به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار مدیران و معاونان مدارس بنیاد فرهنگی امام باقرعلیه السلام اصفهان که در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار شد در سخنانی با گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم آیت الله سید اسماعیل هاشمی بنیانگذار بنیاد فرهنگی امام باقر علیه السلام، با شاره به پیرامون آیه شریفه «هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون» گفت: ترجمه ظاهری آیه گویای این است که مرتبه عالم و غیر عالم یکی نیست. اما ورای این ظاهر معنای بالاتری دراین آیه نهفته است. روایاتی که در مقام بیان فرق عالم و جاهل می فرمایند ارزش یک ساعت تفکر یا عبادت یک عالم به اندازه هفتاد سال عبادت جاهل است ریشه‌ در همین آیه دارد. همچنانکه گناه عالم چندین برابرگناه جاهل است، از آن طرف نوم عالم، سکوت عالم، نگاه به عالم،عبادت شمرده شده است.

وی افزود: آن معنای دقیق‌ و بالاتر این است که خدای تبارک و تعالی می‌خواهد بفرماید نه اینکه من این دو را یکسان قرار نمی دهم اساسا معقول نیست عالم و جاهل مساوی باشند. مثل این است که بپرسیم آیا انسان و حجر با هم مساوی هستند؟ معنای این استفهام انکاری آنست که معقول نیست این دو یکی باشند، نه اینکه خداوند مرتبه انسان را یکی دو مقام بالاتراز حجرقرار داده، شما خودتان اهل علم و فن هستید اگر کسی بپرسد انسان چند درجه از حمار بالاتر است؟ یا چند درجه از حجر بالاتر است؟ به او می‌خندید، و می‌گوئید این چه سوالی است که می‌پرسید.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: مستفاد از آیه این است هرچند الله اعلم، چون انسان نمی‌تواند به صورت قطعی درباره قرآن حرف بزند، آنچه از این آیه شریفه استفاده می شوداینست که« هل یستوی الذین یعلمون »یعنی معقول نیست انسانی که مزیّن به علم شده ودر وادی علم سیر میکند و بر سر سفره علم نشسته با جاهل مساوی باشد. منشأ علم خدای تبارک و تعالی است وهمه علوم تجلی خداست، وجود عالم نیز تجلی گاه علم خداست، چرا در روایات از قول خداوند فرموده اند «من أهان عالماً فقد أهاننی»، برای اینکه علم صفت خدا وعالم جلوه گاه خداست. اگر کسی به یک سنگ یا فرد جاهل یاحیوان اهانت کند خدا را اهانت نکرده، ولو اینکه آنها هم روی نظر دقیق عرفانی جلوه ای از تجلیات خداهستند،اما توهین به آنها اهانت به خدا محسوب نمیشود. آنها فقط مظهری از اسم حی هستند در حالیکه فرد عالم افزون برمظهراسم حی بودن، جلوه گاه ومظهری ازعلم خدای تبارک و تعالی هم هست.

آیت الله فاضل لنکرانی بیان کرد: «هل یستوی الذین یعلمون» یعنی انسانی که درمسیر علم قرار گیرد هر لحظه ظرف تجلی بیشتر خدا می‌شود، آیا معقول است با کسی که اصلاً کاری به علم ندارد مساوی باشد؟ کسیکه از علم بهره‌ای ندارد، جاهل است، نه خودش را می‌شناسد و نه خدای خودش را، نه احکام را می‌داند، نه اعتقادات را، ونه اسرار این عالم را می‌داندو اصلاً‌ مسیرش یک مسیر دیگری است، این دو قابلیت تساوی را ندارند. برمبنای ترجمه ظاهری هل یستوی الذین لا یعلمون یعنی افراد عالم چند مرتبه بالاتر از آدم‌های جاهل هستند ولی روی این معنا اصلا قابلیت برابری وکنار هم قرار گرفتن را ندارند.

وی خاطرنشان کرد: تا اهمیت کارتان برای شما روشن‌تر شود، مرحوم آیت الله هاشمی و شما و همه کسانی که در این مسیر قرار دارید می‌خواهید مردم و جوانان را در مسیر علم هدایت کنید، اولاً نفس این کار عبادت است، قطعا ارزش وثواب کار شما از اینکه تمام اموال‌تان را صدقه بدهید بیشتر است. پیغمبر اکرم (ص) هنگام فرستادن امیرالمؤمنین (ع)به یمن فرمودند اگر یک نفر به دست تو هدایت شود برتر از همه آن چیزیست که خورشید بر آن می‌تابد. برفرض ثروت کسی هزار میلیارد دلار هم باشد باز به اندازه‌ی آنچه خورشید بر آن می‌تابد نیست، ببینید جایگاه علم و عالم ومعلم چقدر ارزشمند و مهم است؟ حتی در مورد کسانیکه متولی فراهم کردن زمینه برای عالم شدن انسان ها هستند. چون علم تجلی خداست و موجب احیاء عالم و متعلم. شما یک نفر را عالم کنید مصداق« من احیا نفساً فکأنما احیا الناس جمیعاً»می گردید. این سخن بر پایه مبانی دینی مااستوار است. قدرخودرا بدانید. خصوصاً دراین زمان که دین به معنای وسیع خودش به میدان آمده است و جوانان ما به آگاهیهای دینی بسیار نیازمندند،

استاد حوزه علمیه قم گفت: شما ببینید یک آیه در آیات قرآن یا یک روایت وجود ندارد که با علم مخالف باشد. مراحل تکوّن انسان در شکم مادر را هزار و چهارصد سال پیش قرآن چقدر زیبا بیان فرموده؟ چهل روز اول را نطفه نامیده، چهل روز دوم را علقه به معنای خون بسته شده که در لغت به زالو هم علقه می‌گویند. امروز با این دستگاه‌های پیشرفته از آن عکسبرداری رنگی کرده اند کاملاً به شکل زالو است.آن زمان که اصلاً نمی‌توانستند بفهمند درون رحم یک زن چه خبر است قرآن این خبررا داده و من شنیدم برخی از اطبادرآمریکا وقتی این آیه را شنیدند مسلمان شد وگفت اینکه قرآن در آن زمان این مسئله را مطرح کرده معلوم می‌شود کلام یک انسان نیست کلام خدا و وحی است. به هرحال متون دینی ما کاملا مطابق با علم است و در طول این ۱۴۰۰ سال یک مورد هم پیدا نشده که با علم مخالفت داشته باشد بلکه برعکس هر چه علم و تجهیزات علمی پیشرفته تر شود انطباق آیات با علم روشنتر می گردد. امیدواریم به برکت این انقلاب، مخصوصاً در شرایط حاضربتوانید عالمان متعهد، عالمانی که پنجره های زیادی از افق‌های علم را به روی بشر باز کنند، تربیت کنید تابه جامعه بشری و به اسلام و انقلاب خدمت نمایند.

خبرنگار: بهزاد محمد باقری