به گزارش خبرگزاری حوزه، ماه رجب، یکی از ماه‌های حرام در تقویم قمری، از جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ اسلامی برخوردار است. این ماه حتی در دوران جاهلیت نیز محترم شمرده می‌شد و اعراب از جنگ در آن خودداری می‌کردند. پیامبر اکرم (ص) در روایتی، رجب را ماه گرامی خداوند معرفی کرده و آن را زمان نزول رحمت الهی بر بندگان دانسته‌اند.

بر اساس این گزارش در منابع دینی، برای تمامی روزهای این ماه اعمال خاصی توصیه شده است. به‌ویژه روزهای پایانی ماه رجب که به ماه شعبان متصل می‌شود، از اهمیت خاصی برخوردار است. کتاب مفاتیح‌الجنان مجموعه‌ای از اعمال عبادی شامل ادعیه و نمازهای مخصوص را برای این ایام ذکر کرده است که انجام آن‌ها برای بهره‌مندی معنوی بیشتر توصیه شده است.

در ادامه گزارش به بررسی اعمال این روز خواهیم پرداخت.

* نماز آخر ماه رجب

روایت شده که پیامبر اکرم(ص) در بیان نماز آخر ماه رجب می فرمایند:

«هر کس در اخر ماه رجب 10 رکعت نماز بخواند که در هر رکعت سوره حمد را یکمرتبه و سوره توحید را سه مرتبه و سوره کافرون را سه مرتبه باشد، و پس از سلام نماز دستهایش را به سوی آسمان بلند کند و بگوید»:

«لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ، وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ لا حَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ».

سپس دستهایش را به روی صورت بکشد و حاجتش را از خداوند بخواهد، دعای او مستجاب شود و خداوند بین او و جهنم هفت گودال فاصله بیاندازد که اندازه هر گودال به اندازه فاصله آسمان تا زمین است و در به ازای هر رکعت، هزار رکعت برایش نوشته شود و برای او گذر از صراط و دوری از جهنم تضمین شود.

سلمان رضوان الله علیه می گوید:

«هنگامی که کلام پیامبر صلی الله علیه و اله به پایان رسید، به حالت گریه به سجده افتادم و خداوند را شکر نمودم که این حدیث را از پیامبر شنیدم.» ( اقبال الاعمال، ج 3 ، ص 285)

غسل شب نیمه و روز بیست و هفتم (روز مبعث) و آخر رجب ؛ مستحب است. ( نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج5، ص36 )

* دادن صدقه

نقل شده است در مجلسی که پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله) ارزش و فضیلت های بی مثال روزه در ماه رجب را بیان می فرمود، ابوسعید خُدری از حضرت پرسید:ای پیامبر خدا، اگر کسی به خاطر ضعف یا بیماری یا عذر شرعی توانایی روزه نداشته باشد، برای این که به آن چه وصف کردی برسید، چه کار می تواند بکند؟

حضرت فرمود: «هر روز از ماه رجب یک قرص نان (یک وعده غذا) به فقرا صدقه بدهد. قسم به آن که جانم به دست او است، اگر در هر روز این ماه چنین صدقه ای بدهد، به فضیلت هایی که برای روزه ی ماه رجب گفتم، بلکه به بیش تر از آن خواهد رسید». (وسائل الشیعة، ج 10، ص 483 )

امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید:

«هر کس در ماه رجب به خاطر خداوند صدقه دهد، خداوند روز قیامت در بهشت با چنان ثوابی او را اکرام می نماید که نه چشمی دیده، و نه گوشی شنیده، و نه بر خیالی خطور کرده باشد!»

* غسل کردن

غسل شب نیمه و روز بیست و هفتم (روز مبعث) و آخر رجب ؛ مستحب است. ( نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج5، ص36 )

* اهمیت روزه گرفتن آخر ماه رجب

سالم می گوید:

چند روزی از ماه رجب مانده بود که به خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم. چون نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد، فرمود:آیا در این ماه روزه گرفته ای؟

گفتم:نه به خدا، ای پسر رسول خدا! فرمود:آن قدر ثواب از دست داده ای که اندازه ی آن را کسی جز خدا نمی داند! به یقین، این ماهی است که خدا آن را بر ماه های دیگر فضیلت داده و احترام آن را عظیم نموده و گرامی داشتن روزه داران این ماه را بر خود واجب کرده.

گفتم:یابن رسول اللّه، اگر در باقی مانده ی این ماه روزه بدارم آیا به بخشی از ثواب روزه داران آن نایل می شوم؟

فرمود:ای سالم، هر که یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد، خدا او را از سختی سکرات مرگ و از هراس پس از مرگ و از عذاب قبر ایمن می کند.

و هر که دو روز آخر این ماه را روزه بدارد، به آسانی از صراط می گذرد؛ و هر که سه روز آخر این ماه را روزه بدارد، از وحشت بزرگ روز قیامت و از سختی های آن روز ایمن می شود و برات آزادی از آتش دوزخ را به او عطا می کنند. (مفاتیح الجنان)

امام رضا علیه السلام می فرماید:

«هر کس روز آخر ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند گناهانش را می آمرزد».( 12. مفاتیح نوین، به نقل از اقبال، ص 682)

امام کاظم (ع) فرمود:

«رجب شهر عظیم یضاعف فیه الحسنات و یمحو فیه السیئات. من صام یوما من رجب تباعدت عنه النار مسیرة مائة سنة و من صام ثلاثة ایام وجبت له الجنة.»

رجب ماه بزرگی است که حسنات در آن دو برابر و گناهان در آن محو می شود. هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد به اندازه مسیر صد سال جهنم از او دور می شود و کسی که سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد بهشت بر او واجب می شود. (بحارالانوار، ج94، ص37 )

و نیز پیامبر(ص) فرمود:

« اِنَّ فِی الجَنّةِ قَصراً لایَدخُلُهُ اِلّا صُوّامُ رَجَب» به راستی در بهشت قصری است که جز کسانی که ماه رجب را بسیار روزه داشته اند در آن راه نمی یابند. (بحارالانوار، ج94، ص47)

* گفتن ذکر و صلوات فرستادن

پیامبر رحمت و مهربانی می فرماید:

«کسی که توان روزه درماه رجب ندارد، اگر هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند، به ثواب روزه ی ماه رجب می رسد:سُبْحانَ الإلهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبیحُ اِلاَّ لَهُ، سُبْحانَ الاْعَزِّ الاْکْرَمِ، سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّةَ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ» (مفاتیح نوین، به نقل از اقبال، ص 637 )

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:

«صلوات فرستادن شما بر من، دعای شما را مستجاب می گرداند و زکات (مایه پاکیزگی) اعمال شماست». (بحار الأنوار:94/54/22)

صلوات ذکری است که بسیار بر آن سفارش شده است، صلوات فرستادن در ماه رجب ثواب اعمال ما را دو برابر می کند.