به گزارش خبرگزاری حوزه، یکی از مهمترین کلید واژه‌هایی که در بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در طول سالیان اخیر بارها مورد توجه و تأکید قرار گرفته، مسأله امید و ضرورت تلاش مستمر در جهت امیدآفرینی در جامعه است.
به تعبیر برخی حُکما، ما گرچه در سیاره رنج آفریده شده‌ایم اما زندگی آدمی در طول قرون متمادی، ممزوج با امید و تلاش و حرکت رو به جلو بوده است و بر این اساس، هیچ گاه نباید اجازه داد که یأس و نومیدی بر تار و پود زندگی فردی و اجتماعی ما حاکم شود.
نیاز مبرم جامعه و نسل جوان به گوهر اُمید
به تعبیر دکتر محسن ردادی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز مهمترین مسئله‌ای که مردم جامعه ما به‌خصوص جوانان به‌شدت به آن نیاز دارند، امید است.
وی در همین خصوص اظهار داشت: طبیعتاً هر جامعه‌ای دارای یک سری نقاط ضعف است اما با این حال باید توجه داشت که هیچ ضعفی، مهلک‌تر و ویران کننده تر از یأس و نومیدی نیست، کما اینکه از آن سوی قضیه نیز باید گفت، بزرگ‌ترین چالش و انگیزه برای پیشرفت کشور در مقابل توسعه و نیز مهمترین انگیزه برای ایجاد توسعه در کشور، مساله امید است.
ردادی افزود: البته باید توجه داشت که امید معانی مختلفی در بردارد کما اینکه در متون علمی نیز آمده که امید، وجود راه‌حل‌های مختلف و جایگزین است و بر این اساس، هر فرد و جامعه‌ای برای رسیدن به اهداف خود با راه‌های مختلفی روبروست، البته موانع متعددی هم وجود دارد ولی این موانع و دشواری‌ها مانعِ امید نیست.
وی یادآور شد: در شرایطی امید از بین می‌رود و ناامیدی جایگزین آن می‌شود که همه راه‌ها بن‌بست باشد که خود این بن‌بست بودن نیز می‌تواند از نظر واقعی و یا تصور ذهنی باشد، البته در این صورت هم نباید از حرکت ایستاد و باید تحرکِ لازم برای یافتن یک راه، وجود داشته‌باشد.
امید آفرینی؛ مهمترین جهاد عصر ما
حجت الاسلام سید محمود موسوی حسب، پژوهشگر حوزوی و فعال فرهنگی نیز با بیان اینکه بر اساس تأکیدات خاص حضرت آقا، در روزگار کنونی، مهمترین جهاد، جهاد امید آفرینی است، خاطرنشان کرد: ما باید به‌دنبال تحقق هدف امیدآفرینی فعالانه در جامعه باشیم و منظور آن نوع امیدآفرینی است که می‌تواند هر تهدیدی را تبدیل به فرصت کند، کما اینکه روحیه بزرگمردان‌ی چون حاج قاسم به‌جهت اتصال به منبع اصیل معنویت چنین بود و آنها بزرگ‌ترین فرصت سازان عصر ما آن هم از دل تهدیدها بودند.
وی افزود: از سوی دیگر باید توجه داشت به هر میزان امید واقعی در دل مردم قوی شود، زمینه‌ای حاصل می‌شود که بتوان به ارتقای سرمایه اجتماعی نیز کمک کرد. اینکه رهبر عزیزمان، جهاد امیدآفرینی را مهمترین جهاد در زمانه ما توصیف فرمودند حاکی از اهمیت و ضرورت توجه به این بحث است که متأسفانه گاه در گفتار و یا رفتار برخی نخبگان و اساتید و کارشناسان و همچنین نوع عملکرد بعضی از مسئولان این قضیه مورد کم توجهی قرار می‌گیرد.
چرا امید به آینده این همه ضرورت دارد؟
وی همچنین بیان داشت: نکته دیگر اینکه باید در نظر داشته باشیم که اگر دریافتیم که امید در زمان حاضر مهمترین انگیزه برای پیشرفت و توسعه کشور است، باید در نظر گرفت ما دشمنانی داریم که نمی‌خواهند این پیشرفت حاصل شود، این دشمنان نیز دریافته‌اند که باید برای توقف ایران، امید را در دل مردم از بین ببرند و ناامیدی را جایگزین آن کنند؛ آنان برای این کار نیز پروژه‌های متعدد و متنوعی را در برنامه و دست اجرا داشته و دارند و تلاش دارند تا القا کنند که گویا کشور به بن بست رسیده و هیچ راه امیدی برای اصلاح وضعیت وجود ندارد.
این پژوهشگر حوزوی افزود: یکی از اهداف بسیار مهمی که در جهاد تبیین باید مورد توجه قرار گیرد، امیدآفرینی در جامعه است و این مسئله تأثیر زیادی در رفتار، کردار، نوع تفکر و اندیشه انسان دارد و در آیات و روایات فراوانی نیز به آن اشاره شده‌است.
لزوم امیدآفرینی در جامعه
وی اعتقاد به مهدویت در اسلام و به‌ویژه شیعه را باعث ایجاد امید را در زندگی برای تلاش و رسیدن به جامعه مدنی و ایده‌آل معرفی کرد و یادآور شد: در چنین جامعه‌ای عدل گسترش می‌یابد زیرا همه در زیر یک پرچم و پرچم عدالت و ولایت زندگی می‌کنند و در موقعیت کنونی نیز لازم است که با جهاد تبیین، فعالیت‌هایی که در بیش از ۴۰ سال گذشته در عرصه‌های گوناگون انجام شده را مطرح کنیم تا افراد جامعه از آنها آگاه شوند و در کنار آن از امیدآفرینی غافل نشویم.
حجت الاسلام موسوی حسب ابراز داشت: در زمانه و دنیایی که بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رو به تزاید است، امید اجتماعی به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی بقای جوامع شناخته می‌شود، به این جهت که به هر حال امید اجتماعی، نیرویی است که جامعه را به حرکت در مسیر پیشرفت و حل چالش‌ها هدایت می‌کندو این مساله باید در روند گفتمان سازی از سوی نخبگان و اساتید و کارشناسان حوزه و دانشگاه به‌طور خاص در اولویت فعالیت‌ها قرار گیرد، نه اینکه رویکردی صرفاً شعاری به آن وجود داشته‌باشد.
امید اجتماعی؛ کلید پیشرفت جامعه
وی افزود: مقام معظم رهبری در رهنمودها و بیانات متعدد خویش بر این نکته تأکید کرده‌اند که امید اجتماعی، کلید اصلی پایداری نظام و پیشرفت جامعه می‌باشد، کما اینکه ایشان یکی از ابزارهای جنگ نرم دشمن را القای ناامیدی در میان مردم، به‌خصوص نسل جوان می‌دانند و بر لزوم مقابله با این پدیده تأکید دارند
وی اضافه کرد: از سوی دیگر باید توجه داشت که اساساً تقویت امید اجتماعی نه‌صرفاً وظیفه‌ای اخلاقی و دینی، بلکه استراتژی‌ای اساسی برای حفظ پویایی و حرکت جامعه به‌سوی آینده‌ای بهتر است. اینکه حضرت آقا بیان می‌دارند ما در آستانه رسیدن به قله هستیم، حاکی از این مساله است برای عبور از موانع و چالش‌های فراروی ما تا رسیدن به هدف نهایی باید به شیوه‌های مختلف امید به آینده را در سطح جامعه تزریق کرد.
لزوم توجه به نقش بسیار مهم خانواده‌ها
محمدصادق خرسند، مدرس دانشگاه و پژوهشگر مسائل سیاسی و اجتماعی نیز با بیان اینکه در بحث امیدآفرینی در کنار نهادهای فرهنگی و آموزشی ما نباید از اهمیت نهاد کلیدی خانواده غافل شویم، گفت: به‌اعتقاد برخی از اساتید و صاحب نظران علوم‌اجتماعی، نقش خانواده در این رابطه حتی بسیار پررنگ‌تر از نهادهای آموزشی است به‌خاطر که شخصیت فرد بین ۵ تا ۷ سال اول زندگی شکل می‌گیرد و والدین در این دوره می‌توانند بسیار اثرگذار باشند، ضمن آنکه خانواده‌ها با آموزش مهارت‌های زندگی می‌توانند فرزندانی شادتر و امیدوارتر و پرتلاش‌تر تربیت کرده و آنها را به جامعه معرفی نمایند.
وی یادآور شد: البته این واقعیت را باید مورد توجه قرار داد که به هر حال برخی افراد جامعه ای که در آن زندگی می کنیم، انتظاراتی دارند که می‌دانند تحقق آن ها با توجه به بحران‌های اقتصادی فعلی، امکان‌پذیر نیست یا به‌سختی تحقق آن میسر است که این موضوع باعث سرخوردگی و ناامیدی می‌شود، طبعاً در اینجا نقش دولت و حاکمیت بسیار مهم می شود، ولی با این وجود همچنان معتقدم که بخش مهمی از افزایش نشاط و امید در جامعه مربوط به خانواده است و مهم این است که هم خانواده‌ها و هم مسئولان باید تلاش کنند تا زمینه امید و احساس خودباوری در جامعه ارتقا پیدا کند.
گزارش: سید محمد مهدی موسوی
نظر شما