جمعه ۱ فروردین ۱۴۰۴ - ۰۷:۲۴
حکمرانی علوی؛ الگوی همه عدالت طلبان تاریخ

تنی چند از اساتید و کارشناسان حوزوی و دانشگاه با اشاره به برخی از مهم ترین شاخصه ها و معیارهای حکومت علوی، بر این نکته تأکید کردند که سیره و روش امیرالمؤمنین(ع) در امر حکمرانی الگوی همیشگی همه عدالت طلبان حقیقی تاریخ است.

به گزارش خبرگزاری حوزه، دکتر معصومه ظهیری با بیان این که امیرالمؤمنین علی(ع) در سرتاسر زندگانی نورانی خویش، مظهر پاکی، پاکدستی، مروج عدل، قسط و حق در جامعه بوده و برای همیشه تاریخ، اُسوه عدالت ورزی بودند و هستند، اظهار داشت: امام علی(ع) حقیقتاً آینه تمام نمای پیام‌رسانی رسول الله(ص) و استمرار حرکت همه انبیای الهی بوده اند، کما این که ایشان امامت را در عدل و قسط و ایجاد توازن در جامعه متجلی نموده و با همه زورگویی، رانت خواری و زیاده طلبی ها مقابله کردند و در نهایت در مسیر تحقق عدالت و یاری حق و حقیقت به شهادت رسیدند.

تحقق عدالت؛ مهم ترین اصل در حکومت علوی

وی افزود: اهتمام مولای متقیان در مسیر تحقق عدالت چنان بوده که حتی به نزدیکترین افرادش، درس عدم توجه به زیاده طلبی از بیت المال را می آموزند و لذا در مواجهه با ایشان کسی جرات زیاده طلبی از بیت المال را نداشته است و دشمنی برخی از صحابه رسول خدا با ایشان نیز به همین جهت بوده چرا که امیرالمؤمنین(ع) بدون توجه به اصل مهم تقوا و کارآمدی، پست و مقام به کسی نداده است بلکه برای ایشان تلاش در مسیر تحقق عدالت و احقاق حقوق مسلمین اهمیت فوق العاده ای داشته است.

ظهیری همچنین گفت: عدالت محوری و اجرای قانون در نامه های امام علی(ع) به والیان و کارگزاران خود در بلاد مختلف نیز به عینه متبلور است، کما این که عزل و نصب های ایشان نیز بر اساس صدق و حق طلبی و اجرای قوانین الهی و عمل به آموزه های قرآن کریم و فرمایشات و رهنمودهای حضرت رسول اکرم(ص) بوده است و لذا هیچ فردی را به خاطر نسبت آشنایی و یا منفعت شخصی ترجیح بر دیگری ندادند و انتخاب ایشان بر اساس میزان اجرای حق و عدل بوده است.

حکومت در مرام علی(ع) طعمه نیست

حجت الاسلام و المسلمین محمد ملک زاده عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز با بیان این که تحقق عدالت علوی مهم ترین راه برای خدمت به جامعه انسانی و تلاش در مسیر حل مشکلات آن ها در سایه بندگی خدای متعال است، گفت: در کلام نورانی مولی الموحدین علی(ع) که دقت کنیم، به خوبی متوجه می شویم که از نگاه ایشان، حکومت فرصتی مناسب در راستای خدمت به بندگان خداست و لذا ایشان در بیانات خویش و نامه‌هایشان به کارگزاران حکومتی بر این مساله تأکید می کنند که به پست و مقام به عنوان طعمه و وسیله‌ای برای کسب ثروت و قدرت نمایی نگاه نکنند، بلکه آن را امانتی بدانند که به آنها داده شده تا به این طریق زمینه ای پیدا کنند تا به دین خدا و بندگانش خدمت رسانی داشته باشند.

وی اضافه کرد: به همین خاطر بود که امام علی(ع) در همان روزهای نخست خلافت بر مسلمین در بیانی خطاب به مردم فرمودند آگاه باشید که امروز که من حاکمیت را پذیرفته ام همه دارایی ام، این مرکب و لباس‌های تنم و این قنبر، غلام من است که دستیار و کمک حالم است و آن روزی که حکومت را رها کرده، یا از طریق شهادت یا مرگ طبیعی و یا عوامل دیگر از بین شما می‌روم، اگر بیش از این، ثروتی در دوران حاکمیت بدست آورده باشم، نقل به این مضمون می‌فرمایند که بدانید در حق شما خیانت کرده ام.

قاطعیت امیرالمؤمنین(ع) در برابر سوءاستفاده کنندگان از بیت المال

عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم همچنین گفت: حضرت امیر(ع) در اوج ساده زیستی و شفافیت در برابر مردم، در مقابل گردن‌کشان و سوء استفاده کنندگان از بیت المال، بسیار حساس و قاطع بودند تا آن جا حتی برخی از صحابه پیامبر که در روزگار پس از رسول الله (ص) به ثروتی غیرمنطقی دست یافته بودند، از این قاطعیت حضرت ناراحت شده و در صف مخالفان و دشمنان امیرالمؤمنین(ع) قرار گرفتند.

وی تصریح کرد: مولای متقیان نه صرفاً در مقام سخن و حرف بلکه در جایگاه عمل با مردم و توده‌های فقیر و زحمتکش همدردی داشتند، تا آن جا که خویش در ردیف فقرا به زندگی می پرداخت و بیان می ‌داشت: «"آیا دلم به این خوش باشد که به من امیرالمومنین بگویند اما در سختی‌ها و رنج و تلخی‌های زندگی با مردم شریک نباشم!؟ … اگر بخواهم می‌توانم و این امکان را دارم که از بهترین غذاها، لباس‌ها، بهترین مسکن برای خود استفاده کنم و لیکن دور است از ساحت حکومت و حاکمان اسلامی که در زمان تصدی مسئولیت، از فرصت حکومت برای تمتعات دنیوی، لذت جویی ها و کام یابی ها بهره ببرند. من چگونه با شکم سیر خوابیده، از غذاهای لذیذ استفاده کنم و از امکانات بهره ببرم و حال آن که شاید در یکی از دورافتاده‌ترین نقاط تحت حاکمیت من، کسی یا کسانی باشند که شب، گرسنه سر بر بالین بگذارند.»

خدمت صادقانه به مردم برپایه عدالت

دکتر مهدی اسلامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) با اشاره به این که شاخصه و مؤلفه کلیدی حکومت علوی، خدمت بی منت به مردم برپایه عدالت است، ابراز داشت: شیوه و سیره حکمرانی امیرالمؤمنین(ع) برای همیشه تاریخ بهترین الگوی حق طلبان و عدالت خواهان جهان است و مهم این است که شاخصه ها و مبانی عدالت علوی به درستی برای جامعه بشری امروز تبیین شود تا آن ها به حقیقت ناب کلام و سیره و رفتار امام علی(ع) ایمان بیاورند.

وی افزود: تلاش مخلصانه و بی منت در مسیر خدمت به مردم بر اساس تراز عدالت و نیز پاسخگویی به مردم از جمله اصلی ترین محورهای حکومت عدل علوی است تا آن جا که امیرالمؤمنین(ع) همیشه خود را در معرض سؤال و خواسته مردم قرار داده و این فرمایش ایشان بسیار معروف است که فرمودند از من بپرسید قبل از این که از میان شما بروم، کما این که بر اساس کلام و مرام علی(ع)، هدف از دست یابی به قدرت سیاسی خدمت به خلق الله است و نه ثروت اندوزی و کسب مقام برای رونق مسایل دنیوی.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) برخورد بدون مدارا با مدیران متخلف و نیز رعایت قانون الهی در همه احوال را از جمله دیگر ویژگی های حکمرانی علوی عنوان کرد و افزود: خط قرمز حضرت در این باره، قانون الهی و حفظ حقوق مردم بوده است، چه آن که اگر کسی این قانون را زیرپا می گذاشت حضرت با او برخورد می کرد، حتی اگر نزدیک ترین فرد به ایشان بوده باشد.

قناعت و ساده زیستی؛ شاخصه مدیران علوی

اسلامی در خاتمه بیان داشت: افرادی که می خواهند به تبعیت از سیره مولای متقیان علی(ع) حکومت و مدیریت کنند باید به حداقل ها بسازند و قناعت را شیوه زندگی خود قرار دهند نه این که خدای ناکرده طماع و حریص به مال دنیا بوده و بخواهند از امتیاز برمسند قدرت به سود خود، خویشاوندان و اطرافیان سواستفاده کنند؛ کما این که وقتی برخی افراد برای جلب نظر حضرت، رشوه برای ایشان می آوردند، حضرت نقل به مضمون می فرمودند که مثلاً فلان حلوا که برای من آورده اید در نظرم از زهرمار بدتر و تلخ تر است. از سوی دیگر حضرت در مباحث مختلف مرتبط با حقوق مردم از جمله در امور اجتماعی به طور جدی در پیِ زدودن فقر و محرومیت در جامعه بودند و این که در پرتو ایجاد عدالت، رفاه نسبی برای همه مردم فراهم گردد.

گزارش: سید محمدمهدی موسوی

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha