به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست خبری بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه، امروز یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ با حضور اهالی رسانه در سالن کنفرانس دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد.

ببینید:

تصاویر نشست خبری بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه طی سخنانی در این نشست، با اشاره به اینکه معاونت پژوهش حوزه‌ برنامه‌های متعددی را در سه سطح مدارس، مراکز و تعامل با حکمرانی بر عهده دارد و انجام داده است، گفت: در بخش مدارس، سامانه‌های مختلفی با عنوان بانک جامع اطلاعات در دستور کار بوده که بخشی از آنها با بخش مراکز و پژوهشگران آزاد نیز در ارتباط است.

وی افزود: اولین سامانه، وضعیت‌سنجی پژوهش در مدارس و واحدهای آموزشی حوزوی کشور (سراج) است که وضعیت فعالیت‌های پژوهشی حوزه‌های علمیه و واحدهای تخصصی آموزشی را به صورت برخط رصد می‌کند. این سامانه برای مدیریت، تحلیل و برنامه‌ریزی‌های پژوهشی در طول سال است.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه ادامه داد: سامانه پژوهشگران هم که سال گذشته رونمایی شد، فعالیت طلاب در واحدهای آموزشی و تخصصی و پژوهشگران آزاد و به نوعی فعالیت‌ همه پژوهشگران را ثبت می‌کند و اولین سامانه جامع پژوهشگران حوزوی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی عنوان کرد: سامانه پژوهشگران در ماه اخیر به رکورد ثبت ۱۰۰ هزار مورد فعالیت‌های پژوهشی حوزویان رسید.

وی با بیان اینکه سامانه سومِ در دست طراحی، سامانه جامع فعالیت‌های مراکز پژوهشی است، افزود: تاکنون بانک جامعی نداریم که مراکز پژوهشی مختلف توسط آن از فعالیت‌های پژوهشی یکدیگر در حین کار باخبر باشند. با به سرانجام رسیدن سامانه فوق، بانک جامع فعالیت‌های پژوهشیِ انجام شده در حوزه و آنچه که در حال انجام است شکل می‌گیرد و به عبارت دیگر منظومه سامانه‌های پژوهشی حوزه علمیه در بخش بانک اطلاعاتی و برنامه‌ریزی به کمال خود خواهد رسید.

فیلم | گزارشی از نشست خبری بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه

شرکت بیش از ۱۰ هزار طلبه در کارگاه های پژوهشی

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با بیان اینکه تدوین کتاب مهارت‌های پژوهشی برای طلاب سطح یک و برگزاری دوره های تربیت مربی پژوهش، از گام‌های تحولی دیگر پژوهشی حوزه علمیه است،‌ افزود: دوره اخیر تربیت مربی پژوهش که در استان خوزستان در حال برگزاری است هجدهمین دوره در طول سه سال اخیر است. همچنین برای اولین بار کد استادی مهارت پژوهشی در معاون آموزش فعال شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با تاکید بر اینکه توجه به زیرساخت‌ها برای رشد آینده پژوهش در حوزه الزامی است، گفت: یکی از این زیرساخت‌ها راه‌اندازی سامانه‌های پژوهشی بود. تربیت مربی و آموزش مستقیم خود طلاب نیز از جمله زیرساخت‌ها است. بر این اساس، در طول سه سال اخیر بیش از ۱۰ هزار طلبه در تابستان‌ها و طی سال، یک مهارت پژوهشی را به صورت کارگاهی گذراندند که این سبب ارتقای مهارت طلاب در امر پژوهش می‌شود.

وی با بیان اینکه مراکز پژوهشی زیادی در قم فعالی دارند اما گستردگی مراکز پژوهشی در استان‌ها کمتر است،‌ افزود: برای اینکه امر پژوهش به صورت حرفه‌ای در استان‌ها نهادینه شود، تاسیس پژوهش‌سراها در دستور کار قرار گرفت. تاکنون ۲۶ پژوهش‌سرا در استان‌ها تاسیس شد تا محلی برای فعالیت‌های پژوهشی اساتید و طلاب باشند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به طرح جغرافیای دینی و فرهنگی استان‌ها گفت: در این طرح در هر استان کتابی تدوین می‌شود که وضعیت دینی و فرهنگی آن استان را ترسیم می‌کند. این امر برای مدیریت فرهنگی استان‌ها و طرح اولویت‌های پژوهشی و نیازسنجی استانی بسیار موثر است.

وی افزود: طرح جغرافیای دینی و فرهنگی تاکنون در ۵ استان به سرانجام رسیده و در ۱۳ استان دیگر نیز قرارداد کتاب‌ها تنظیم شده است. در این طرح، تحقیقات اساتید، طلاب و حتی دانشجویان می‌تواند بر اساس نیازسنجی استانی به سمت نیازهای عینی استان هدایت شود. حوزه علمیه در این طرح پژوهش در سطح حوزه و دانشگاه را به سمت پاسخ به نیازهای حاکمیت و جامعه اسلامی هدایت می‌کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با اشاره به برگزاری چندین دوره‌ نیازسنجی‌های دانشی،‌ گفت: دبیرخانه‌ای به همین نام تاسیس شد. مسئولیت این دبیرخانه حمایت از پژوهش‌های کاربردی است که ناظر به نیاز جامعه اسلامی باشد. تاکنون بیش از ۳۰۰ قرارداد تنظیم شده و ۲۳۰ مورد از این پروژه‌ها اتمام یافته و کتابچه آن منتشر شده است. کتابچه معرفی این ۲۳۰ پروژه نیز منتشر شده و در دسترس است.

وی برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌ها را یکی از اقدامات برای هدایتگری پژوهش‌ها به سمت حل مسایل و نیازهای روز دانست و گفت: جشنواره علامه حلی برای طلاب جوان خواهر و برادر، جشنواره نشریات واحدهای آموزشی، جشنواره کانون‌های علمی طلاب و همچنین همایش کتاب سال حوزه از جمله این برنامه‌هاست.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی خاطرنشان کرد: یکی از افتخارات کتاب سال حوزه این است که از کتب مراجع عظام تا آثار یک محقق جوان در این هماورد علمی و در کنار هم شرکت می‌کنند.

وی افزود: این مسئله گویای سنت فاخر حوزه علمیه است که این سطح از اساتید و شاگردان در آن حاضر می‌شوند و همچنین گویای اعتماد بزرگان و اندیشمندان به دبیرخانه کتاب سال و سلامت فرآیند ارزیابی آثار رسیده به همایش کتاب سال است.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با تاکید بر اینکه همایش کتاب سال حوزه نیروی علمی استخدامی ندارد، گفت: از دبیر علمی همایش تا مدیران گروه و اعضای شورای علمی و ارزیابان، همه از بدنه پژوهشگران مراکز مختلف هستند و به صورت افتخاری مشارکت می‌کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی افزود: بخش علمی جشنواره مقالات علمی و کتاب سال حوزه، توسط محققان حوزوی اداره می‌شود و مرکز مدیریت و معاونت پژوهش صرفاً تمشیت امور را بر عهده دارند.

گزارش ادوار همایش کتاب سال حوزه به روایت آمار

در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدی، دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه طی سخنانی گفت: همایش کتاب سال حوزه فارغ از اینکه یک قدردانی از تلاش‌های علمی محققان و نویسندگان است، اما بیش از اینکه یک سازوکار تشویقی باشد، در پی توسعه و تعمیق پژوهش‌های حوزوی در راستای حل مسایل نظام، جامعه و روحانیت و در تراز وسیع‌تر در سطح بین‌الملل است.

وی با تاکید بر اینکه هر اقدامی در سطح عملی اگر مستند به تحقیق و پژوهش نباشد ابتر می‌ماند و یا از اثرگذاری بایسته برخوردار نخواهد بود، گفت: همایش کتاب سال حوزه تلاش می‌کند تا بتواند امر پژوهش و فضای علوم اسلامی را راهبری و فضای علوم انسانی اسلامی شکل‌گرفته در فضای حوزه را پیشرانی کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی افزود: تلاش برای عینی‌تر و انضمامی کردن پژوهش‌ها و پاسخ به پرسش‌ها و نیازهای روز جامعه، آن چیزی است که در نهایت و در ورای رقابت‌های شکل‌گرفته در همایش کتاب سال حوزه وجود دارد.

وی با بیان اینکه عمده آثار همایش کتاب سال به غرض حل مسئله و پاسخ به نیازهاست،‌ گفت: لازمه به سر منزل رسیدن این هدف این است که به محققان صلاحیت‌دار و نخبه حوزه مراجعه شود، ‌ایده‌ها و کتاب‌هایشان دیده شود و در نهایت تحقیق و پژوهش‌های آنان فراگیرتر گردد.

دبیر علمی بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه در ادامه، آمار مجموع آثار رسیده به ۲۶ دوره برگزاری همایش کتاب سال حوزه و دوره کنونی را به صورت تفکیکی و به شرح ذیل اعلام کرد:

گزارش ربع قرن همایش کتاب سال حوزه:

کل آثار رسیده در ۲۶ دوره: ۲۳۶۲۷

کل آثار تفصیلی در ۲۶ دوره: ۵۵۶۸

کل آثار برگزیده در ۲۶ سال: ۲۱۵

کل آثار شایسته تقدیر در ۲۶ سال: ۳۵۰

کل آثار شایسته تحسین در ۲۶ سال: ۵۱۵

تفکیک جنسیتی صاحبان آثار:

کل آثار رسیده از برادران در ۲۶ دوره: ۲۲۲۰۰

کل آثار سیده از خواهران در ۲۶ دوره: ۱۴۰۰

آمار صاحبان غیرایرانی آثار:

آثار رسیده خارجی در ۱۴ سال اخیر: ۱۷۰۰ اثر

کل آثار برتر خارجی در ۱۴ سال اخیر: ۷۵ اثر

گزارش آماری بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه:

تعداد کل آثار (کتاب و پایان‌نامه و مقاله): ۱۶۳۶

تعداد کتاب: ۱۰۰۲ اثر

تعداد پایان‌نامه: ۴۲۵ اثر

تعداد مقالات: ۲۰۹ اثر

درصد رشد کل آثار نسبت به دوره قبل: ۳ درصد

تعداد کتاب از آقایان: ۸۸۵ اثر

تعداد کتاب از خانم‌ها: ۱۱۷ اثر

تعداد پایان‌نامه از آقایان: ۴۰۸ اثر

تعداد پایان‌نامه از خانم‌ها: ۱۷ اثر

تعداد مقالات برادران: ۱۸۹ اثر

تعداد مقاله خواهران: ۲۰ اثر

تعداد آثار از مراکز پژوهشی: ۳۶ اثر

تعداد آثار غیرایرانی: ۱۴۷ اثر شامل ۵۹ کتاب و ۸۷ پایان‌نامه

تعداد ملیت‌ها: ۹ ملیت

تنوع زبان‌ها:

زبان فارسی با ۹۰۰ کتاب و حدودا ۴۰۰ پایان‌نامه، زبان عربی با ۱۰۰ اثر،‌ زبان انگلیسی با ۷ اثر و همچنین زبان‌های دیگر

حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی در توضیحی پیرامون فرآیند بررسی آثار گفت: آثار رسیده به جشنواره ابتدا در گروه‌های ۱۹ گانه پالایش و سپس ارزیابی می‌شوند و برآیند امتیاز ارزیابی آنان تعیین خواهد کرد که آیا به مرحله تفصیلی می‌رسند یا خیر.

دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه گفت: رشته فقه اصول با ۳۷ اثر، فلسفه با ۲۷ اثر و تاریخ و سیره با ۲۱ اثر، در صدر گروه‌های دانشی از نگاه میزان آثار راه‌یافته به مرحله تفصیلی همایش هستند.

چهره ویژه بیست وششمین همایش کتاب سال حوزه

گفتنی است؛ آیت‌الله العظمی موسی شبیری زنجانی به عنوان شخصیت ویژه بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه تقدیر خواهند شد.

لازم به ذکر است، اختتامیه بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه با هدف تجلیل از پژوهش‌های برتر و تقویت جریان علمی حوزه، با سخنرانی آیت‌الله حسینی بوشهری و آیت‌الله اعرافی، روز هجدهم بهمن از ساعت ۹ صبح در سالن همایش پیامبر اعظم (ص) مدرسه امام کاظم علیه‌السلام برگزار خواهد شد.