خبرگزاری حوزه به بهانه سوم فروردین که سالروز باز تأسیس حوزه علمیه قم است مطلب زیر را بازنشر می دهد.

گرچه پیشینه حوزه علمیه قم به سده دوم هجری برمی

گردد، اما این نهاد آموزشی شیعیان در طول عمر خود دوران متفاوتی را طی کرده است. حوزه قم در سده های سوم و چهارم از مراکز فعال امامیه به شمار می آمد و پس از آن با افول قدرت حاکمان شیعه و سپس حمله مغولان رونق آن از بین رفت. این دوران چنان در رکود حوزه علمیه قم تأثیرگذار بود که حتی تأسیس مدرسه فیضیه در دوران صفویه و توجه شاهان قاجار در ایجاد و تأمین مدارس نیز نتوانست شکوه گذشته را به آن باز گرداند.

در اوایل قرن چهاردهم تلاش ها برای احیای حوزه علمیه قم با دعوت علمای شهر از آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره) به ثمر نشست. قبل از آن برخی از بزرگان گام هایی در راستای تحرک بخشیدن به حوزه را آغاز کرده بودند ولی رونق اصلی با مهاجرت آیت الله حائری و به پرچمداری وی رخ داد.

آیت الله حائری در سال ۱۳۴۰ق. و چند روز مانده به نوروز با هدف زیارت حرم حضرت معصومه (س) وارد قم شد و با استقبال مردم و اصرار علمای شهر با سکونت در قم محل درس خود را از اراک به آنجا منتقل کرد. پس از آن بسیاری از شاگردان وی نیز از اراک به قم آمدند.

مدیریت توانمند شیخ عبدالکریم در کنار نشاط علمی ایجاد شده بر حسن شهرت حوزه افزود و موجب شد تا بسیاری از علما نیز با ورود به قم باعث تقویت آن شوند.

آیت الله حائری در سبک آموزشی حوزه تغییرات بنیادین به وجود آورد، ابواب علم فقه را تخصصی کرد و با درایت خود توانست از طرح و نقشه های دولت برای محدود کردن حوزه به نفع حوزویان بهره برد. نتیجه عملکرد بی. نظیر وی در آموزش وجود شاگردان پرشماری است که در حوزه تحصیل کردند.

با ارتحال آیت الله حائری (ره) در سال ۱۳۱۵ش. و در دوران پر تنش سیاسی ایران حوزه قم از ریاست مقتدری برخوردار نبود. در سال ۱۳۲۳ش. به درخواست علما آیت الله العظمی سید حسین بروجردی (ره) به قم وارد و پس از مدتی ریاست آن را بر عهده گرفت.

وی تا سال ۱۳۴۰ زعامت حوزه را برعهده داشت و توانست اقدامات حائری در تجدید تشکیلات حوزه را پی بگیرد. در این دوره حوزه بار دیگر به عظمت دوره قبل دست پیدا کرد و بروجردی توانست در بعد ملی و بین المللی نیز فعالیت های حوزه را سامان بخشد.

اعزام سرپرست برای شیعیان و نماینده به شهرها و مناطق مختلف دنیا، حمایت از فلسطین، پیشنهاد تدریس درس تعلیمات دینی در مدرسه، توسعه فضای آموزشی حوزه، احیا و چاپ کتاب های فقهی، حدیثی و رجالی شیعه و تشویق طلاب به ادامه تحصیل باعث شد که حوزه علمیه قم با معتبرترین حوزه علمیه عصر خود، حوزه علمیه نجف، هم طراز شود.