حجت‌الاسلام والمسلمین واسطی، مدیر مدرسه علمیه نورالرضا(ع)، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، با بیان اینکه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان دارای ساختاری نظام‌مند و شبکه‌ای از مفاهیم الهی هستند، گفت: ادعیه کوتاه ماه مبارک رمضان به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به صورت زنجیره‌ای و هماهنگ با یکدیگر، انسان را به جوانب مختلف زندگی مادی و معنوی متوجه می‌سازند. این دعاها از روز اول رمضان تا روز پایانی، به تدریج بین زندگی دنیوی انسان و ابعاد متعالی و ملکوتی وجود او ارتباط برقرار می‌کنند و این یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این دسته از ادعیه در میان سایر دعاهای اسلامی است.
وی افزود: این ارتباط مفهومی کمک می‌کند تا انسان در طول زندگی خود نگاه شبکه‌ای به اطراف و تصمیمات خود داشته باشد و در عین یادگیری توکل، استغفار، محبت، توجه به دیگران و بهره‌گیری از ابزارهای معنوی، مسیری متعالی برای رشد و قرب الهی بیابد.
مدیر مدرسه نورالرضا(ع) به تشریح نمونه‌های دقیق‌تری از این ساختار در دعاهای روزهای ابتدایی رمضان پرداخت و توضیح داد: برای مثال، در دعای روز اول، از خدا درخواست می‌کنیم که ما را از کسانی قرار دهد که صیام و قیام واقعی دارند، مفهومی که به تعبیر «اللهم اجعل صیامی فیه صیام الصائمین» اشاره دارد. در روز دوم، توجه دعای روزانه به موضوع محبت الهی و نزدیکی به او با عبارت «اللهم قربنی الی مرضاتک» معطوف می‌شود. با گذر روزها، این انسجام مفاهیم به نحوی ادامه می‌یابد که انسان را به ابعاد مختلف حیات و ارتباط آن با عالم ملک و ملکوت آشکارتر می‌کند. این هماهنگی در نهایت عقل و قلب انسان را برای حرکت در مسیر توحید و تعالی آماده می‌سازد.
دعای روز دهم رمضان؛ نقش توکل در رسیدن به سعادت
وی در ادامه با ورود به تبیین مفاهیم موجود در دعای روز دهم ماه مبارک رمضان اعلام داشت: «این دعا از سه بخش اصلی تشکیل شده است که هر کدام بر نگاهی متعالی به زندگی و ارتباط انسان با خالق تأکید دارد. بخش نخست این دعا، «اللهم اجعلنی فیه من المتوکلین علیک»، به توکل اشاره دارد. متوکل بودن به معنای واگذاری امور به خداوند از طریق راه‌هایی است که خود او مقرر کرده است. این بدان معنا نیست که انسان از ابزارها، قواعد و اسباب این دنیا فاصله بگیرد، بلکه باید پیش از هر اقدامی مسیر صحیح را طبق آنچه خداوند تعیین کرده است تشخیص دهد و نتیجه را به او واگذارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین واسطی ضمن رد تعبیر غلط از توکل توضیح داد: توکل هرگز به معنای بی‌برنامه‌گی یا عمل‌کردن به میل خویشتن نیست که پس از آن نتیجه را به دست قضا بسپاریم. بلکه توکل ضمن بیرون آمدن از حب و بغض‌های شخصی و ترک اراده‌های خودمحورانه، به معنای یافتن راه درست بر اساس اراده الهی و عمل به آن مسیر است، لذا مسیر درست تنها از طریق قواعد و قوانین الهی که در عالم جاری است قابل شناسایی خواهد بود و انسان باید با محوری ساختن حق و حقیقت، از اراده محدود و دانش ناقص خود خارج شود و نتیجه را تنها به خداوند بسپارد.
سعادت؛ نقطه‌ای فراتر از توکل بر خداوند
وی در بیان بخش دوم این دعا که می‌گوید: «و اجعلنی فیه من الفائزین»، اظهار داشت: فوز یا سعادت، مرحله‌ای است که پس از تحقق توکل در وجود انسان فعال می‌شود. هرگاه فردی از طریق توکل مسیر درست را پیدا کند و به آن عمل نماید، خداوند تعالی این مسیر را به موفقیت و سعادت ختم خواهد کرد. توکل نقطه آغازینی است که درهای سعادت را برای انسان باز می‌کند و به او کمک می‌کند که از موانع دنیوی عبور کرده و به نتیجه و هدفی مطلوب برسد. فوز و رسیدن به نتیجه مطلوب نیز از دیدگاه قرآنی و الهی، همان هدفی است که مسیر سعادت و رستگاری انسان را روشن‌تر می‌سازد.
قرب الهی؛ اوج حرکت انسانی در مسیر خداوند
مدیر مدرسه نورالرضا(ع) ضمن اشاره به مفاهیم بلند دعای روز دهم افزود: بخش سوم این دعا عبارت «و اجعلنی فیه من المقربین» جایی است که انسان پس از توکل و سعادت به دنبال قرب الهی و نزدیک‌ترین منزلگاه به خداوند است. نکته مهم اینجاست که توکل، مسیری برای پایه‌گذاری درجات قرب الهی است. انسانی که توکل واقعی را در خود تقویت کند، در واقع اراده خود را به تدریج به اراده الهی گره می‌زند و همین امر زمینه‌ساز نزدیک شدن به ذات مقدس پروردگار و درک درجات بالای معنوی می‌شود.
احسان الهی و غایت طالبین؛ تجلی لطف و کرامت خداوند
وی در ادامه سخنان خود به مفهوم عمیق احسان در این دعا اشاره کرد و گفت: عبارت پایانی دعای روز دهم که می‌گوید «به احسانک یا غایه الطالبین»، توجه انسان را به احسان الهی جلب می‌کند که فراتر از لطف و فضل است. خداوند احسان خود را با قرار دادن تمامی امکانات، شرایط و ابزارهای لازم برای سوق دادن انسان به سوی مسیر تعالی، به انسان عطا می‌کند. او با کرامت مطلق خود، راه سعادتی را که انسان از طریق توکل و شناخت می‌یابد، هموار نموده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین واسطی با تاکید بر مفهوم «غایت طالبین»، نقش خداوند را در معنای زندگی انسان برجسته کرد و افزود: خداوند در این دعا به عنوان نهایت خواسته و جست‌وجوی تمام انسان‌ها معرفی می‌شود. او همان معنای حقیقی زندگی است که تمامی انسان‌ها در تلاش و جست‌وجو برای اتصال به او هستند. این معنا و مقصد اصلی باید در متن زندگی ما همیشه جلوی چشم قرار گیرد و تمامی کارها و تلاش‌ها بر اساس راهی باشد که او از ما می‌خواهد.
دعای روز دهم؛ الگویی برای مسیر زندگی
مدیر مدرسه علمیه نورالرضا(ع) در پایان معنا و اهمیت دعای روز دهم ماه رمضان را جمع‌بندی کرد و گفت: این دعا مسیر زندگی انسان را در دنیا و آخرت ترسیم می‌کند. از یک سو تمرینی برای یادگیری توکل و شناخت مسیرهای درست زندگی ارائه می‌دهد و از سوی دیگر به انسان می‌آموزد که چگونه از نتیجه توکل به سعادت و فوز دست یابد و در نهایت در مسیر قرب الهی قرار بگیرد. این دعا خلاصه‌ای از تعالیم بنیادین زندگی معنوی انسان است که در قالبی ساده اما عمیق و کاربردی بیان شده است.
وی در پایان یادآور شد: ماه مبارک رمضان فرصتی بی‌نظیر برای بازنگری در شیوه‌های زندگی و اتصال بیشتر به ارزش‌های الهی است و این دعاها، چراغ راهی برای یافتن مسیر درست در این ماه مبارک هستند.
نظر شما