به گزارش خبرگزاری حوزه؛ کتاب «درآمدی بر تفسیر تمدنی قرآن (گفتارهایی از اندیشه‌ورزان قرآنی - تمدنی)» اثر نجمه نجم است که در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۵۳۶ صفحه به چاپ رسید.

مجموعه حاضر حاصل سلسله نشست‌هایی در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی است که بر محور چند پرسش قرآنی - تمدنی شکل گرفته است. آنچه از این گفتارها و هم‌اندیشی‌ها به دست آمده، نگاه مشترک، ادبیات مشترک، مبانی مشترک و گاه روش‌ها، و اصول و قواعد مشترک در ذهنیت پژوهشگران ممتاز در فهم تمدنی قرآن است که در این کتاب گردآوری و تدوین شده است.

بی‌شک مضامین جدید و رویکردهای متفاوت در تفسیر تمدنی قرآن می‌تواند افق‌های معنایی جدید را در نگرش تمدنی و امت پایه به قرآن بگشاید و زمینه را برای تأملات و تحقیقات تمدنی قرآن بنیان فراهم سازد.

ساختار اثر

این اثر در ۱۰ گفتار و سه پیوست تألیف شده است؛ عناوین این گفتارها به همراه ارائه دهندگان آن‌ها عبارت است از: استنطاق تمدنی از آیات قرآن (محمدعلی مهدوی راد)، درآمدی بر معنای تفسیر تمدنی (محمدتقی سبحانی)، مقدمه‌ای درباره تفسیر تمدنی (محمدعلی مهدوی راد)، روش‌های تفسیر تمدنی (عبدالکریم حجت‌پور)، مدل کشف و استخراج داده‌های تمدنی قرآن (سعید بهشتی)، روش شناسی تفسیر تمدنی از قرآن (احمد مبلغی)، قرآن و خطاب گفتمانی اجتماعی با رویکرد تمدنی (محمدعلی میرزایی)، طرحواره بازنمایی تمدن در قرآن (محسن الویری)، مرجعیت قرآن و موضوع تمدن (محمدعلی میرزایی)، امکان نظریه پردازی تحول تاریخی تمدنی با سوره بقره (احمد کوچکیان).

همچنین، سه پیوست با عناوین: روش شناسی تفسیر تمدنی از قرآن (احمد پاکتچی)، مبانی قرائت فرهنگی قرآن (علیرضا قائمی‌نیا) و پیشنهاد عناوین پژوهشی (نجمه نجم) در پایان این اثر آمده است.

از مباحث مطرح شده در این اثر می‌توان به جایگاه علم و قدرت در قرآن و بحث تمدن، جایگاه توسعه معنایی در استنطاق تمدنی قرآن و فهم قدرت از منظر قرآن، چگونگی تطبیق قرآن بر شرایط زمان و مکان، متفاوت بودن زبان قرآن با زبان متخصصان، فرازمانی و فرامکانی بودن روح متن قرآن، لزوم روشمند شدن توسعه معنایی قرآن، متن قرآن ناظر به واقعیات عینی، به وجود آمدن بهترین تمدن از قرآن، لزوم نگرش تاریخی به تفسیر تمدنی، لزوم مفهوم شناسی تمدن و تعیین آیات ناظر به تمدن و شیوه فهم آیات قرآن، برنامه قرآن برای تمدن اسلامی، تفکیک جری و تطبیق از تفسیر تمدن، سه الگوی قابل مطالعه در تمدن، نقش انسان شناسی قرآن و نگاه هستی‌شناسانه قرآنی در فهم قرآنی، خلأ نگاه هستی شناختی قرآنی در علوم انسانی، خاستگاه پارادایمی نظریه تمدن - تمدنی، راهبردهای آینده‌نگار تمدنی، گونه شناسی مواجه فرهنگی با متن قرآن کریم اشاره کرد.