به گزارش خبرگزاری حوزه، آقای موسویان پژوهشگر و منتقد سینما، در برنامه تحلیلی «آینه جادو» با موضوع نقد سینمایی و روش‌های تأثیرگذار، به تنوع شاخه‌های نقد و اهمیت هرکدام اشاره کرد.

وی گفت: نقد فنی، نقد فرمال، نقد نئوفرمال، نمادشناسی و نقد محتوایی هر یک به شیوه‌ای به تحلیل آثار هنری کمک می‌کنند. هر مخاطب، بر اساس علاقه خود به یکی از این شاخه‌ها جذب می‌شود. افرادی که به جزئیات سینمایی علاقه دارند، سراغ نقدهای فرمال می‌روند و کسانی که دنبال معنا و پیام عمیق‌تر هستند، به تحلیل‌های نمادشناسانه و محتوایی روی می‌آورند.

چالش‌های نقد در ایران؛ تک‌بعدی‌نگری و آسیب‌های آن

موسویان با انتقاد از نقدهای تک‌بعدی در ایران اظهار داشت: مثلاً این‌که بگوییم زن در سینما نماد سرزمین است، به معنای آن نیست که در همه فیلم‌ها زن دقیقاً همین معنا را دارد. نقد باید جامع باشد و تمام ابعاد اثر را بررسی کند؛ در غیر این صورت، ممکن است برداشت‌های اشتباه و سطحی به مخاطب منتقل شود.
او تأکید کرد: یک منتقد حرفه‌ای باید در تمام شاخه‌های نقد تسلط داشته باشد.

مخاطبان، مشتریان آگاه نقد باشند

وی با یک مثال جالب نقد را به یک فروشگاه تشبیه کرد و گفت: جامعه امروز مانند فروشگاهی است که هرکسی باید با آگاهی از نیازهایش از آن خرید کند. مخاطب نیز باید بداند به چه نوع نقدی نیاز دارد. بسیاری از انتقادات نادرست از منتقدان، ناشی از این است که مخاطب نمی‌داند چه چیزی از نقد می‌خواهد.

فرم و محتوا؛ دو بال جدایی‌ناپذیر نقد

موسویان در ادامه بحث خود، جداسازی مطلق فرم و محتوا را غیرممکن دانست و بیان کرد: فرم و محتوا مانند آب و غذا مکمل یکدیگرند. نقدهایی که تنها به یکی از این ابعاد توجه می‌کنند، معمولاً نمی‌توانند به عمق معنا و پیام اثر برسند.

وی با اشاره به فیلم برادران لیلا، نقدهای سطحی بر این اثر را ناشی از ناآگاهی منتقدان از ساختار فیلم دانست.

شبکه نمایش خانگی؛ از لمپنیسم تا الگوهای مخرب

موسویان به نقدی تند از وضعیت سریال‌های شبکه نمایش خانگی پرداخت و گفت: تم لمپنیسم و لات‌بازی که در آثاری مثل پوست شیر و یاغی دیده می‌شود، به فضایی غالب در شبکه نمایش خانگی تبدیل شده است. این آثار نه‌تنها واقعیت جامعه را بازتاب نمی‌دهند، بلکه تأثیرات منفی بر جوانان می‌گذارند. نمایش شخصیت‌های کاریزماتیک منفی، الگوسازی‌های خطرناکی برای نسل آینده خواهد داشت.

سینما؛ جایی برای بازتاب جامعه یا تحریف آن؟

وی با انتقاد از سریال‌هایی مانند شنای پروانه و شخصیت‌پردازی‌هایی که لات‌بازی را جذاب جلوه می‌دهند، افزود: من نمی‌خواهم فرزندم در دنیایی زندگی کند که شخصیت‌های منفی به الگو تبدیل شوند. سینما باید به بازتاب جامعه بپردازد، نه به تحریف آن و برجسته‌سازی الگوهای مخرب.

موسویان در پایان تأکید کرد که نقد ابزاری برای درک عمیق‌تر مخاطب است و منتقدان باید با دوری از سطحی‌نگری، مخاطبان را به سمت تحلیل‌های دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر هدایت کنند.