به گزارش خبرگزاری حوزه، اهمیت نهاد خانواده در خانواده ایرانی چنان است که کسی در این مساله شک و شبهه ای ندارد مگر آن که از عقل سلیم و فطرت الهی خویش به دور باشد.
در ساحت هنر هفتم وطنی نیز همچون دیگر شاخه های تأثیرگذار فرهنگی، هنری و رسانه ای، ترسیم و تبیین چهره و جایگاه نهاد خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است، با این حال واقعیت تلخی که وجود دارد این است که در برخی آثار سینمای خانوادگی و بعضاً محصولات شبکه نمایش خانگی، خانواده ای به تصویر کشیده می شود که با انتظارات برآمده از فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی ما در تعارض و تضاد است.
میثم شهردمی، کارشناس فرهنگی و پژوهشگر سینما با اشاره به این که سینما نه تنها بازتاب‌دهنده واقعیت‌های اجتماعی است، بلکه توانسته از این محیط به منظور روایت داستان‌ها و بررسی روابط انسانی بهره‌برداری لازم را داشته باشد، اظهار داشت: در برخی فیلم های سینمایی در سال های اخیر، خانواده به گونه ای معرفی و روایت شده که در آن اعضای خانواده یا نسبت به هم بی اعتماد و پرخاشگر هستند و یا این که در رفتار نسبت به همدیگر دچار تعارض اخلاقی می شوند و بعضاً نیز شأن و جایگاه پدر یا مادر و یا هر دوی آن ها به درستی رعایت نمی شود، کما این که در فیلم "برادران لیلا" این وضع به خصوص نسبت به پدر خانواده را شاهد هستیم.
توجه به خانواده در کانون فعالیت دلبستگان فرهنگ ایرانی
وی افزود: البته ناگفته نماند که همچنان خانواده یکی از ارکان مهمی است که در بسیاری از فیلم‌ها به‌عنوان محور اصلی یا حداقل به عنوان یکی از ارکان اصلی داستان حضور دارد، چرا که این قبیل فیلمسازان که دلبسته فرهنگ ایرانی هم هستند، به اهمیت خانواده در سینما به دلیل نقش آفرینی آن در شکل‌دهی به شخصیت‌ها، روابط فردی و اجتماعی و همچنین در تعیین هویت افراد واقف هستند.
شهردمی همچنین با اشاره به لزوم معرفی آثار پرمحتوای سینمایی که به خصوص با محوریت خانواده ساخته شده اند، گفت: یک نکته روان شناختی در این زمینه می خواهم عرض کنم و آن هم این که هر چند که معتقدیم همچنان که پدر چتر خانواده است، اما مرکزیت و تدبیر درونی خانواده با مادر است که بالاترین جایگاه را در مدیریت فکری و معنوی اعضای خانه دارد و لذا می بایست ذهن زنان را به واسطه تولید آثار خوب تقویت و تربیت کرد تا انتخابشان را فیلم خوب قرار داده و متعاقباً آن را به دیگر اعضای خانواده نیز پیشنهاد بدهند.
معرفی سبک زندگی سالم در تولیدات سینمایی
وی با اشاره به اهمیت و ضرورت معرفی و تبیین شاخصه های سبک زندگی سالم در آثار سینمای ملی ابراز داشت: آنچه مهم است این که نسل جدید را با ابزار فیلم و سینما با زندگی سالم خانوادگی، دوستی در مدرسه و محله آشنا کرده و آن ها را به شکلی شایسته با مهارت های زندگی آشنا کنیم.
وی خاطرنشان کرد: به خصوص در عرصه سینما و تلویزیون لازم است جهت گیری تولید آثار هنری و رسانه ای به نحوی باشد که ضمن سرگرم‌کنندگی، محتوای درستی به کودکان و نوجوانان ارایه کند. در واقع ما نیازمند بهره گیری صحیح از فرم و محتوا هستیم به نحوی که به همه جنبه های اطلاع رسانی، سرگرم کنندگی و به خصوص فرهنگ سازی موضوعات با محوریت تربیت اعضای خانواده توجه شود.
لزوم توجه جدی به سینمای کودک و نوجوان
مصطفی گودرزی، مدرس سواد رسانه نیز معتقد است ما برای پیشبرد اهداف فرهنگی و تربیتی باید به همه گونه های سینمایی توجه لازم را داشته باشیم و به خصوص نباید از اهمیت سینمای کودک و نوجوان غافل شویم.
وی همچنین گفت: سینما در هر کشوری برای جذب حداکثری مخاطب، طبعاً نیازمند گونه‌های مختلف سینمایی است که یکی از آنها سینمای کودک است. سینمای کودک و خانواده می‌توانند در کنار یکدیگر رشد و تعالی داشته باشند. ما باید کاری کنیم که سینمای خانواده، جدی گرفته شود. سینمایی که اعضای خانواده با یکدیگر در سالن سینما فیلم ببینند و از دیدن فیلم لذت ببرند و در عین حال در فرآیند فرهنگ سازی مناسب قرار بگیرند.
معضلی در وضعیت فعلی سینمای ایران
این پژوهشگر فرهنگی و رسانه ای ادامه داد: متأسفانه در سال های اخیر جریان حاکم بر اکران و سینماداری به جهت تأمین هزینه‌های خاص خود، نوعاً در پی اکران برخی ژانرهای سینمایی سطحی بوده که ثمره آن تشدید وضعیت ابتذال به بهانه اکران فیلم های کمدی و عامه پسند بوده است و لذا این قبیل آثار عمدتاً هیچ نقشی در بالندگی و آگاهی و ارتقای اخلاقی جامعه نداشته اند به نحوی که مسیر سینما به‌صورت ناشایست سمت و سویی یافته که سینمای فرهنگی و اجتماعی به شکل شایسته کمتر مورتد توجه قرار گرفته است.
وی تأکید کرد: از مدیران سینمایی کشور انتظار می رود که ریل گذاری فرهنگی و هنری آن ها به گونه ای باشد که در نهایت به آثار خانواده محور با رویکرد اخلاقی و فرهنگی و تربیتی توجه بیشتری صورت گیرد و از سازندگان این قبیل آثار به شکل درستی حمایت شود تا در آینده شاهد اثرگذاری این تغییر رویکرد مدیریتی در ساحت های یادشده باشیم.
ضرورت حفظ جایگاه خانواده در تولیدات سینمایی و تلویزیونی
سیده فاطمه سیدمدلل کار، مدرس حوزه و دانشگاه و کارشناس فرهنگی نیز ابراز داشت: حقیقتاً چنانچه می‌خواهیم جامعه‌ای سالم و شاداب داشته باشیم باید در گام نخست، خانواده مستحکمی را در اجتماع خود بسازیم و این نهاد کلیدی را حفظ و تقویت کنیم چرا که آسیب پذیرشدن جایگاه خانواده باعث لطمات گاه جبران ناپذیری در سطح جامعه می شود.
وی افزود: واقعیت آن است جامعه‌ای که در آن اخلاقیات با محوریت خانواده متعالی حکمفرما باشد به بسیاری از معضلات تن نخواهد داد، چرا که اخلاق موجب می‌شود انسان‌ها در هر شرایطی پایبند دستورات شرعی و قانونی باشند. از سوی دیگر از این نکته نیز نباید غافل شویم که به هر حال برای ترویج اخلاق در جامعه و مقابله با رذایل اخلاقی، کار فرهنگی و رسانه ای مستمر و تأثیرگذار بهترین راهکار است و در این میان سینما به عنوان یک هنری که در بین مردم اثرگذار است اهمیت فوق العاده ای دارد.
ضرورت روایت درست خانواده در آثار سینمایی و تلویزیونی
سیدمدلل کار همچنین گفت: آنچه مورد انتظار است این که فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی باید خانواده را به شکل مطلوبی در آثار نمایشی به تصویر بکشند چرا که نوع روایت و تصویرگری خانواده متناسب با آموزه‌های ایرانی‌اسلامی می‌تواند الگوسازی مناسبی در جامعه رقم بزند، البته برای چنین امری باید آثار تولیدی واقعی و مستند باشند وگرنه نگاه شعاری و کلیشه‌ای به این حوزه نه‌تنها نتیجه خوبی به همراه نخواهد داشت؛ بلکه تأثیرات منفی نیز بر جامعه می گذارد. در واقع ما در این راستا نیازمند تعهد و تخصص و خلاقیت هستیم.
وی اضافه کرد: جامعه در شرایط کنونی که درگیر مشکلات اقتصادی و همچنین برخی معضلات فرهنگی است نیاز به آثار شاد و پر امید دارد؛ اما این امر نباید بهانه‌ای باشد تا برخی تولیدات سخیف به اسم کمدی روی پرده سینماها برود، چرا که این‌گونه تولیدات نه‌تنها سلیقه تماشاگران سینما را نازل می کند بلکه باعث می‌شود فیلم‌های دینی و خانواده محور چندان مجالی برای عرضه نداشته باشند.
گزارش از: سیدمحمدمهدی موسوی
نظر شما