نظر معیشت، مسکن و پوشاک نیز دغدغه تأمین نداشته باشد.