به گزارش خبرگزاری حوزه، «آیات و نکات»، پرونده رمضانی رسانه رسمی حوزه برای ماه مبارک رمضان است که حجت‌الاسلام امین اسدپور از پژوهشگران قرآنی در سی شماره به بیان سی آیه از قرآن کریم پرداخته که به صورت روزانه تقدیم شما خوبان خواهد شد.

بسم الله الرحمن الرحیم

آیه منتخب از جزء پنجم قرآن کریم آیه ۵۹ سوره مبارکه نساء است.

حضرت حق در این آیه می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ ۖ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا / ای کسانی که ایمان آوردید اطاعت کنید از خدا و از رسول و اولیای امر و اگر در چیزی نزاع کردید این را به خدا و به رسول بازگرانید اگر به خدا و روز معاد ایمان دارید این برای شما بهتر و عاقبت نیکوتری دارد.

در این آیه شریفه دو نکته مهم وجود دارد: «أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ» که برخی از مفسرین «أَطِیعُوا الرَّسُولَ» را تاکید یا تکرار «أَطِیعُوا اللَّهَ» قلمداد کرده‌اند؛ اما بزرگانی از مفسرین مانند مرحوم علامه طباطبایی(ره) یا مرحوم امام(ره) اصرار دارند که این «أَطِیعُوا الرَّسُولَ» غیر از «أَطِیعُوا اللَّهَ» است.

سنخ وجوب اطاعت از حضرت حق یک امر ارشادی است نه یک امر مولوی، اما «أَطِیعُوا الرَّسُولَ» کاملا یک امر مولویست.

در واقع در کنار وجوب اطاعت حضرت حق و وجوب اطاعت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم یک منصب جدیدی برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در این آیه شریفه شکل می‌گیرد. این منصب جدید همان منصب حکمرانی و حکومت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است.

«أَطِیعُوا اللَّهَ» حتما امتدادش شفاعت رسول را هم در پی دارد اما یک شأن رسول صرفا رسالت و شأن دیگرش صرفا ابلاغ اوامر و نواهی الهی است.

در آنجا رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از منصب رسالت فقط پیغام رسان است و فقط «مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَیٰ‌النبی» را ابلاغ می کند؛ اما در «أَطِیعُوا الرَّسُولَ» که در این آیه شریفه تاکید شده است، یک منصب جدید، منصب حکمرانی و منصب قضاوت به رسول اکرم صلی الله علیه و اله واگذار می شود. حضرت حق از مؤمنین هم وجوب اطاعت از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را درخواست می کند.

نکته دوم اینکه «وَ أُولِی الْأَمْرِ» که به جای «الرسول» عطف شده، واژه «أَطِیعُوا» جدیدی بر سرش نیامده است، یعنی سنخ اطاعت از اولی الامر همان سنخ اطاعت از رسول الله است.

امام راحل ولایت فقیه را مصداق این آیه «أُولِی الْأَمْرِ» به شمار می‌آوردند؛ لذا معتقد بودند که سنخ وجوب اطاعت از حکمرانی رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در عرصه های حکومتی و اجتماعی دقیقا همان منصب، با همان خصوصیاتش به اولی الامر واگذار شده است. علت این مسئله را خود آیه در ادامه بیان می‌کند که «فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ».

اگر این منصب حکمرانی و حاکمیت اجتماعی وجود نداشته باشد، این تنازعات و این نزاع های درونی جامعه (که غالب آنها تنازعات به حقی خواهد بود نه لزوما حتما از روی هوا و هوس و طاغوتی عمل کردن) باعث از هم گسیختگی امت اسلامی می‌شود. لذا اگر جامعه اسلامی، احکام اجتماعی اسلام و وجود امت واحده اسلامی جزو اهتمامات قرآن و اهل بیت علیهم السلام است، حتما این منصب حاکمیت اجتماعی و حکمرانی بایستی وجود داشته باشد. لذا در عصر غیبت امام زمان علیه السلام هم «أُولِی الْأَمْرِ» این وظیفه را عهده دار هستند که در تنازعات و در مسائل اجتماعی ورود بکنند و از طرف جامعه پیروی و اطاعت خواسته شده است.

ان شاءالله که بتوانیم از عاملین به این دستور الهی باشیم و همراه با جامعه و مؤمنین، وجوب اطاعت از اولی الامر را تبعیت بکنیم.