خبرگزاری حوزه | به تازگی در اجتماع و در بین مردم این جمله را خیلی می‌شنویم که می‌گویند: هرچه در زندگی تلاش می‌کنم و کار می‌کنم باز هم به آن مقصد مالی که مد نظرم هست نمی‌رسم!
به نظر جواب این سؤال و درمان این درد در آیات و روایات ما بیان شده است و آن جواب و درمان درد تنها یک کلمه است، آن کلمه را خیلی شنیده‌ایم؛ ولی به آن دقت نکرده‌ایم!
«قناعت»! قناعت آن کلمه‌ای است که مثل آب بر آتش زیاده‌خواهی نفس انسان ریخته می‌شود و آن آتش خانمان‌سوز را خاموش می‌کند.
آیه قرآن می‌فرماید: «وَ لَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَی مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ وَ رِزْقُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ أَبْقَی (طه: ۱۳۱) دیدگان خویش را به آن چیزهایی که رونق زندگی دنیا است و بعضی از دسته‌های آدمیان را از آن بهره داده‌ایم تا درباره آن عذابشان کنیم نگران و خیره مساز که روزی پروردگارت بهتر و پایدارتر است».
برای قناعت دو معنا در بین مردم وجود دارد؛ یکی آن معنای بد که می‌گویند فلانی قانع است! یعنی اینکه او به وضع موجود خودش راضی است و هیچ تلاشی نمی‌کند برای بهتر شدن وضعیت خودش! مثلاً اسرائیل آمده و بر سر او می‌زند ولی او نشسته و به زندگی حداقلی خودش قانع است؛ ولی معنای دوم که معنای صحیح قناعت است این‌طور است که انسان تلاش خودش را می‌کند و زحمتی که در حد توانش هست را می‌کِشد اما به حق خودش از دنیا راضی است و به بیان آیه قرآن چشمش را به آنچه دیگران دارند نمی‌کشد و خیره نمی‌کند!
رهبر معظم انقلاب درمورد قناعت می‌فرمایند: قناعت یعنی حد کفاف را در زندگی حفظ کردن!
یعنی انسان مؤمن کار می‌کند تا در حد کفاف خودش و در شأن خودش زندگی‌اش را بچرخاند! به اندازه بخورد و به اندازه بپوشد هرچند بتواند بیشتر از این داشته باشد! چون انسان ذاتاً و روحاً افزایش طلب است و اگر بخواهد استفاده‌های مادی خودش از دنیا را بیشتر از حد کفاف کند، دیگر حدی برای توقف این انسان نمی‌شود مشخص کرد.
این حد کفاف یعنی انسان نیازهای خودش را برطرف کند اما خواسته‌هایش را نه! نیازش این است که سیر باشد اما خواسته‌اش این است که با گران‌ترین غذاها سیر باشد!
امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «الغنی فموجود فی القناعه و من طلبه فی کثره المال لم یجده» بی نیازی اصلی در قناعت است و کسی که فکر می‌کند بی نیازی در پول‌داری وجود دارد آن را پیدا نمی‌کند؛ چون بی نیازی در نفس است نه در جیب پر پول! انسانی که خودش را نیازمند همه چیز بداند هرچند پول زیاد داشته باشد بازهم فقیر و نیازمند است! به خلاف انسانی که در نفس خودش قناعت دارد و بی نیاز است از آنچه در دست مردم وجود دارد و به آنچه خدا برای او تقسیم کرده راضی است.
خلاصه‌ای از شرح حدیث مکارم‌الاخلاق نوشته رهبر معظم انقلاب / علیرضا صادقی
نظر شما