به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، محمد صادق الهاشمی مدیر مرکز مطالعات عراق طی یادداشتی به بررسی ثبات جامعه عراق در پایبندی به هویت و ارزش‌های اسلامی در این کشور پرداخت.

متن یادداشت به شرح ذیل است:

بسیاری از نویسندگان، نوشته و بسیاری از مردم گفته‌اند که: «ملّت عراق از دین فاصله گرفته و فرهنگ‌های غربی در آن رواج یافته و محنت‌ها، جنگ‌ها، فقر و سازمان‌های مدنی فعّال در زمینۀ گسترش صفات زشت و فحشا، ارزش‌های آنان را از بین برده‌اند.» این سازمان‌ها از سال ۲۰۰۳ م تاکنون، موارد ذیل را گسترش داده‌اند:

۱. تشکیک در شایستگی اسلام برای حکومت‌داری.

۲. هجمه به دین و گسترش تفکّر مخالف با ولایت فقیه و فقیهان.

۳. هجمه به مراجع.

۴. هجمه به اسلام سیاسی و متّهم‌کردن آن به افراطی‌گری و شکست در تحقّق عدالت.

۵. گسترش «ایمو» (شیطان‌پرستی).

۶. گسترش همجنس‌گرایی؛ پرچم‌های کشورهای غربی در آسمان عراق برافراشته شد تا اعلام شود که ملّت عراق به سراغ مرحلۀ سرسپردگی به غرب و فاصله‌گرفتن از هویّت اسلامی رفته‌اند.

بیشترِ منابع تأکید می‌کند که اشغالگران آمریکایی میلیون‌ها دلار بودجه را از طریق ۴۰۰ سازمان تخصیص داده‌است؛ از جمله، آژانس توسعۀ جهانی ایالات متّحده، مؤسّسۀ هیفوس و ده‌ها سازمان دیگر که از سال ۲۰۰۳ م فعّالیّت خویش را آغاز کرده و پس از سال ۲۰۰۸ م و بعد از امضای موافقت‌نامه وضعیّت نیروها یا سوفا (SOFA) [پیمانی است که میان یک کشور و نیروهای نظامی استقرار یافته خارجی در آن کشور بسته می‌شود]، تلاش خودشان را چندبرابر کرده‌اند. آمریکا همچنین، انواع جنگ‌ها را در حقّ ملّت عراق روا داشته‌اند، مانند:

۱. جنگ‌های روانی؛

۲. جنگ نرم؛

۳. جنگ اعتقادی و معرفتی؛

۴. جنگ ترکیبی.

از این‌رو، باید وضعیّت دینی جامعۀ عراقی پس از ۱۹ سال، ارزیابی شود و به چیستی شاخص‌هایی پرداخته شود که از شکست پروژۀ آمریکا در نابودی فرهنگ اسلامی ملّت عراق و پایداری و ثبات‌قدم آنان و به‌ویژه جوانان عراقی، بر هویّت اسلامی حکایت دارد؛ جوانانی که آمریکا آنان را جنبش یا جریان و یا جامعۀ «تشرین» نامیده‌است.

البتّه، موفقیّت آمریکا در برخی ساحت‌ها، انکار نمی‌شود؛ امّا در برابر حجم بزرگ پایداری و مقاومت ملّت عراق رقمی به‌حساب نمی‌آید!

واقعیّت آن است که همچنان، ساحت‌ها و عرصه‌های بسیار گسترده‌ای از نیرومندی و پایداری بر ارزش‌ها در جامعه عراقی وجود دارد. با هدف ارائۀ تصویر واقع‌بینانه و به‌دور از خیال‌پردازی و مبالغه‌گویی از جامعۀ عراقی، برخی نکات مرور می‌شود که قاطعانه نشان می‌دهد این جامعه، ارزش‌ها، اسلام و میهن‌دوستی خویش را به‌شدّت حفظ می‌کند. مواضع ملّت عراق از این قرار است:

۱. ملّت عراق و پایداری بر هویّت

از سال ۲۰۰۳ م تاکنون، ملّت عراق از جنگ‌های ویرانگر و چالش‌هایی همچون؛ اشغالگری، تهاجم فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی و موادّ مخدّر و غیر اینها، با حمایت صهیونیست‌ها و سازمان‌های مختلف غربی برای قطع ارتباط جوانان با فعّالیّت سیاسی و اسلام، رنج می‌برد؛ امّا این ملّت نه تنها، از کار و روند سیاسی خویش، یکپارچگی عراق و اطاعت قاطع از مرجعیّت و هویّت اسلامی خویش و دلبستگی به خطّ‌مشی اهل‌بیت(علیهم السلام) دست بر نمی‌دارد؛ بلکه بیشتر مطالعات و نظرسنجی‌ها جهت‌گیری ملّت عراق را اسلامی، توصیف می‌کند و این ملّت در میان بهترین ملّت‌هایی قرار دارد که از اسلام در برابر همۀ چالش‌ها محافظت می‌کنند و در هر مرحله‌ای عزمِ جزم خویش و پایداری بر هویّت اسلامی‌اش را اثبات می‌کند.

۲. ملّت عراق، مخالف اشغالگری

همۀ مطالعات و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که آمریکا در راضی‌کردن ملّت عراق به پذیرش اشغالگری، ناکام مانده‌است. ملّت عراق را نیز، می‌توان ملّت مقاومت و پایداری توصیف کرد و همۀ نظرسنجی‌ها تأیید می‌کند که میزان نفرت ملّت عراق از اشغالگری آمریکا به بالاترین حدّ خویش رسیده و در حال رشد دائمی است.

نکتۀ مهمّی در اینجا وجود دارد: ملّت عراق آگاهی و بصیرت بالا و گسترده‌ای به این مطلب دارد که آمریکا داعش و القاعده را تأمین مالی کرده و حزب بعث را به صحنه بازگردانده و رشد و توسعه را در عراق تعطیل کرده و در آخر، دو شهید عزیز، شهید ابومهدی المهندس و شهید سلیمانی را ترور کرده‌اند. هیچ‌کس در عراق دربارۀ این حقیقت با یکدیگر اختلاف نظر ندارد.

۳. امّت واحده بودن ملّت عراق در کنار همۀ شیعیان جهان، با هزاران نقطه اشتراک

با وجود همۀ برنامه‌های رسانه‌ای غربی و حجم هزینه‌های آمریکا و سازمان‌های غربی برای جداسازی شیعیان عراق از دیگر شیعیان در ایران یا لبنان یا سوریه و یا یمن، امّا ملّت عراق درهای خویش را با دلی سرشار از مهربانی و محبّت به روی همۀ زائران دنیا و به‌ویژه زائران ایرانی در زیارت اربعین گشوده‌اند. همگان قدرِ فداکاری‌های ریز و درشت کم‌نظیر ملّت و جوانان عراقی را برای ثبت حماسه‌هایی فراتر از حدّ تصوّر با وقف خویش در راه خدمت به زائران امام حسین(علیه السلام) می‌دانند.

همچنان ملّت عراق برای شهیدان سلیمانی و ابومهدی المهندس مراسم یادبود برگزار می‌کنند و بالاتر از این، تصاویر این دو شهید در سراسر شهرهای عراق و در خانه‌ها و محلّه ها دیده می‌شود و شهید سلیمانی به نماد برادری و همبستگی میان دو ملّت ایران و عراق تبدیل شده‌است.

همچنین، ملّت عراق بالاترین قداست و احترام را برای امام خامنه‌ای، سیّدحسن نصراللّه و سیّدبدرالدین الحوثی و همۀ اهل مقاومت شرافتمندانه و خطّ‌مشی مقاومت در سراسر منطقه قائل هستند، که نشان از این دارد که فرهنگ ملّت عراق، فرهنگ اسلامی مقاومت است و آمریکا نتوانسته از آنان، ملّتی بی‌تفاوت، خوار و سازشکار بسازد؛ بلکه به لطف خداوند متعال، همچنان ملّت عراق پیشگام مخالفت با عادی‌سازی روابط با اسرائیل و به‌شکست‌کشانیدن همۀ توطئه‌هایی است که به‌دنبال انحلال ملّت عراق هستند.

۴. ملّت عراق وفادار به نظام سیاسی اسلامی در عراق

محافل غربی در سال ۲۰۱۹ م با ارزیابی غلط از واقعیّت ملّت عراق، از پایان اسلام سیاسی در عراق خبر دادند. محافل غربی ابراز عقیده کردند: «ملّت عراق در نظام سیاسی‌شان به‌سمت پذیرش حاکمیّت لیبرالی و سیستم حکومتی لائیک پیش می‌روند.»؛ امّا واقعیّت نشان از غیر این باور دارد؛ زیرا ملّت عراق، دست ردّ به سینۀ الکاظمی و همۀ تیم و رویکردش زدند و دوران الکاظمی را دوران شکست حکومت و ایدئولوژی سکولاریسم دانستند.

تصوّر غرب نیز، این بود که انتخابات سال ۲۰۲۱ م یک واقعیّت سیاسی سکولار را تحت تأثیر جنبش غربی التشرین در سال ۲۰۱۹ م، ایجاد خواهد کرد؛ امّا انتخابات باعث شد ملّت عراق احزاب اسلامی را بازتولید و سر و سامان دهند. نتایج انتخابات نشان از یک واقعیّت مثبت داشت: قلمرو تحرّکات تشرینی در برابر تعداد زیاد نمایندگان، ضعیف، شکست‌خورده و اندک بود و با اینکه دولت در دست جناح سکولار به ریاست الکاظمی بود، تعداد آرائی که احزاب اسلام‌گرا را انتخاب کردند، بسیار بیش از آرائی بود که به نمایندگان جریان تشرین رأی داده بودند. همۀ این رویدادها به‌دلیل آگاهی ملّت از مصیبت‌ها و بدبختی‌ها بود. دست ردّ ملّت عراق به رویکرد غربی و آمریکایی در عراق نیز، دلیل دیگر این رویدادها بوده‌است.

۵. ملّت عراق، مدافعان قرآن کریم

ملّت عراق، بی‌شکّ ثابت کرده‌اند که ملّتی متدیّن و مدافع قرآن کریم هستند. پاسخ ملّت عراق و خروش بزرگ شناخته‌شده آنان با نام «خیزش قرآن» در لبّیک به موضع‌گیری مرجعیّت والای دینی در محکومیّت اقدام تروریستی قرآن‌سوزی و انداختن مسئولیّت اتّخاذ استانداردهای دوگانه بر گردن سازمان ملل متّحد شکل گرفت.

بر این اساس، می‌توان گفت: «موضع‌گیری ملّت عراق، پیش از همۀ ملّت‌ها و حکومت‌ها بوده‌ است. این واقعیّت در تظاهرات، مقالات، بیانیّه‌های احزاب، سخنان علما، سخنوران، مجالس امام حسین(علیه السلام) و دیگر تظاهرات نمود یافته بود.» تظاهرات در عراق دو ماه تا محرّم و صفر امتداد یافت.

۶. ملّت عراق و شکست پروژه و دسیسه جنسیّت اجتماعی

واکنش ملّت عراق به پروژۀ انحرافات جنسی و همجنس‌گرایی به‌صورت شفّاف بوده و هست. آنان بر ضدّ پروژه‌ای ایستادند که آمریکا و غرب آن را به‌راه انداختند و نامش را «جنسیّت اجتماعی» گذاشتند. به لطف الهی، ملّت عراق موفّق شدند شکست بزرگی را به این پروژه وارد و آن را در بیرون از نظام فکری و اجتماعی عراق منزوی کنند. اگر ملّت عراق، بر اساس تصوّر غرب، تحت تأثیر غربی‌ها و سازمان‌های منحرف آن قرار داشتند، چنین واکنش بزرگ و تکان‌دهنده‌ای از این ملّت، بر ضدّ آمریکا و همجنس‌گرایی تحقّق نمی‌یافت. دولت عراق با تصمیم خود برای قطع روابط دیپلماتیک با سوئد به‌عنوان تجلّی وجدان ملّت عراق، به‌خوبی عمل کرد.

۷. ملّت عراق و حماسۀ اربعین

حماسۀ زیارت اربعین، مؤیّد این نکته است که میلیون‌ها نفر در زیر آفتاب سوزان، در شرایط قطعی برق، با فداکاری بی‌نظیر همۀ مردمان عراق از مرد و زن و پیر و جوان، امسال و همۀ سال‌ها، با وجود تمام چالش‌های امنیّتی و دیگر چالش‌ها به کربلا رفتند. تنها تفسیر و تحلیل پیاده‌روی میلیونی اربعین این است که ارزش‌های کربلا در میان مردم عراق، نهادینه شده و ریشه دوانیده‌ است. از این‌رو، می‌توان موسم زیارت اربعین را آزمونی واقعی برای عراقی‌ها و ارزش‌های آنان و میزان انسجام و همراهی آنان با مبانی و ارزش‌های اسلامی و قیام حسینی دانست. این رویداد میلیونی همچنین، به‌صورت واقعی پرده از روی شکست پروژه‌های غربی و میزان مبارزه و دشمنی مردم عراق با غرب و موفّقیّت عراقی‌ها به رقم‌زدن پیروزی‌هایی بر ضدّ رویکرد غربی برمی‌دارد. این حقایق و داده‌های میدانی نیز، حکایت از حقیقت تعلّق و وابستگی به رویکرد انقلاب اسلامی، خطّ‌مشی مقاومت و استواری رأی و اندیشه دارد.

امام خامنه‌ای بارها، موضع ملّت عراق را ستوده و از آن به‌عنوان «یک موضع مقاومتی حسینیِ ناشی از آگاهی، فرهنگ، وابستگی واقعی به اسلام و مسئولیّت‌پذیری» یاد کرده‌اند.

۸. زن عراقی، متعهّد به حجاب

درصد حجاب در مرکز و جنوب عراق، بیش از ۹۵ درصد است. هرکس به‌دنبال حقیقت در این زمینه هست، باید از مدارس، دانشگاه‌ها، بازارها، شهرها و زیارت‌ها این مسئله را پیگیری کند. این نکته را نیز، باید دانست که هیچ قانونی در عراق دربارۀ الزام حجاب وجود ندارد و هیچ مرجع قانونی بر آن نظارت نمی‌کند؛ امّا این، فرهنگ مردم و واقعیّت ملّت عراق و پیوند آنان با هویّت اسلامی است. حوزۀ علمیّه، مبلّغان، مراکز علمی و آگاهی‌بخشی، مراکز فرهنگی و فیلم‌ها، نقش مبارکی را در این زمینه ایفا کرده‌اند. همچنان، در این زمینه نیاز به کارِ بسیار زیادی، هست.

۹. ملّت عراق با اکثریّت مؤمن و متعهّد

عدّه‌ای عمداً یا ناخواسته، دست روی برخی پدیده‌های نابهنجار در جامعۀ عراق می‌گذارند و دربارۀ آنها شفّاف‌سازی می‌کنند. این رویکرد، غربی و برای انعکاس تصویری منفی و ناامیدکننده از جامعه عراق است. ضمن اذعان به جدّی و خطرناک بودن برخی موارد، امّا باید دانست که اینها، درصد ناچیزی را در مقایسه با جمعیّت عراق تشکیل می‌دهند. جمعیّت عراق کمی بیش از ۴۵ میلیون نفر است که اکثر آنان را جوانان تشکیل می‌دهند، آن هم در شرایط انفجار بزرگ حاکمیّت فضای مجازی و با وجود حضور سازمان‌های جامعۀ مدنی که برای نفوذ و رخنه در نظام اخلاقی مردم تلاش دارند.

۱۰. اطاعت عشایر، جوانان و تودۀ مردم از مرجعیّت

همگان بر این واقعیّت اتّفاق نظر دارند که عشایر عراق و همۀ طبقات جامعۀ عراق، احترام کامل به مرجعیّت و حوزۀ علمیّه دارند و از آنان قدردانی می‌کنند و برای جایگاه آنان قداست قائل هستند و از آنان اطاعت می‌کنند. بهترین شاهد و دلیل بر این واقعیّت، لبّیک طبقات گوناگون ملّت عراق به مرجعیّت در فتوای جهاد کفایی است. امّت اسلامی برای دفاع از عراق در برابر بزرگ‌ترین حملۀ تروریستی، فرزندان خویش را تقدیم کرده و الحمدللّه به دست ملّت عراق، نصرت الهی تحقّق یافت. نتیجۀ اطاعت از مرجعیّت، دستیابی به پیروزی در میدان نظامی و در زیرساخت امنیّتی عراق با وجود حشد الشعبی بود که به قلب امّت اسلامی و کار و روند سیاسی تعلّق و ارتباط دارند. این، شاخص بزرگی برای ثبات و پایداری شیعه بر هویّت اسلامی‌شان است.

۱۱. صبوری و مقاومت ملّت عراق

هیچ مردمی در طول تاریخ و در تاریخ معاصر وجود ندارند که مانند مردم عراق با چالش‌ها روبرو شده باشند؛ چالش‌هایی شامل ناملایمات، کمبود خدمات، خون‌ریزی، گرسنگی، فقر، دردمندی، آسیب‌دیدن از رشد فساد، تورّم سهمیّه‌ها، غارت ثروت‌ها و دخالت آشکار برخی در پروژه‌های کلان اقتصادی که در گذشته و حال همچنان، خطر و تهدید بزرگی برای روند سیاسی و آیندۀ دولت عراق بوده و هست و به تعبیر مرجع عالیقدر آیت‌اللّه العظمی سیستانی «خطر و تهدیدش از تروریسم داعش، کمتر نیست!»؛ با وجود همۀ اینها، ملّت عراق همچنان، قوی، محترم، صابر، مؤمن و سخاوتمند باقی مانده‌است.

۱۲. پیروزی اخلاقی ملّت عراق با وجود گستردگی بقایا و خرابی‌های جنگ‌ها

ملّت عراق از وجود میلیون‌ها بیوه و یتیم باقیمانده از جنگ‌ها و فساد مالی و اداری رنج می‌برد؛ امّا با وجود این، می‌توان این ملّت را با توجّه به شمار بیوه‌ها، یتیمان، فقیران، بی‌خانمان‌ها و آوارگان، مردمانی عفیف و با غیرت توصیف کرد. از این‌رو، نباید در ترسیم تصویر تیره و تار و منفی از ملّت بزرگ عراق، دچار مبالغه و افراط شد؛ اگر این حجم از بیوه‌ها و یتیمان در هر کشور دیگری وجود داشت، سرنوشت آن جامعه، فروپاشی بود؛ امّا خداوند متعال این جامعه مهدوی را حفظ می‌کند.

۱۳. نقش‌آفرینی مراجع، حرم‌ها، مساجد و مناسبت‌های دینی

مردم عراق در هر مناسبتی، اعمّ از زیارت اربعین، زیارت رجبیّه، رحلت پیامبر اکرم(صلّی اللّه علیه و آله) و زیارت سامرّا، پیاده‌روی دارند. جمعیّت زائران پیاده، با وجود شرایط سخت امنیّتی و اقتصادی و نبودِ زیرساخت‌ها، کمتر از میلیون‌ها نفر نیست.

سخن پایانی:

مطالب پیش‌گفته، یک سری تصوّرات و گفته‌ها نیست؛ بلکه گزارشی از واقعیّت وضعیّت شرافتمندانۀ ملّت عراق است که امام خامنه‌ای آنان را این‌گونه توصیف فرموده‌است: «ملّتی فرهیخته که اندیشه‌ای صادقانه دارند و جوانانشان توانایی رویارویی با اشغالگران را دارند.»

نکات پیش‌گفته، دلایل عملی بر ثبات و پایداری ملّت عراق بر هویّت اسلامی‌شان است؛ از این‌رو، نکات ذیل به اهالی رسانه، اندیشمندان، پژوهشگران، نویسندگان، مبلّغان و مراکز فکری گوشزد می‌شود:

۱. تأکید بر پیروزی‌های فرهنگی ملّت عراق به همان اندازه که بر پیروزی‌های امنیّتی آنان بر ضدّ تروریسم تأکید می‌شود.

۲. باید از روند سیاسی، قانون اساسی، دولت، افراد باشرافت احزاب، حکومت، عالمان، حوزه‌ها و مراجع بزرگ عراق حمایت و پشتیبانی کرد.

۳. باید در پشتیبانی و حمایت از اعتماد به ملّت عراق، هم‌عهد شد؛ نه اینکه، با پذیرفتن یک تصویر تاریک و منفی، زاویۀ حادّی از این ملّت ایجاد کنیم. این ملّت که رنج زیادی کشیده، اصل و اساس همه کارهاست.