حضرت آیت الله صافی گلپایگانی در آخرين جلسه درس خارج فقه خود قبل از ماه محرم الحرام در بیاناتی خطاب به طلاب و فضلا و مبلغان دهه محرّم، ايستادگي و عدم تنازل از احكام الهي در جامعه را از درسهاي بزرگ كربلا برشمردند و گفتند: محرّم، بزرگترين دانشگاه تربيت و اخلاق و ايثار است مجالس روضه سيّد الشهدا (عليهالسلام)، اعلام حضور براي پاسداري از همه ارزشهاست وهمه معايب و مشكلات جامعه، بايد از بركت عاشورا و نهضت حسيني، برطرف شود.
به گزارش خبرگزاری حوزه متن سخنان این مرجع تقلید به این شرح است:
* دين و مذهب به عزاداري حضرت سيد الشهدا عليهالسلام زنده مانده است
عزاداري حضرت سيدالشهدا عليهالسلام سنّت بزرگ تشيع است كه هويّت عالي شيعه به وسيله آن به دنيا اعلام ميشود و حيات ديني و مكتبي ما به اين برنامه مهمّ تقوّم دارد و هر چه اين برنامه با عظمت و شكوه بيشتر برقرار شود، شكوه مذهب بيشتر ميشود.
* اگر شهادت امام حسين عليهالسلام نبود، چيزي از اسلام باقي نميماند
شهادت حضرت سيدالشهدا عليهالسلام اسلام را بيمه كرد، چرا كه اگر شهادت آن حضرت پيش نيامده بود با برنامههاي ضدّ اسلامي بنياميه، اسلامي باقي نميماند.
شما تاريخ را ببينيد. در ظرف همان مدّت رحلت پيغمبر اكرم صليالله عليه و آله تا شهادت امام حسين عليهالسلام تغييراتي در دين ايجاد شد و اوضاعي پيش آمد كه بعد از اين مدّت كوتاه، فرزند پيغمبر را با فجيعترين جنايت شهيد كردند و سر مقدس آن حضرت را بريدند و ياران و فرزندانش را شهيد كردند، همه علامت اين است كه از اسلام چيزي باقي نمانده بود.
اگر اين اوضاع 200 سال يا 500 سال ديگر دوام پيدا ميكرد، نه قرآني ميماند و نه اسمي از اسلام. پس شهادت حضرت سيدالشهدا عليهالسلام نه فقط هويّت مذهبي است بلكه يك هويّت اساسي اسلامي است.
واقعاً انسان نميتواند تصوّر كند كه حقيقت اين قيام چيست؟ اين حركت و نهضت عظيم، اين تسليم در برابر امر خدا، اين فداكاري بزرگ اصحاب امام حسين عليه السلام چگونه معنا ميشود؟ اصحابي كه ميدانستند همه كشته ميشوند و هيچكدام نميتوانند دفاع قطعي از حيات امام حسين عليهالسلام كنند، اين طور فداكارانه ايستادند و به شهادت رسيدند. اگر انسان عادي در اين مواقع به خود مراجعه كند، ميگويد براي چه جان خود را به خطر اندازم؟
امّا در كربلا اين طور نبود، در روز عاشورا از اصحاب سيدالشهداء عليهالسلام يك نفر هم فرار نكرد. يك نفر درنگ نكرد. يك نفر نگفت كه من بايد بروم. اينها اسرار بسياري دارد كه مثل بنده اگر بخواهم وارد شوم بايد هر روز بيايم و اينجا بنشينيم و سخن بگوييم و هر چه بيشتر بگوييم به پايان مطلب نميرسيم.
حادثه كربلا و شهادت حضرت اباعبدالله الحسين عليهالسلام از معجزات بزرگي كه از انبيا صادر شده است كمتر نيست بلكه براي نشاندادن اوج عظمت حقپرستي بالاتر و بزرگتر است.
* انديشمندان مسيحي درباره حضرت سيد الشهداء عليهالسلام چه ميگويند؟
همانطور كه عرض كردم شخصيت حضرت سيدالشهداء عليهالسلام بسيار بالا است و درك ما از اين شخصيت والا بسيار پايين است. كتابهاي متعددي هم درباره اين شخصيت عظيم الهي نوشته شده است. بنده به علّت ضيق وقت و كثرت مطالب، نميتوانم همه را عرض كنم، فقط برخي از مطالب يك دانشمند مسيحي را كه درباره حضرت سيد الشهداء عليهالسلام گفته بيان ميكنم:
يكي از شخصيّتهاي مسيحي «آنتوان بارا» است كه از جمله آثار او ميتوان به كتاب «من يك مسيحي شيعهگرا هستم» و «امام حسين در انديشه مسيحيت» اشاره كرد.
او با لحني نزديك به شيعه ميگويد: «پس از دو سال مطالعهي سيره سيد الشهداء بهتر ديدم كه افكار و ديدگاههاي خود را مرتب كنم تا از آن به بعد بر اساس آنچه به دست آوردم و در پرتو افكار و الهاماتي كه با عنايت خداوند كسب كردم، يك سال را نيز در تأليف كتاب سپري كنم. اينك وقتي آن را بازخواني ميكنم، اطمينان مييابم كه من در خلال تهيه آن تحت تأثير الهاماتي قرار داشتهام كه بدون آن هرگز نميتوانم اين كار را به پايان ببرم به همين خاطر خدا را سپاس ميگويم و يقين دارم كه مشمول عنايت گل خشبوي پيامبر، سربريده از روي ستم و شهيد راه حق در دل سرزمين كربلا حسين خواهم بود.»
او همچنين ميگويد: «هيچ حماسه انساني، چه در گذشته و چه در حال، به اندازه حماسه شهادت طلبانه كربلا موجب همدردي و درسآموزي نشده است. انقلابي بود در حد بزرگترين حادثه دروني امت اسلام كه وجود آن نقطه عطف مؤثري در مسير انديشه اسلامي به حساب مي آمد. اگر اين حادثه نبود اسلام آئين بي خاصيتي مي گشت كه در كاسه ظاهري سر قرار داشت، نه عقيدهاي محكم كه در درون سينهها جاي گيرد و وجدان هر مسلماني را لبريز نمايد. بيگمان زلزلهاي بود و چه زلزلهاي، تمامي اركان امّت اسلامي را لرزاند. چشمها را باز كرد و دلها را متوجه سيطره گناه و شرارت ناشي از زورمداري و دستپروردگان ستم نمود تا در پس پردهاي دروغين ارزشهاي ديني را نابود نكنند و حقوق كسانش را ناديده نگيرند و پرتوهاي درخشان جوهره سحر انگيزش را خاموش ننمايند و بر اين اساس انقلاب حسين در تاريخ انسانيّت از آغاز تا ابد «برترين»، «سرآمد» و «يگانه» و «بينظير» است و به جاودانگي انساني كه به خاطر آن قيام كرده، جاودانه و هميشگي خواهد بود.»
* ايستادگي و عدم تنازل از احكام الهي در جامعه، از درسهاي بزرگ كربلا است
غرض از بيان اين مطالب اين است كه ما بايد از اين موقعيت و به يك معنا نعمت بزرگ، خيلي استفاده كنيم. بايد در تبليغ دين و ايستادگي بر مواضع اسلامي اصحاب حضرت سيد الشهدا عليه السلام را الگوي خويش قرار دهيم آنهايي كه:
قــوم اذا نــــودوا لدفــع ملمَّــةٍ
والخيـل بيــن مدعّس و مكردس
لبـسوا القلوب على الدروع واقبلوا
يتهـافتــون علـى ذهاب الأنفــس
شهداي كربلا اينگونه بودند كه براي اينكه به فيض شهادت در ركاب امام حسين عليهالسلام برسند بر هم سبقت ميگرفتند. آنها بر سر اعتقاد حق خود محكم ايستادگي كردند و هيچ جا زير بار ذلت و زور نرفتند امّا ما متأسفانه در برخي مواضع ميگوييم نه اين احكام را بايد كنار گذاشت چرا كه دنيا قبول نميكند. نبايد اينطور باشيم. ما بايد بر سر دين خود مقاومت كنيم دنيا بخواهد قبول كند يا نكند.
الحمدلله ما افتخار ميكنيم كه چنين دين و مذهب و چنين امامان و پيشواياني داريم. اميدواريم كه همه به محبت آنها پايدار بمانيم و به سيره آنها ملتزم باشيم و زندگي آنها را سرمشق خود قرار دهيم.
* حلول ماه محرم در هر سال، هشدار عليه ظلم، استكبار و استضعاف است
باز عرض ميكنم محرّم و عاشورا مكتب انسانساز حسيني در طول سال اگرچه نزديك به چهارده قرن است به روي همگان باز و بركات آن در استمرار و ازدياد است، امّا با حلول ماه محرم در هر سال رونقي خاص و جلوهاي عالمتاب مييابد؛ به همه هشدار ميدهد و به همه نهيب ميزند كه ظلم، ستم، استحقار، استكبار و استضعاف محكوم است.
قيام سيدالشهداء عليهالسلام كرامت انسانيّت را زنده كرد. درس حقپرستي، ايمانگرايي، عدالتخواهي، باطلستيزي و كوبيدن تجاوز و ستم و استعباد بود.
* محرّم، بزرگترين دانشگاه تربيت و اخلاق و ايثار است
برنامهها و مراسم عظيم سوگواري و عزاداري و حركت مواكب و هيئات و تشكيل مجالس، جهانيان را متوجه جلالت مقام و رفعت قدر انسان ميسازد. بزرگترين مدرسه تربيت و اخلاق و ايثار در همه جا، در شهر و روستا و بازار و خيابان و مساجد و مدارس و دانشگاه و حسينيهها و خانهها تشكيل ميشود. هيچ جمعيت و امّتي چنين دانشگاه همگاني و چنين وسيله جهاني در اختيار ندارد.
* مجالس روضه سيّد الشهدا عليهالسلام، اعلام حضور براي پاسداري از همه ارزشهاست
همه عالم و جاهل، پير و جوان، دانشمند و استاد و دانشجو، پيشهور و كارگر در مجالس عزاداري و در اين كلاسها، معنويّت و تعالي روح و استقامت و خداشناسي ميآموزند.
قلبها نورانيّت مييابد و افكار روشن ميشود. بايد قدر اين فرصت را همه بدانند و از آن براي اصلاح همه امور استفاده كنند. ارزش اين برنامهها و اين مجالس و عزاداريها همه آسماني و معنوي است. مجالس روضه، همه رواقهاي علم و دين و معرفت و اعلام حضور و وجود براي پاسداري از همه ارزشها است.
* هدف از برگزاري مراسمهاي عزاداري، تأمين اهداف اسلامي و احياء هويّت ديني باشد
هرچه اين برنامهها در محتواي اسلامي و هدايتهاي قرآني ظاهرتر باشد، جامعه به سوي كمال پيش ميرود. بايد در سخنرانيها، منابر، راهپيماييها، مرثيهخوانيها و شعرهاي عاشورايي همگان با تعهّد باشند و تأمين اهداف اسلامي و امر به معروف و نهي از منكر و نفي بدع و احياء سنن مقصود باشد.
در انجام مراسم، گرفتن نتايج بزرگ ديني و برطرف كردن نقاط ضعف و حفظ هويّت مذهبي و رشد شعور ديني هدف باشد.
* همه معايب جامعه، بايد از بركت عاشورا و نهضت حسيني، برطرف شود
متأسفانه جامعه ما در عين حال كه در بخشهاي مهمّي موفق ميباشد و در استقلال سياسي و موقعيت جهاني جايگاه شايستهاي دارد، در بخشهايي كه بنياد بقاء هويّت جامعه است، ضعيف ميشود و گرايشهاي غربمآبانه ملاهي و مناهي، ترويج موسيقي و فيلمهاي مبتذل و برنامههاي اختلاط زن و مرد به بهانههاي مختلف و مشكلات اقتصادي گراني و بيكاري، مطالبي است كه بايد در اين برنامههاي عاشورايي در منابر و سخنرانيها، بزرگان اهل منبر و مدّاحان محترم جامعه در مورد آنها هشدار بدهند. حيف است كه مملكت حسيني و عاشورايي اين همه مشكل داشته باشد. چرا بايد مظاهر بيديني و گناه، مانند ربا و رشوه و پارتيبازي و سگبازي و تجمّلگرايي غربي در آن ظاهر شود.
همه معايب بايد از بركت عاشورا و تفسير نهضت حسيني و قيام سيد الشهداء عليهالسلام برطرف شود. سيد الشهداء عليهالسلام با پوست و گوشت و هيكل يزيد مخالف نداشت. او با رفتار يزيد، با تظاهر او به معاصي به هتك نواميس دين و شرابخواري و ستمكاري و استبداد او طرف بود. خط شيعه آن حضرت نيز همين خط است.
بنده هم با مسألت توفيق براي شما عزيزاني كه قصد رفتن به تبليغ در اين دهه را داريد از شما عزيزان تشكر ميكنم و التماس دعا دارم.والسلام عليكم و رحمة الله وبركاته