بسم الله الرحمن الرحیم

در بخشی از حدیث معراج آمده است:

قالَ رسول الله (ص) یَا رَبِّ مَا أَوَّلُ الْعِبَادَةِ- قَالَ أَوَّلُ الْعِبَادَةِ الصَّمْتُ وَ الصَّوْمُ- قَالَ یَا رَبِّ: و ما میراثُ الصَّومِ ؟ قالَ: الصَومُ یُورِثُ الحِکمَةَ، و الحِکمَةُ تُورِثُ المَعرِفَةَ، و المَعرِفَةُ تُورِثُ الیَقینَ ، فإذا استَیقَنَ العَبدُ لا یُبالِی کیفَ أصبَحَ، بِعُسرٍ أم بِیُسرٍ.

در حدیث معراج آمده است: ... [پیامبر] خطاب به خدای سبحان عرضه داشت: اول عبادت چیست؟ فرمود اول عبادت، سکوت و روزه گرفتن است: عرضه داشت: پروردگارا! میراث روزه چیست؟ خداوند فرمود : روزه، حکمت را به ارث می برد و حکمت، معرفت را معرفت و یقین، چون بنده به یقین رسد، دیگر برایش اهمیتی ندارد چگونه شب و روز خود را بگذراند ؛ به سختی یا به آسانی.

و اما احکام ماه مبارک رمضان

یکی از سؤالات در ماه مبارک رمضان، استفاده از قطره چشم، گوش و بینی است که می توان استفاده کرد یا خیر.

آنچه که بیشتر راه به حلق دارد، بینی است؛ اما گوش و چشم هم راه به حلق دارند و اگر بیماران مواظبت کنند که به حلق نرسد، مانعی ندارد و می توان از این قطره ها استفاده کرد.

نکته دیگر درباره قطره این است که احساس طعم و مزه اشکالی ندارد و معمولا انسان وقتی قطره می ریزد، شاید به حلق نرسد؛ اما احساس طعم و مزه می کند و اشکالی ندارد.

مسواک کردن را زیاد سوال می کنند که باید گفت انسان باید هنگام سحر دهان خود را شستشو دهد؛ البته واجب نیست؛ اما برای برخی از افراد لازم است؛ مثلا کسانی که احساس می کنند لای دندانشان ممکن است غذا بماند و در روز وارد حلق شود که باید دهان را شستشو داده و مسواک بزنند و قبل از اذان صبح این کار را انجام دهند.

اگر این کار را انجام ندادند، مشکلی نیست که در روز مسواک انجام دهد و باید مراقبت کند که مواد خمیر و آب به حلق نرسد.

چشیدن غذا نیز بدون مشکل است و بانوانی که قرار است برای افطار غذا درست کنند و در حال پخت غذا هستند، می توانند غذا را بچشند؛ ولی باید مراقبت کرد که به حلق نرسد.

شستن دهان، مشکلی ندارد و باید مواظبت کنند که آب به حلق نرسد.

کشیدن و پرکردن دندان هم از دیگر سؤالات این روزهاست که باید مراقبت بیشتری انجام شود؛ چون هم مسئله خون را در پی دارد و باید مراقبت کرد که هم خون به داخل حلق نرود و هم موادی که دندانپزشک استفاده می کند به داخل حلق نرود و هم آب به داخل حلق نرسد.

اگر مواظبت کرد، روزه درست است؛ اگر هم ناخودآگاه به حلق وارد شد اشکالی ایجاد نخواهد کرد.

سؤال بعدی مسئله تزریق است.

تزریق در ماه مبارک رمضان انواع و اقسامی دارد. که هم تزریق سرم را داریم و هم تزریق آمپول.

سرم ها هم متفاوت است که هم سرم غذایی داریم و هم سرم غیرغذایی؛ یعنی سرمی که برای مداوا و معالجه است.

اگر بیمار، روزه دار باشد و سرم او غذایی باشد، احتیاط در این است که استفاده نکند و اینجا این سؤال پیش می آید که اگر استفاده نکند، وضعیت جسمی او بدتر می شود که باید گفت آیا می تواند روزه بگیرد؟ اگر نمی تواند روزه را ادامه دهد، روزه را می خورد و سرم را می زند و روزه بر او واجب نیست؛ اما اگر می تواند تا بعد از افطار تأخیر بیندازد، باید پس از افطار این سرم را تزریق نماید.

درباره سرم غیرغذایی که فقط جنبه درمانی و معالجه دارد، اشکالی ندارد. برخی از مراجع عظام تقلید احتیاط می کنند؛ اما اکثرا می فرمایند اشکالی ندارد.

تزریق آمپول های غیر سرم را هم داریم که آنها هم دو دسته هستند؛ یک سری از آنان صرفا آمپول هایی هستند که جنبه دارویی دارند و دسته دیگر جنبه تقویتی دارد.

این آمپول ها هم دو دسته هستند؛ برخی عضلانی هستند و برخی داخل رگ زده می شود.

اگر داخل رگ زده شود، برخی از مراجع احتیاط کرده و می گویند مبطل روزه است؛ پس در این موارد روزه داران حتما به رساله مرجع تقلید خود مراجعه کنند تا به صورت دقیق متوجه فتوای مرجع تقلید خود شوند؛ اما اختصارا باید عرض کنیم که اگر آمپولی باشد که جنبه دارویی داشته باشد نه جنبه غذایی و عضلانی هم باشد، اکثر مراجع می فرمایند که برای روزه مشکلی نخواهد داشت.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته