به گزارش مرکز خبر حوزه، حجت الاسلام والمسلمین علیدوست، با اشاره به روند تالیف این کتاب اظهارداشت: این اثر حاصل بیش از 3 هزار ساعت تحقیق مستمر علمی و پژوهشی در شاخه کتب نگارش یافته در زمینه فقه و اصول است که  حائز رتبه برتر شناخته شده و به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی معرفی شد.

عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به اهداف نگارش این کتاب اشاره کرد و ادامه داد: کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت(ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند.

عضو جامعه مدرسین حوزه افزود: مبادی و مقدمات این پژوهش برآمده از سالیان متمادی تدریس اینجانب در دروس سطح و خارج حوزه می‌باشد که سرانجام در قالب طرحنامه پژوهشی تدوین گردید و در چندین مرحله در شورای علمی گروه فقه و حقوق مورد بررسی قرار گرفت.

وی عنوان کرد: طی دوران انجام پژوهش، بخش‌های مختلف آن در قالب نشست‌های علمی با حضور اندیشمندان به بررسی گذاشته شد و قسمت‌هایی از آن به صورت مقاله علمی در مجلات معتبر منتشر گردید، همچنین پس از اتمام پژوهش فقه و مصلحت، بخشی از آن به عنوان یک نوآوری در کرسی‌های نظریه پردازی نقد و مناظره ارائه شد.

حجت الاسلام والمسلمین علیدوست گفت: پس از چندین جلسه بررسی و مناظره، هیأت داوران آن را با درجه عالی به ثبت رساند، این کتاب در سه بخش با ساختارهای متفاوت تدوین شده است: بخش نخست به تفسیر واژه‌های محوری تحقیق و بیان کلیات و مبانی بحث می‌پردازد. تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد موجود در متعلق یا تبعیت جعل احکام از مصلحت در اصل تشریع، امکان یا عدم امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع، بیان گستره شریعت، اجتهاد و فقه از مباحثی است که در این بخش مطرح شده است.

وی افزود: مباحث بخش دوم در دو فصل سامان یافته است. در فصل اول از جایگاه مصلحت در کشف حکم بحث می‌شود. موقعیت سندی مصلحت در مذاهب شریعت با استنباط حکم بخشی از مباحث این فصل است.

فصل دوم، از جایگاه مصلحت در تطبیق و اجرای احکام شرعی و فقهی مکشوف، شیوه و نهاد کشف، بحث و گفت و گو می‌کند.

حجت الاسلام علیدوست عنوان کرد: بیان معیارها و مبانی فهم و کشف مصالح و سنجه های ترتیب، بررسی شئون شارع و مبینان معصوم شریعت، گفت و گو از افراد یا نهادهای متولّی تشخیص مصالح، بخشی از مباحث این فصل است.

بر پایه گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، وی ادامه داد: بخش سوم، کتاب عهده دار بحث از پرسش‌ها و شبهه‌ها در یک فصل و آسیب‌های مطرح در اطراف فقه المصالح در فصل دیگر است. کشاکش مصلحت و قانون؛ چیستی، بنیان و گستره حکم حکومتی؛ اصل تشریع و جایگاه نهادهای تشخیص مصلحت جمود و اسباب آن؛ مصلحت گرایی افراطی و علل آن؛ نداشتن منطقی به سامان در کاربرد مصلحت؛ غفلت از مصالح بنیادین و بی توجهی نسبت به لوازم و مقارنات یک یا چند استصلاح از موضوع‌های مطرح در فصل دوم این بخش است.